Dibulgazioa
Kategorien artxiboa 2992 artikulu
Juan Ignacio Pérez eta Miren Bego Urrutia Hotza ———————————————————————————————————– Bigarren Mundu Gerraren ostean latitude guztietatik hedatu zen Ameriketako Estatu Batuetako armada eta munduko azken mugaldetan kokatu zituen bere goarnizio, kuartel, kantonamendu edo base militarrak. Horri esker, era askotako datuak bildu […]
Pinguino enperadorearen bizitza harrigarria
Juan Ignacio Pérez eta Miren Bego Urrutia Hotza ———————————————————————————————————– Pinguino enperadoreak Aptenodytes forsteri du zientzia-izena eta Antartikan bizi da. Munduan ez dago toki hotzagoan bizi den hegaztirik. Beharbada horregatik da hain harrigarria pinguino horren bizimodua. Aptenodytes forsteri, arrainjalea izanik, itsasoan […]
Zientzia begi-bistan #117
Uxue Razkin Ingurumena Rotterdamgo (Herbehereak) parke publiko batean ipini dute zazpi metroko eraikin berezi bat, Smog Free Tower izenekoa. Zer da, bada? Aire garbigailu erraldoi baten modukoa da eta bertan dauden partikula kutsakorrak xurgatu egiten ditu. Daan Roosegaarde diseinatzailearen proiektua […]
Ezjakintasunaren kartografia #125
Pentagrafenoa 2015. urteko hasieran proposatu zen eta agian ez litzateke karbonoaren alotropoa izango, grafenoaren birorientazio kristalografikoa baizik. Francisco R. Villatorok azaltzen digu zergatik Penta-graphene: to be or not to be artikuluan. Zientzia modernoarekin harremana duen arazo filosofiko garrantzitsuenetarikoa izan da […]
Martina Casiano y Mayor (1881-19??): Maistrarik maistrena
Uxue Razkin Itsaso usaina. Olatuen mugimendu zorabiagarria. Izua galtzaileen begiradetan; beste bandoan, harrokeria. Bizkaiko Matxitxako lurmuturra paraje ederra zatekeen, ondoren jazoko zen gertakaria odoltsua eta krudela izan ez balitz. Hura Espainiako Gerra Zibil garaiko itsas-borroketako bat izan zen. Alde batetik […]
Hartzengandik badugu zer ikasi
Juan Ignacio Pérez eta Miren Bego Urrutia Hotza ———————————————————————————————————– Hainbat ikertzaileren arreta jaso du hartzen lozorroak azken urteotan, negua igarotzeko modu berezi hori antzinatik ezaguna bada ere. Arrazoia? Aldi horretan gertatzen diren hainbat prozesuren etenaldi itzulgarrien oinarrian dauden mekanismoen ezagutzak […]
Aire garbigailu erraldoia
Amaia Portugal Smog Free Tower eraikinak aireko partikula kutsakorrak xurgatzen ditu, eta hondakin horietan metatutako karbonotik abiatuta, bitxiak sortzeko aukera ematen du. Ordu betean 30.000 metro kubiko aire garbitzen dituela diote proiektuaren sustatzaileek. Rotterdamen jarri dute lehen prototipoa, eta Txinara […]
Genetikaren ibilbidea (eta IX): Eppur si muove
Koldo Garcia Hilabeteotan Zientzia Kaierak aukera ederra eman dit genetikaren historia azaltzeko. Irakurtzen ari zaren hau artikulu sortaren azken atala izango da. Hau oso subjektiboa da baina, zure baimena eskatuta, esanguratsua baina garratza den pasarte baten bidez eman nahi nioke […]
5G, sare mugikorren etorkizuneko belaunaldia
Lana aurrera eraman dute hainbat testuinguru eta zerbitzuetarako sarbide desberdinak erabiliz (tableta, smartphonea, ordenagailu eramangarria…) eta besteak beste, 4G estaldura-eremu bera partekatzen duten erabiltzaileei ematen zaizkien multimedia-edukien formatua egokitu ahal izateko metodo berriak definitu ditu ikerketa-taldeak. Banda zabaleko sare mugikorren […]
Asteon zientzia begi-bistan #116
Uxue Razkin Astrofisika Thaisa Storchi astrofisikariari egin diote elkarrizketa Berrian. Zulo beltz supermasiboekin lan egiteagatik jaso zuen L’Oreal-Unesco saria. Bere lanak berretsi zuen edozein galaxia motak zulo beltz bat duela. Zulo beltz supermasiboak galaxien erdigunean daudenak dira. Storchik azaltzen digu: […]