Dibulgazioa
Kategorien artxiboa 3114 artikulu
Uxue Razkin Hona hemen asteon Interneten jorratu diren zientzia-gaien laburpena. Begirada bat emango diogu? Biologia Animalia handien eta txikien taupada maiztasunari erreparatu diote oraingoan Juan Ignacio Pérezek eta Miren Bego Urrutiak. Aurreko astean ikusi genuen metabolismoa tamainaren arabera aldatzen zela […]
Ezjakintasunaren kartografia #84
Mapping Ignorance blogean hainbat artikulu interesgarri argitaratu dira. Hona hemen asteon plazaratu diren artikuluen laburpena. Ausazko bi taldeekin egindako esperimentuak, euretako bat kontrolezko taldea, giza ikerketen fidagarritasun adibidea nagusi dira (batez ere ikerketa klinikoetan). Baina ausazkotasuna ez balitzateke garrantzitsuena? Jon […]
Nettie Stevens (1861-1912): ahazturiko biologia-ahotsa
Uxue Razkin Ahaztuak gelditu dira haren ekarpenak. Ahaztuta bere ahotsa. Nettie Stevens ez da hain ezaguna. Zientzia-liburuetan agertzen da, noski, baina beti gizonezkoen ondoan, laguntzaile moduan, inoiz ez narrazio baten protagonista gisa. Bada, egindako ikerketa-lanak ozen eskatzen du bere lekutxoa […]
Turing eta haren katedrala
Arantxa Arzamendi George Dyson (Ithaca, New York, 1953), zientziaren historian aditua, txikitatik bizi izan zen zientzialariz inguratua. Freeman Dyson, fisikaria eta Verena Huber-Dyson, matematikariaren semea, Esther Dyson teknologi analistaren neba da. Aita katedratikoa zen Princetoneko Institute for Advanced Study (IAS) […]
Noren esku jarriko dugu gure genoma?
Oraindik hainbat urteko ibilbide luzea egin behar da datu guztiak ondo ulertzeko, baina azkenean finkatu ahal izango da zein diren Alzheimer edo minbizia bezalako gaixotasunak garatzeko probabilitateak. Izan ere, neurri handi batean herentzia dago gaixotasun hauen eragileen artean. Halaber, oso […]
Bihotza da Lurraren atalik gazteena
Amaia Portugal Liverpoolgo Unibertsitatean egin duten lan baten arabera, gure planeta duela milioi bat urte eta erdi inguru hasi zen barne nukleoa garatzen. Gainera, martxa honetan, Lurraren eremu magnetikoak bere horretan jarraitu beharko luke beste milioi bat urtez, ikertzaileok ondorioztatu […]
Satitsu etruskoaren bihotz aparta
Juan Ignacio Pérez eta Miren Bego Urrutia Tamainak badu garrantzia ———————————————————————————————————– Inoiz txori bat esku artean hartu baduzu, irakurle, konturatuko zinen txoriaren bihotz-taupada oso azkarra dela, maiztasun handiz uzkurtzen baita txori baten bihotza. Esku artean egonik, txoria ez dago egon […]
Zeliakoen dietak gabeziak ditu
Gaixotasun zeliakoa glutenarekiko intolerantzia iraunkor bat da. Glutena jateak eragiten du, hau da, zereal batzuen irinak (batez ere, gari-irinak, baina baita ere zekalearenak eta garagarrarenak) dituen proteina batzuk. Gaixotasuna garatzeko, derrigorrezko faktoreak dira glutena eta gaixotasuna hartzeko joera genetikoa izatea […]
Asteon zientzia begi-bistan #75
Uxue Razkin Hona hemen asteon Interneten jorratu diren zientzia-gaien laburpena. Begirada bat emango diogu? Meteorologia eta klimatologia Klima-aldaketak XXI. mendean euskal kostaldean izango duen eragina aztertu dute hainbat adituk aste honetan zehar Irunen egindako kongresuan. Berrian azaltzen denez, itsasoaren mailak […]
Ezjakintasunaren kartografia #83
Mapping Ignorance blogean hainbat artikulu interesgarri argitaratu dira. Hona hemen asteon plazaratu diren artikuluen laburpena. Inurrien komunikazioa feromonekin lotzen dugu, usaimenarekin. Baina, inurriek hotsak ere erabiltzen dituzte eta beste espezie batzuk euren onurarako erabiltzen dituzte soinu horiek. Jose Ramón Alonsok […]