Dibulgazioa
Kategorien artxiboa 2986 artikulu
Amaia Portugal Azken hamarkadan inork ikusi ez dituen baina bizirik jarraitu dezaketen animalia eta landareen zerrenda egin du Global Wildlife Conservation erakundeak. Espezie horien artetik, 25 jarri ditu jomugan bereziki. Indonesian bizi den kangurua, buru arrosa duen ahatea… Horiek eta […]
Antibiotikoak, bakterioak eta superbakterioak
Ziortza Guezuraga Medikuntzan erabateko mugarria izan zen antibiotikoen aurkikuntza. Hainbeste, ezen antibiotikoen aurreko eta antibiotikoen osteko aroak ezberdintzen diren. Penizilina antibiotiko moduan erabiltzen hasi zenean garatu zen medikuntza modernoa, 1928an. Bakterioek sortutako substantziak dira antibiotikoak, beste bakterioak eraso eta hiltzeko […]
Bibalbio-izurria
Juan Ignacio Pérez eta Miren Bego Urrutia Janaria ———————————————————————————————————– Izurriteetan pentsatzen dugunean, intsektuak edo arratoiak izaten dira burura etorri ohi zaizkigun animaliak. Baina horiek ez dira izurritea sor dezaketen animalia bakarrak. Bibalbioen artean bada bat egiazko izurria sortu duena, oso […]
Wolframa, metal baliotsua oraindik ere!
Bergarako Laboratorium Museoa 2016ko urrian wolframezko bi pieza jaso genituen dohaintzan Laboratorium museoan. Museoko sarrera berrien politikan, elementu kimiko horren aplikazioek arreta berezia daukate, erraz ulertzen diren arrazoiengatik. Izan ere, jakina da wolframa Bergarako Errege Seminarioko laborategian aurkitu zutela Juan […]
Hegaztien gaueko migrazioa, uste zenaren kontrakoa
Kontrakoa uste bazen ere, hegaztien gaueko migrazioa udaberrian itsasotik eta lurretik igarotzen dela eta udazkenean lurretik egiten dela frogatu du Nadja Weisshaupten ikerketak. Hegaztiek Bizkaiko golkoan gauez egiten duten migrazioaren aztertu du UPV/EHUko Matematika Aplikatu Saileko ikertzaileak bere doktorego-tesian. Hegaztien […]
Asteon zientzia begi-bistan #151
Uxue Razkin Emakumeak zientzian Emily Elizabeth Dickinson (1830-1886) poeta estatubatuarrak mundu poetiko bat sortu zuen ia etxetik atera gabe. Heriotzari (eta bizitzari) buruz asko idatzi zuen baina natura ere kontuan hartu zuen bere poetika garatzeko. Konstelazio eta izar guztiak ezagutzera […]
Ezjakintasunaren kartografia #156
Autismoaren diagnostikoa eskaner baten bidez lortuko duzula? Benetan? José Ramón Alonsok aztertzen du gaia Diagnosing autism using brain scans? artikuluan. Berreste alderako isuria oso indartsua da. Izan ere, hain da boteretsua modu esperimentalean probatzen denean harritu egiten duela. José Luis […]
Itsasoa garbitzen
Juan Ignacio Pérez eta Miren Bego Urrutia Janaria Animalia asko ura iragaziz elikatzen dira; horietako gehienak urtarrak dira. Ur-bolumen handietan esekiduran dauden janari-partikulak harrapatzen dituzte ura iragaziz eta, harrapatu ondoren, irentsi egiten dituzte. Ur-masa naturaletan partikula asko daude esekiduran. Partikula […]
Mens sana… ondo elikatutako gorputzean
Juanma Gallego Elikadura eta garunaren osasuna eskutik doazela berretsi du ikertzaile talde batek. Plazaratutako emaitzen arabera, dieta mediterraneoa jarraitzen duten adineko pertsonen garuna ohi baino gutxiago uzkurtzen da. Zahartzearekin batera garuna txikitzen da eta horrek, noski, funtzio kognitiboetan ere eragiten […]
Historiaren gordailu bitxiak, hondar zementatuzko formazioak
Beachrockak eremu tropikaletako kostaldeetan aurkitzen diren arroka sedimentario bereziak dira. Arroka hauek legar sedimentuz, hareaz eta karbonato mineralez osatutako nahasketak dira eta, horrez gain, koral eta maskor zatiak izaten dituzte sarritan. Beste lurralde batzuetan ohikoak badira ere, Bizkaiko kostaldean ere […]