Geologia modernoaren erronka handienetako bat planeten barne egitura zehatz-mehatz ezagutzea da: barne geruzak nolakoak diren –monolitikoak diren edo oso hautsita dauden–, zein egoeratan dauden –solido edo likido–, eta zein osaera duten. Eta ez da datu hutsala; izan ere, atea irekiko […]
Osasuna Kolon eta ondesteko minbiziaren gene-oinarriak aztertu dituzte euskal populazioan. Koldo García Etxebarria Biodonostiako ikertzaileak gidatutako taldeak egin du azterketa, eta minbizi mota horien prebentziorako eta diagnostiko goiztiarrerako baliabideak lortzea izan da asmoa. Izan ere, Koldok azaldu duenez, munduan diagnostikatzen […]
Ahotsa ezinbestekoa da giza komunikaziorako. Ahotsa etengabe erabiltzen dugu eguneroko jardueretan, eta ahotsa galtzeak eragin handia du pertsonen bizitzan. Gainera, hitz egiteko gaitasunaren galera beste gaixotasun edo afekzio motorrekin batera edo ondorioz agertzen da askotan. Beraz, kaltetutako pertsonarentzat komunikatzeko gaitasunak […]
Zientzia oso tresna egokia da gizarte osoarentzat, pertsonen ongizatearen aldeko ikerketa hainbat ikuspegitatik bultzatu ahal izateko. Baina zientzia esparruan ere, zenbait kolektibok, LGTBIQA+ kasu, diskriminazioa eta egoera bortitzak jasaten dituzte eguneroko jardunean, eta horien ondorioz, talde horietan, ikasketak behin-betiko uzten […]
1807an, Liverpoolen, 77 urteko emakume bat hil zen, J.S., urte askoan umetokian min akutua izan ondoren. Zenbait medikurekin kontsultatu zuen, baina inork ez zuen zergatia ikertzeko lanik hartu. Autopsiak erakutsi zuenez, pelbiseko eta abdomeneko organoak oso erasanda zituen. Hala ere […]
Prosozialtasunaren kostuen artean daude denbora, dirua edo ahalegina, besteei mesede egiteko edo haiek zigortzeko. Hala ere, bizitzako portaera batzuek, prosozialtzat jo badaitezke ere, ez dakarkiete inolako kosturik edo ahaleginik haiek gauzatzen dituztenei, edo, asko jota, eragozpen txikiren bat soilik eragiten […]
Ikertzaileek prozesu zehatz bat aztertu nahi zuten, beren susmoz, bizidunak genetikoki eraldatzea eragin zezakeena, edo beste modu batera esanda, eboluzionatzea bultzatu zezakeena. Lanak agerian utzi du munduan zeharreko hainbat hiritan bizi diren hirusta zuriko indibiduoek antzekotasun gehiago dutela beraien artean […]
Bi alderdi garrantzitsu ditu Txikispora philomaios bizkarroiaren aurkikuntzak. Batetik, bizkarroi berria aurkitu, identifikatu eta karakterizatu du ikerketa honek. Bestetik, zelulaniztasunaren jatorria azaltzen lagunduko dezake, izan ere, zelulaniztasuna garatu aurretik animalien eta onddoen arbaso komuna bereizi zenetik denbora gutxira eboluzionatu zuen […]
Almroth Edward Wright ezaguna zen emakumeen sufragioaren aurka zegoelako. Ikertzaileak arrazoi «zientifikoetan» oinarritzen zuen bere baieztapena, eta gizonenen eta emakumeen burmuinak desberdinak zirela argudiatzen zuen. Haren ustez, andrazkoen garunak ez zeuden «antolatuta» gai sozialak eta publikoak lantzeko. 1913an gaiari buruzko […]
Biologia Silurua arrain harrapakari bat da, eta bi metroko luzera eta 100 kiloko pisua izan dezake. Espezie inbaditzailea da, eta Sobrongo urtegira iritsi dela berretsi dute. Gaztela eta Leongo Gobernuak eman ditu datuak, eta haien kontrolerako plan bat ezarri du […]