artea Archives - Zientzia Kaiera

Izaskun Alberdi Landaluze zientzia-ilustratzailea da. Ilustrazioak ala zientziak, lehenago zerk harrapatu zuen galdetuta, ez du zalantzarik egiten: zientziak. “Biak izan ditut gogoko txikitatik, baina beti bereizita bizi izan ditut. Txikitan, eskolatik kanpo, marrazketa klaseetara joaten nintzen. Baina, bestela, zientziak erakartzen […]

Teknologia aurkezteko erabiltzen den hizkerak zeresan handia izan dezake adimen artifizialari buruz dugun pertzepzioan. Aurkezteko moduaren arabera, algoritmoa gizatiartzeko joera indartzen da. Auto autonomo batek istripua eragin du, eta epaile batek programazio akats bati leporatu dio. Azken minutuetan sare sozialetan […]

Euskarririk gabe nekez egin genezake margolan bat. Non ipiniko genuke margoa? Euskarria, gainera, oso garrantzitsua da artelanaren izaera ulertzeko, haren propietateak eta iraunkortasuna baldintzatuko baititu. Ez da gauza bera argitik babestuta dagoen leize baten harkaitzetan margotzea edo pipiek zula dezaketen […]

Tots els colors del verd sota un cel de plom que el sol vol trencar Tots els colors del verd en aquell mes de maig Berde guztiak aurki ditzakegu gure bazterretan. Hori da, behintzat, Raimon paregabeak abesten duena. Zer da […]

Margo hitza entzun bezain laster, ziur aski koloreak etorriko zaizkizu burura berehala. Baina, zerez dago eginda pintura? Zerk ematen dio kolorea? Galdera horiek erantzuteko, beharrezkoa da bi osagaiok ezagutzea: pigmentuak eta aglutinatzaileak. Pigmentuak kolorea duten partikula solidoak dira; aglutinatzaileak, berriz […]

Stendhal idazleak, Florentzian zegoela, hauxe idatzi zuen: “Santa Croce basilikatik ateratzen ari nintzela, bihotzak taupadak ematen zizkidan, bizia nigan agortua zegoen, erortzeko beldurrez nenbilen”. Ordutik hona, artelan batek gure baitan horrelako efektuak pizteari Stendhal sindromea deritzo. Gehiegizkoa irudi dakizuke, baina […]

“Nahi bezain ilun idatz ditzaket gaurko bertsoak.‘Gaua izarreztatua dago’ esan dezaketeta astroek urdin distiratzen dute urrunean‘” (Puedo escribir los versos más tristes esta noche. Escribir, por ejemplo: “La noche está estrellada, y tiritan, azules, los astros, a lo lejos”.) Pablo […]

Margolari edo eskultore batek artelan bat egin behar duenean erabiliko dituen materialen ezaugarriak ezagutu behar ditu. Tenpera bat zer den, olio pinturaren konposaketa edota pigmentuen degradazio prozesua jakitea lagungarria da materialen artean sortuko diren elkarrekintzak aurreikusteko. Honetarako kimika ezagutzak izatea […]

Whilhelm Röntgen XIX. mendearen bukaera aldean hasi zen tutu katodikoetan saioak egiten. Garai hartan ezin zuen susmatu bere lanak irauli egingo zituela zenbait zientzi esparru, eta bereziki medikuntza. Azarean gertatu zen iraultza, beste hainbatetan bezala. Röntgen izpi katodikoekin ikertzen ari […]

Zientziak erronken bidez egiten du aurrera. Ikertzaileak azaltzen diren arazoei erantzun zehatza lortzen aritzen dira. Askotan gizartean bertan dauden kontuen inguruan gertatzen da hori. Printzipio bera ageri da antzinako gizarteen ikerketan eta oro har, gure izaeraz hausnarketa egiten laguntzen du […]