Zientzia Kaiera — Kultura Zientifikoko Katedra

Kultura Zientifikoko Katedra

Kolaborazioak

Kategorien artxiboa 1225 artikulu

Gure arbasoen lehen harrobia

#KZJaia

arkeologia eboluzioa

Amaia Portugal Gaur egungo Libian dagoen Messak Settafet eremua da giza jarduerak paisaian utzitako arrastoen adibiderik goiztiarrena. Cambridge Unibertsitateko ikertzaile batzuek bildutako laginen arabera, hominidoek egindako 75 tresna daude bertan, batez beste, metro karratuko. Terminoa ofiziala ez bada ere, geologo […]

Zer da astronomia? Eta zer astrofisika?

#KZJaia, Dibulgazioa

astrofisika astronomia

Naiara Barrado eta Itziar Garate Astronomia hitza grezieratik dator, astro (izar) + nomos (lege), eta unibertsoaren ikerketa esan nahi du, zehazki, fenomeno eta zeruko objektuen eboluzio, posizio, dimentsio, distribuzio, mugimendu eta energiaren azterketa. Hortaz, astrofisika (izar + fisika) astronomiaren zati […]

Europako hizkuntza gehienen sehaska

#KZJaia

arkeologia genetika hizkuntzalaritza

Amaia Portugal Azken urteotan gehien zabaldu den hipotesiak dio hizkuntza indoeuroparrak duela 8.000 urte inguru iritsi zirela Anatoliatik. Antzinako DNA aztertuta egin berri duten ikerketa baten arabera, ordea, ondorioztatu dute hizkuntzetako batzuk behintzat duela 4.500 urte inguru zabaldu zirela kontinente […]

Lebitazioaren atzetik

#KZJaia

fisika supereroaleak

Aitor Bergara Lebitazioa da harridura sortzen duen fenomenoa. Magoak ikusi izan ditugu hainbat ikuskizunetan publikoko norbait “ustez” lebitatzen jartzen. Ez dizuegu esango nola egiten duten, dakizuenez, horrelako trikimailuen sekretuak ez baitira argitzen. Aldiz, gaur kontatuko dizuegu fisika alorrean lebitazioa zeri […]

Julio Zesar edo MZOMR CHXDV. Zein da seguruagoa?

#KZJaia, Dibulgazioa

teknologia

Xabier Díaz Silvestre Film askotan Bigarren Mundu Gerran Alemaniak komunikazioak zifratzeko erabilitako “Enigma” makinak agertzen dira. Enbaxadek, urpeko ontziek, espioiek… irrati uhinak erabiltzen zituzten komunikatzeko, eta gure inguruan barreiatzen direnez, zifratuta bidaltzen ziren sekretua bermatzeko asmoz. Ondorioz, estatuek deszifratzera dedikatzen […]

Klimaren gorabeherak Asian, Izurri Beltza Europan

#KZJaia

historia osasuna

Amaia Portugal Izurri agerraldien eta klimaren gorabeheren arteko lotura aztertu dute Osloko Unibertsitateko zenbait ikertzailek. Ondorioztatu dutenez, arratoi beltzak ez ziren pandemiaren gordailu izan Europan. Horren ordez, Asiatik kontinente zaharrera behin eta berriz iristen zen gaitza, itsasontzien bidez. Izurri Beltza […]