Ana Galarraga/Elhuyar Zientzia Ana Bernal Chicok hasieratik nahi izan nuen ikasi Biokimika. Dioenez, laborategiko lana gustatzen zitzaiolako, “nahiz eta benetan ez nekien nolakoa zen lan hori”. Hala, senak aginduta sartu zen Biokimikan, eta ikerketa zer zen ezagutu zuenean, asmatu zuela […]
Beltxarga beltzak 2015ean
Javier San Martín Ekonomia-aldizkariak ez dira oso irakurriak, agian futurologia hutsa baizik ez dutelako egiten sarritan, eta beraiek plazaratutako berriak oso badaezpadakoak direla “berri” modura behintzat. Izan ere, “gertaera” horiek, ez dira askotan ez iraganeko ez orainaldiko gertaerak, eta maiz […]
Adin fisiologikoa hiru dimentsiotan aurpegiratzen
Amaia Portugal Aurpegiko zenbait ezaugarri gure organismoaren zahartzea neurtzeko bioadierazle apartak dira. Hala ondorioztatu dute Txinako zenbait ikertzailek, hiru dimentsiodun modelazioa erabilita. Guztira 17 eta 77 urte arteko 332 boluntarioren bisaiak baliatu dituzte mapa osatzeko. Iragarkietako krema eta tratamenduek kontrakoa […]
Santa Maria Katedraleko putzua
Santa Maria Katedrala Fundazioa eta Ondare Eraikiari buruzko ikerketa-taldea “Hiri baten arkeologia eta historia. Vitoria-Gasteizen jatorria (I)” izenburuarekin Agustin Azkaratek eta José Luis Solaunek argitaratu duten obrak ia 20 urtetan zehar hirian egin diren arkeologia-ikerketak laburtzen ditu. Trilogia horren lehen […]
Letxuga berdeak eta gorriak, osasuntsuak baina desberdinak
Euskal Autonomia Erkidegoan landareak dira hirugarren elikagai kontsumituenak, frutaren eta esnekien atzetik. Landareen artean, berriz, tomatea da gehien kontsumitzen dena. Egunean herritar bakoitzak 60 bat gramo tomate kontsumitzen ditu batez besteko. Tomateaz gain, letxuga edo uraza dieta mediterraneoaren ezinbesteko elikagaietako […]
Asteon zientzia begi-bistan #53
Asteon Interneten jorratu diren zientzia-gaien laburpena. Begirada bat emango diogu? Esperantza sortarazten duten aurrerapausoak ematen direnean zientzian, ate berriak irekitzen zaizkigu. Cambridgeko Papworth Ospitalean egin duten bihotzeko transplante batek ate berriak ireki dizkie bihotzeko gaitzak dituzten gaixoei. Europan lehen aldiz […]
Ezjakintasunaren kartografia #59
Mapping Ignorance blogean hainbat artikulu interesgarri argitaratu dira. Hona hemen asteon plazaratu diren artikuluen laburpena. Lurreko populazioa etengabe hazten ari da eta honek arazo larri bat sortarazten du, guztiontzat janari edota elikagai nahikoa lortzea. Egun, munduko biztanleen kalorien batez bestekoaren […]
Agnesiren sorgina: Maria Gaetana Agnesi matematikariaren kurba
Uxune Martinez Maria Gaetana Agnesi (1718-1799) matematikaria, hizkuntzalaria, teologoa eta filosofo italiarra Milanen jaio zen 1718ko maiatzaren 16an. Agnesiren izena geometria analitiko eta kalkulu-liburuetan agertzen da sarritan, beti “Agnesiren sorgina” izeneko kurbari esker eta baita ere, 1748an Instituzioni analítiche ad […]
Zer moduz jaten zuten Malaspina espedizioan?
Maria José Moreno Egun hauek ospakizunez beterik daude, eta holakoetan, asko jaten dugu. Ezaguna da urtearen bukaerak gehiegikeriak eragiten dituela, eta gure janeurriak gora egiten du izugarri, gutariko askok ondorioei erreparatzen ez dielarik. Ezin zuten horrela jokatu Malaspina espedizioan joan […]
Itxaropen taupadak bihotz transplanteetan
Amaia Portugal Garun heriotza jasan duten organo emaileak baino ez dira baliatzen gaur egun bihotz transplanteetarako. Hala ere, munduan bigarren aldiz, bihotza geldituta zendu zen pertsona baten organoa hartu, biziberritu eta beste pertsona bati transplantatzeko gai izan dira Cambridgeko Papworth […]