Non eta noiz sortu zen bizia? Zeintzuk dira horri buruzko teoria nagusiak? Kepa Ruiz Mirazo UPV/EHUko ikertzaileak zientziak gai hauei buruz dakiena eta ez dakiena azaldu digu. Bere esanetan, biziaren jatorriari buruzko ikuspegia aldatu beharko genuke. ‘ Zientzialari ‘ izeneko […]
Jaioberrien berogailua, argaltzeko tresna berria?
Juan Ignacio Pérez eta Miren Bego Urrutia Hotza ———————————————————————————————————– Metabolismoa da animalia homeotermo guztien bero-iturri nagusia. Iturri hori gabe gorputz-tenperatura ezin izango lukete konstante mantendu. Metabolismo-jarduera osoari dagokio bero-ekoizpena, baina animalia homeotermo batzuek beroa ekoizteko berariazko zeregina duen ehun mota […]
Ugaztun (giza) kutsatzaileen atlasa
Amaia Portugal Arratoi, saguzar, primate eta bestelakoek eragindako zoonosien mundu mapa osatu dute. Hau da, gizakioi gaitzen bat kutsatzeko ahalmena duten espezieak non bizi diren zehaztu dute. Emaitzen artean badaude ezusteko batzuk: espezie biodibertsitate ugariena duten zonalde tropikalak ez dira […]
Polimero biodegradagarriak: hondakin plastikoei amaiera emateko bidea?
Ainara Sangroniz, Agustin Etxeberria eta Marian Iriarte Azken urteotan, kutsadura murrizteko neurri asko hartu dira, natura eta natur baliabideak zaintzeko dagoen ardura dela eta. Azpimarratzekoa da polimeroek zeregin honetan betetzen duten funtzioa. Izan ere, polimeroen hondakinek ikuste-inpaktu handia eragiten dute […]
Arrainak, ezohiko egoeren salatari
UPV/EHUko Plentziako Itsas Estazioan egindako ikerketa batean, lupia-multzoak monitorizatu dituzte estres-eragileen mende jartzean nola jokatzen duten aztertzeko. Arrain-multzoak sentsore biologiko gisa erabil daitezkeela frogatu dute irudi-analisi bidezko metodologia ez-inbaditzaile bat erabiliz. Akuikultura adimenduna lortzeko bidean urrats garrantzitsutzat jotzen du Harkaitz […]
Zientzia begi-bistan #111
Uxue Razkin Asteon zientzia begi-bistan astean zehar sarean zientzia euskaraz jorratu duten artikuluen bilduma da. Zientzia Kaiera blogaren igandeetako gehigarria. Zoologia Sagu afrikar batek hilekoa duela aurkitu dute Australiako Clayton Unibertsitateko ikertzaile batzuek. Harrigarria izan da aurkikuntza gainerako karraskariek ez […]
Ezjakintasunaren kartografia #119
Mapping Ignorance blogean hainbat artikulu interesgarri argitaratu dira. Hona hemen asteon plazaratu diren artikuluen laburpena. Bai, elebiduna izateak baditu abantailak, eta hori ondo dago, baina ez dezagun esajeratu. Idoia Rosek azaltzen digu zergatia: Idoia Ros en Bilingual advantages, with a […]
Marie Tharp (1920-2006): Itsas hondoko enigma, trazu leun eta koloretan
Uxue Razkin Uranoren eta Gearen arteko ezkontzatik jaio zen Ozeano titana. Greziarrek mundua inguratzen zuen ibai erraldoiaren pertsonifikazioa zela zioten, ur masa handiak ordezkatzen baitzituen haien sinesmenean. Antzinatik izan zuten ozeanoen eta itsasoen berri, jakina, baina guztiz ezezaguna egiten zitzaien […]
Kultura Zientifikoko Katedrak 5 urte bete ditu
Juan Ignacio Pérez Iglesias UPV/EHUren Kultura Zientifikoko Katedra 2010eko urrian sortu zen, unibertsitateak eta Bizkaiko Foru Aldundiak (BFA) lankidetza hitzarmena sinatu ostean. Lehenengo hiletan gerora garatu beharreko programa eta jarduerak prestatzen eman ziren. Katedrak antolatutako lehendabiziko ekitaldia 2011ko Darwin eguna […]
Antigorputzez
César Tomé López Antigorputzak immunoglobulina izeneko proteinak dira, odolean eta linfa-sisteman daudenak; beren funtzioa, immunitate-sistemaren parte diren aldetik, antigenoekin elkar eragitea da, antigenoak identifikatuz eta neutralizatuz. Antigenoa esaten zaio banakoarena ez den substantzia, proteina edo polisakarido orori; birusek, bakterioek, parasitoek […]