Baina zer da Bilbo Zientzia Plaza? Bilbo Zientzia Plaza (BZP) EHUko Kultura Zientifikoko Katedraren egitasmoa da eta estatuan antolatzen den zientzia-dibulgazioko jaialdirik handiena da. Bertan, erregistro, tonu eta izaera anitzeko ekimenez osatutako programa bat gauzatzen da, publiko heldua zein gaztea […]
Bizitza fetalaren lehen sei hilabeteetan jada, garun egitura orokor bat lortzen da, eragin genetikoek bultzatuta. Neurogarapenak aurrez zehaztutako osagai genetiko bat badu ere, genetikaren pisuak behera egiten du, eta haurdunaldiaren hirugarren hiruhilekoaz geroztik, inguruneko faktoreen eraginak funtsezko garrantzia hartzen du […]
Landareek eta beste organismo fotosintetiko batzuek CO2-a finkatzen eta karbohidratoak ekoizten dituzte. Animaliok ezin dugu fotosintesirik egin eta eguzki argiaren energiarik zuzenean aprobetxatu. Hala ere, animalia batzuek sinbiosi harremanak dituzte organismo zelulabakar fotosintetikoekin. Organismo horiek zooxantelak dira, eta, oro har […]
Jaione Bengoetxea Azurmendi ikertzaileak IkerGazte kongresuko ahozko aurkezpen onenaren saria jaso zuen, ingeniaritza- eta arkitektura-arloan, ‘Euskara eta gaztelaniazko kontra-narratiben sorkuntza: datuen sorrera eta ebaluazioa’ lanarekin. Azaldu duenez, ordea, horra iristeko bidea ez zuen ingeniaritzatik hasi, hizkuntzalaritzatik baizik: “Ingelesa ikasi nuen […]
Gero eta bizi esperantza handiagoa den honetan, ezaguna da horrek bueltan dakarren arazo handienetako bat: dementzien gorakada. Horien artean, alzheimerra bereziki zabalduta dago, eta gaitza hazten ari da gainera, gero eta zaharkituagoak diren populazioak eta diagnosiaren alorrean egindako aurrerapenak direla […]
Aurtengo urrian, 92 urte zituela, zendu zen Sir John Gurdon zientzialaria, 2012ko Medikuntzako Nobel sariduna. Zelulen nukleoen transferentzian zen bera trebea, eta teknika hau erabiliz, zelula helduak zelula ama egoerara birprogramatu daitezkeela frogatzea lortu zuen 1960ko hamarkadan. H elduen klonazioa […]
Orain dela gutxi egindako bi ikerketek munduko MIHren prebalentzia aztertu zuten. Biek antzeko batez besteko prebalentzia orokorra erakutsi zuten; lehena, % 14,2koa (% 8,1–21,1) eta bigarrena % 12,9 (11,7–14,3). Estatu espainiarrean, MIHren prebalentzia % 20,7koa da 12 urteko ikasleen artean […]
Material horrek balasto (edo balastro) du izena. Arroka birrinduak dira, legar-ale tamainako zati irregularrak eskuratzeko. Ingeniaritza zibilean erabiltzen dira, nagusiki trenbideetako oinarri plataforma gisa. Ideia da eremu egonkor bat eraikitzea, gainetik ibiltzen diren ibilgailuen kargaren ondorioz hondoratzen ez dena, ezta […]
Flügge-Lotz irakasleak funtsezko eginkizuna izan du mendebaldeko aeronautikako industria garatzeko orduan. Bere ekarpenak bizitza osoaren adierazle dira, emakume baten intuiziozko ikuspegiaren balioa eta kalitatea frogatu baitzituen gizonak nagusi diren arlo batean. Hala bilatu eta aurkitu zizkien konponbideak ingeniaritzako arazo konplexuei […]
Odol-analisiek ─froga objektiboak, ustez─ Ryanen odolean etilenglikola ─ibilgailuen izotz-kontrako gisa erabiltzen den produktua─ aurkitu zuten eta Ryan haurra norbaitek hil zuela ondorioztatu zuen epaileak. 1991. urtean, Patricia biziarteko kartzela-zigorrera kondenatu zuten bere haurraren hilketagatik. Kartzelan zegoela, berriro ere ama izan […]