Amaia Portugal Dokumentazioa eta matematika baliatuta, minbiziaren kausak nagusiki ausazkoak direla kalkulatu dute Cristian Tomasetti eta Bert Vogelstein ikertzaileek. Gaitza izateko arriskuaren herena baino ez dago lotuta genetika edo ingurune faktoreei. Minbizi batek askotariko kausak izan ditzake, baina zenbaterainoko pisua […]
Obesitatea munduko herrialde gehienetan hazten ari da. Izan ere, urtero 3,4 milioi lagun hiltzen dira gehiegizko pisuak edo obesitateak ekarritako ondorioen eraginez, Munduko Osasun Erakundearen arabera. Joera honen arduradun nagusiak bi dira: jakien eskuragarritasun handiagoa eta sedentarismoa. Hau dela eta […]
Nolakoa da gaztetasunetik heldutasunera igarotzeko prozesua? Ezagutu dugunez, besteak beste, pertsona helduaren ezaugarriak hauek dira: lan eta bikote egonkorrak lortzea, etxebizitza bat jabetzan hartzea eta familia osatzea. Etapa horiek bete eta gero, emantzipazioa sortzen da eta pertsona independentea agertzen da […]
Asteon Interneten jorratu diren zientzia-gaien laburpena. Begirada bat emango diogu? Goroldioa apaingarri bezala erabiltzen da Gabonetan. Gizakiak erabili izan du landare hau aspalditik. Sasoi baten, adibidez, umeentzako pixoihalak egiteko erabiltzen zen, xurgatzaile aparta baita. Azken datuen arabera, 18.000-20.000 espezie inguru […]
Mapping Ignorance blogean hainbat artikulu interesgarri argitaratu dira. Hona hemen asteon plazaratu diren artikuluen laburpena. Diseinu adimentsuaren artikulu-sortari bukaera ematen dio Jesús Zamorak erlojua eta erlojugilearen analogia aztertuz. Haren ondorioa da: diseinu adimendua logika kaxkarra da, zientzia txarra eta, neuk […]
Zientzialari 20 – Felix Elortza from Kultura Zientifikoko Katedra on Vimeo. Felix Elortza proteomikan aditua da. CIC bioGUNE ikerketa zentroko zientzialari honek azaldu digu proteomika zer den, proteinak nola aztertzen diren eta azterketa horiek zer nolako ondorioak izan ditzaketen gure […]
Urte berri on guztioi! Gaur, 2015eko egutegia estreinatu dugu. 365 egunez osatuta dagoen urte honen lehen eguna da gaurkoa. Horren jabe gara guztiok. Guztiok? Europan eta munduko hainbat herrialdeetan bai, baina beste batzuetan gaur ez da ezer berezirik gertatzen. Ez […]
Amaia Portugal Abiatzear da Argiaren Nazioarteko Urtea. Besteak beste, Optikaren liburuak mila urte bete dituela ospatzeko balioko du, bai eta Ibn al-Haytham bere egileak zientziari egindako ekarpen handia goraipatzeko ere. “Argiak bizitza ematen digu fotosintesiaren bitartez; denboran atzerantz begiratzeko aukera […]
Lehiaketak lortu duen irismenak gogoeta egitera eraman nau; izan ere, 2014. urtea benetan oparoa izan da euskara bidezko zientzia-dibulgazioari dagokionez. Horrek etorkizunari ilusioz begiratzeko itxaropena eman behar digu. Euskaldunok kultura zientifikoa gizarteratzeko masa kritiko garrantzitsua eta egokia dugu, zalantzarik gabe […]
UPV/EHU, Ikerbasque eta CSICen partaidetza duen nazioarteko partzuergo batek hiru supernoba eta horiei dagozkien gamma-izpien leherketen (Gamma-Ray Bursts edo GRB, ingeleseko sigletan) ikerketa gauzatu du. Gamma-izpien leherketak edo GRB gamma erradiazio-distira motz eta bizi batzuk dira, gutxi gorabehera egunean hiru […]