Zientzia Kaiera — Kultura Zientifikoko Katedra

Kultura Zientifikoko Katedra

Ezjakintasunaren kartografia #487

Dibulgazioa, Ezjakintasunaren kartografia

fisika

Ikuspuntu esperimentaletik begiratuta, kagome motako metal-familia berri bat kontraesanez beteta dirudi. Baina DIPCko ikertzaileek frogatzen dute itxurazko kontraesanak materialaren berezko zerbait direla eta oso erabilgarriak izan daitezkeela. Datu guztiak Contradictions in (Cs,K,Rb)V3Sb5 are a feature, not a bug artikuluan. BCAM […]

Zuhaitzen balioa

Argitalpenak

botanika ekologia

Zuhaitzak izaki oso konplexuak dira; elkar komunikatzen dira, eta planetako gainerako organismoekin ere harremanak dituzte. Interdependentziak ezartzen dituzte, eta, noski, gizakiok ez gara salbuespen bat. Zuhaitzak behar ditugu bizitzeko eta osasuntsu egoteko. Arnasten dugun oxigenoa sortzen dute, tenperatura erregulatzen dute […]

Ur hotzeko koralak

Dibulgazioa, Kolaborazioak

zoologia

Ur epeleko koral-arrezifeak dira agian irudikatu ditzakegun ekosistema koloretsuenak: koralen berezko koloreak, milaka arrain bueltaka kolore-paleta eta forma ezberdinekin, sakonera txikiko itsasoaren urdin argia… Zoragarria. Ez da bidezkoa, ordea, koralak eta koloreak beti eskutik helduta imajinatzea, koral guztiak ez baitira […]

Zure garunak egiten duena ezer ez duzunean egiten

Quanta Magazine

neurologia osasuna

Egitekoren bat modu aktiboan egiten duzun aldiro (adibidez, gimnasioan pisua altxatzea edo azterketa zail bat egitea), horretarako behar diren garuneko aldeak «aktibatu» egiten dira, neuronek jarduera elektrikoa areagotzen dutenean. Baina zure garuna aktibo dago sofan erdi-lo zaudenean ere? Ikertzaileek aurkitu […]

Kiñuren begirada: menopausia

Kiñuren begirada

animaliak eboluzioa

Urte askoz hala pentsatu bazen ere, menopausia ez da gizakiaren berezko ezaugarria. Orain dela gutxi arte, itsas ugaztun batzuetan ere dokumentatuta zegoen menopausia, eta orain txinpantzea sartu da talde horretan. Eboluzioaren ikuspuntutik, paradoxa bat da ugaltzeko gai ez diren izakiek […]

Intsektuen inbentarioa

Argitalpenak

entomologia

Intsektuen inbentarioa liburuko protagonistak duela 400 milioi urtetik bizi dira Lurrean. Burruntzi erraldoiak hegaldaka zebiltzan jadanik duela 350 milioi urte, dinosauroak agertu aurretik… Inbentario (irudiduna) honek 65 intsektu espezie biltzen ditu, Europakoak eta mundu osokoak: koleopteroak, lepidopteroak, dipteroak, himenopteroak, isopteroak… […]