Zientzia Kaiera — Kultura Zientifikoko Katedra

Kultura Zientifikoko Katedra

Kolaborazioak

Kategorien artxiboa 1226 artikulu

Nolako bikotea aukeratu, halako gene-ondarea sortu

Dibulgazioa

genetika

Gure espeziean ohikoa da parekatze selektiboa , hau da, antzekoak diren pertsonek bikotekide izateko aukera gehiago dute zoriz itxaron daitekeena baino. Antzekotasun horiek askotarikoak izan daitezke: adinaren arlokoak, geografikoak, etnikoak, erlijiosoak, sozioekonomikoak, fisikoak, izaeraren arlokoak edo ezaugarri psikologikoak. Bikotekideen ezaugarriak […]

Intsektuen ezusteko eragina atmosferan

Dibulgazioa

biologia fisika

Ezaguna da tximeleta baten hegazkadari buruz esaten dena: munduaren punta batean egindako mugimendu txiki batek urakana eragin dezake munduaren beste puntan. Ez da horrela, noski. Baina berdin dio, ideia horrek balio duelako irudikatzeko ideia nagusi bat: eguraldia bezalako sistema kaotiko […]

Laserra goizeko kafea prestatzeko

Dibulgazioa

kimika teknologia

Kafea munduan gehien kontsumitzen den edarietako bat da –hirugarren postuan uraren eta tearen atzetik- eta, Zientzia Kaieran ere, behin baino gehiagotan izan dugu kafea hizpide. Koldo Garciak, Kafe bat lau gene-koskorrekin , mesedez artikuluan argitu zizkigun Coffea arabica espeziearen genomaren […]

Beste garai bateko ipuinak, eta garai honetakoak

Dibulgazioa

hizkuntzalaritza

Azterketa biologikoak espezieen sekuentzia genetikoen –edo leinuen– alderaketan oinarritzen dira; horrela, haien historia marrazten da. Informazio genetikoa belaunaldiz belaunaldi transmititzen da, baina, batzuetan, DNAren kateak mutazioak izaten ditu erreplikatzean, eta leinu berriak sortzen dira, jatorrizkoaren ondoz ondoko adarkaduren ondorioz. Hizkuntzen […]

Hiparkoren mapa astronomikoa azaleratu da

Dibulgazioa

astronomia fisika historia

Zorionekoak zenbaitetan irakasle batzuek jartzen dituzten atazak. Orain ezagutzera eman denez, une berezi horietako bat duela hamarkada bat gertatu zen: 2012an Cambridgeko Unibertsitateko Peter Williams Bibliaren ikertzaileak ikasleei udan eskuizkribu bat arakatzeko eskatu zien: Codex Climaci Rescriptus izeneko testu erlijiosoa […]

La unibertsalaren bila

Dibulgazioa

fisika musika

Beste 30 urte igaro ziren Günther Christoph Schelhammerri pazienteen gortasuna diagnostikatzeko sardexka bat erabiltzea otu zitzaionetik, diapasoiak gaur egun duen itxura lortu arte. Hori gertatu zenean, ez zen otorrinoen kontua izan, tronpetista ingeles bati esker baizik. XVIII. mende hasieran, barrokoko […]

Geografiak gene-ikerketa baldintzatzen duenean

Dibulgazioa

genetika

Hainbat mekanismo biologikoren ondorioz garatzen dira ezaugarriak eta gaixotasunak. Mekanismo horien jatorria genetikoa bada ere, ingurunearen arabera modu batera edo bestera gauzatuko dira. Ondorioz, geneen eta ingurunearen arteko korrelazioak gerta daitezke ezaugarriak eta gaixotasunak garatzeko. Korrelazio hauen jatorria izan daitezke […]

Grigori Perelman ez zen agertu

Dibulgazioa

matematika

Madril, 2006ko abuztuaren 22a. Matematikarien Nazioarteko Biltzarra ( International Congress of Mathematicians , ICM) hastear da. Inaugurazio-ekitaldi arranditsua prestatu dute eta Espainiako Errege Juan Karlos jarri dute mahaiburu. Beste zenbait agintari ditu alboan, Nazioarteko Matematika Elkartearen (IMU) presidentearekin batera. Jende […]

Itsaso sakoneko zetazeo talde misteriotsua

Dibulgazioa

animaliak biologia

Ozeanoa hain sakon eta zabala izanik, gizakiarentzat oraindik eremu misteriotsua da zentzu askotan. Eta izaki misteriotsuak ditu; honen adibide dira zifioak. Inoiz entzun al duzu zifio izena? Ez da animalia ezaguna, egia esateko. Baina duen protagonismo falta ezin zaio tamaina […]