Euskara batuak laster 50 urte beteko dituen arren, oraindik ez da azentuari buruzko arau ofizialik. Gutxiago intonazioari buruz. Honek euskarara inguru erdaren ereduak sartzea dakar. Areago, euskaldun berrien kasuan. Euskara irakasten ari den jendea ahozko euskara irakasteko tresnarik gabe aurkitzen […]
Asteon zientzia begi-bistan #43
Asteon Interneten jorratu diren zientzia-gaien laburpena. Begirada bat emango diogu? Makinatxo bat misterioekin egin dugu topo asteon, baina guk ez dizkizuegu argituko. Luistxo Fernandezek bere jatorriaz zertxobait gehiago jakin nahi zuen. Horretarako, 2005etik aurrera munduko populazio zabalen azterketa genetikoa egiten […]
Ezjakintasunaren kartografia #49
Mapping Ignorance blogean hainbat artikulu interesgarri argitaratu dira. Hona hemen asteon plazaratu diren artikuluen laburpena. Nolakoa izan da landare karniboroen eboluzioa? Hauek, Darwinen ustez, munduko landarerik liluragarrienak lirateke. Oso urruti dagoen galaxia batetik ote datoz? Daniel Marinok ematen digu hauen […]
Gure lehen emakume albaitaria: Luz Zalduegi (1914-2003)
Uxune Martinez Gure amama Mallabikoa zen eta sarritan kontatzen zizkigun herriko pertsonai ilustratuen inguruko hainbat kontakizun. Baina ez nion sekula entzun Luz Zalduegiri buruzko ezer. Luz Zalduegi Gabilondoren berri txiripaz izan nuen, hemeroteka baten nenbilenean artikulu zahar baten bila. Horrela […]
Industria iraultza itsasora heldu da
Amaia Portugal Gaur egun gizakiak itsasoaz egiten duen erabilera konparagarria da XIX. mendearen hasieran lurrazalean egiten ari zenarekin. Mugarik gabeko ustiapen hark animalia askoren desagerpena ekarri zuen, eta neurririk hartu ezean, patu berbera izan dezake itsas biodibertsitateak hurrengo 150 urteotan […]
Lurra aldatzen ikusi dut
Javier San Martín Lurra aldatzen ikusi dut. Adierazkorra eta ikaragarri samarra den esaldi honek 10 ataleko dokumental-telesaio bati eman dio izena. Saioa hainbat kanaletan emititu da, eta bertan, hainbat giza taldek adierazten digute bere ingurua nola eraldatu den beren bizitzan […]
Erresistentzia anitzeko bakterioen aurka ez dago antibiotiko berririk
Pablo Ortiz Ebola-agerraldiak berriz ekarri du birus-pandemien beldurra albisteetako izenburuetara, duela urte batzuk hegazti edo txerri-gripearekin gertatu zen bezala. Birusek eragindako infekzioak dira komunikabideen arreta gehiena erakartzen dutena, baina gizakion osasunerako arriskurik handiena bestelako mikroorganismoengandik dator, antibiotiko askorekiko erresistentzia garatu […]
Haurren adimen emozionala aztergai
Nahiko berria da adimen emozionalaren kontzeptua, 1990eko hamarkadan hasi baitzen erabiltzen eta, ikerketen arabera, lotura nabarmena dago haren eta zenbait onuraren artean. Baina nola sortzen da adimen emozionala? Galdera horri erantzuteko asmoz, haurtzaroan trebetasun emozionalak nola sortzen eta garatzen diren […]
Asteon zientzia begi-bistan #42
Asteon Interneten jorratu diren zientzia-gaien laburpena. Begirada bat emango diogu? 12 urte beteko ditu udaberrian, Uzelai du izena eta zikoina da. Hegazti hau Euskal Herrian dugu, berriz etorri baita Urdaibai ingurura Foru herriko lurretan txitak haztera. Uzelai arra da, arrak […]
Ezjakintasunaren kartografia #48
Mapping Ignorance blogean hainbat artikulu interesgarri argitaratu dira. Hona hemen asteon plazaratu diren artikuluen laburpena. Egun, material berrien garapenean pisu berezia dute, irizpide teknikoez gain, irizpide estetikoek eta sentsorialek. Hau ez da harritzekoa, kontuan hartzen badugu diseinuak zer nolako garrantzia […]