Zientzia Kaiera — Kultura Zientifikoko Katedra

Zu zaren ia guztia eta egunero ikusi eta ukitzen duzun gehiena molekulez osatuta dago. Kimikariak garenok burutik pasatzen zaigun ia edozein molekula iker dezakegu eta, era honetan, hainbat norabidetan eman ditzakegu aurrerapausoak aplikazio liluragarriak topatzeko. Gure taldeari material magnetikoak interesatzen […]

Proba batek ahalbidetu du matematikariek beste pauso bat ematea “aritmetikaren atomoen”, —zenbaki lehenen—, ordena ezkutua ulertzeko. Zenbaki lehenak (bi zatitzaile besterik ez dituzten zenbakiak: 1 eta zenbakia bera) matematiken oinarrizko elementuak dira. Baita misteriotsuenak ere. Begiratu batean, badirudi ausaz daudela […]

Ingurumena UPV/EHUko ikertzaileek ohartarazi dute Ostreopsis ovata alga tropikala ugaritu dela Donostiako Kontxako badian, batez ere Ondarreta inguruan. Alga hori, nahiz eta toxikoa izan daitekeen, oraingoz ez da arrisku handikotzat hartu. Ura epelagoa egoteak eta Ondarretako arroka eta makroalgaz beteriko […]

Anorexiak oso patologia larria izaten jarraitzen du, batez ere nerabeen artean, eta arazo bat du: ez du tratamendu medikorik. Azterketa berri bat esperantza-arrasto bat izan liteke. A hunger peptide prevents weight loss in anorexic mice, Rosa Garcia-Verdugo. Batzuetan, beste batzuek […]

Aurreko artikulu batean, Matilda Smith (1854-1926) ilustratzaile handia aipatu genuen. Hura izan zen aldizkarian lan egin zuen lehen emakumezko artista ofiziala, eta bidea ireki zien beste emakumezko marrazkilari handi batzuei. Besteak beste, artea eta zientzia uztartzeko gaitasun zail hori zuten […]

Kalkulu eta behaketa ugari eginda, ondorioztatu zuen ez zela posible planetak Lurraren inguruan mugitzea, ordura arte pentsatzen zen bezala. Haren soluzioa sinplea bezain iraultzailea izan zen: planetak ez zebiltzan Lurraren inguruan orbitatzen, baizik eta Lurra bera eta beste planetak zebiltzan […]

Hominidoek duela 1,5 milioi urte inguru egindako hezurrezko tresnen berri eman du ikertzaile talde batek. Olduvaiko arroilan (Tanzania) aurkitu dituzte hezur horiek, zehazki, T69 izeneko eremuan. Ibai baten antzinako ibilgu batean kokatuta dago eremu hori, eta beste hainbat aztarna mota […]

Gure eguneroko bizimoduan hainbat polimerorekin egiten dugu topo: garraiobideetan, komunikazioetan, energia berriztagarriaren ekoizpenean, kirol materialean, gure etxeetan, arropan, aldizkari eta liburuetan, medikuntzan edota baita elikagaien kontserbazioan ere. Garrantzitsua da aipatzea polimero gehienak lau elementuk bakarrik osatzen dituztela: karbonoak, hidrogenoak, nitrogenoak […]

Medikuntza birsortzaileak pazienteari injektatzen, mentatzen edo ezartzen zaizkion zelulak erabiltzen ditu lortu nahi den efektu terapeutiko bat gauzatzeko; adibidez, zauri traumatikoak sendatzeko. Hala ere, badira funtsezko zenbait erronka arrakasta lortzeko, hala nola zelula terapeutikoak helmugara eraginkortasunez iritsaraztea biziraupena eta funtzionaltasuna […]

Fisika Erreferentzia esparru kuantikoek kokapen ugari izan ditzakete aldi berean, fisika klasikoaren ikuspegia desafiatuz. Ohiko fisika kuantikoak erreferentzia esparruak baztertzen zituen, baina ikertzaileek erakutsi dute hauek gainezarpena, korrelazioa eta gertaeren ordena bera baldintzatzen dituztela. Halaber, grabitate kuantikoaren ikerketan lagundu dezakete […]

Hurrengo ekitaldiak

Kimika bertso erritmoan Donostian

EHUko Kultura Zientifikoko Katedrak eta EHUko Kimika Fakultateak “Jakinduriek mundue erreko dau” bertsozientzia ikuskizunaren saio bat antolatu dute, fakultatearen 50. urteurrena dela eta, bertso erritmoan ezagutza kimikoa zabaltzeko. Hitzordua datorren asteazkenean izango da, abenduaren 3an, Euskararen Nazioarteko Egunean. Saioa 11:00etan hasiko da Donostiako Carlos Santamaria zentroan. Kike Amonarriz soziolinguista eta…

2025ko abenduaren 3a

Carlos Santamaria zentroa

Elhuyar plaza, 2, Donostia-San Sebastián

Garuneko plastikotasun mekanismoak

Garuneko plastikotasuna garunak bere egitura, forma eta funtzioa aldatzeko duen berezko ahalmena da, esperientziari, ikaskuntza berriei edo garuneko kalte bati erantzunez. Prozesu horren barruan, seinale elektrikoetan eta kimikoetan oinarrituta dauden hainbat mekanismok hartzen dute parte informazioa kodifikatzeko, nerbio-sistema zentralaren egokitzapena eta berreskurapena errazten dutenak. Garuneko gaitza duten pertsonekin egindako ikerkuntza…

2025ko abenduaren 10a

Bidebarrietako Liburutegia

Bidebarrieta kalea, 4, Bilbo

Nerabeen eta mugikorraren arteko harremana

Azken urteotan, nerabezaroaren hasiera lehen telefono mugikor adimenduna izatearekin lotu da. Une horrek errealitatearen mundu paralelo baten antzera funtzionatzen duen ingurune digitalari atea irekitzen dio. Euskadin, 11 eta 12 urte bitarteko hiru nerabetik bik dute horrelako gailu bat, Euskal Herriko Unibertsitateko Weblearner ikerketa taldeak egindako lan baten arabera. Mugikorrekin, tabletekin…

2025ko abenduaren 12a

Bizenta Mogel Biblioteka

Komentukalea, 8., Durango