Gure gorputzeko zelulen barnean dauden kaltetutako atalak edota zelulara kanpotik sartutako mikroorganismo kaltegarriak deuseztu eta kanporatzeko prozesuari autofagia deritzo. Giza gorputzean era naturalean gertatzen den fenomeno honek zelulen osasuna bermatzea ahalbidetzen du. Horregaitik, autofagiaren garapen desegokiak hainbat gaixotasunen agerpena ekar […]
Uxue Razkin Nekazaritza eta bioteknologia Landareentzat kaltegarriak diren onddo eta bakterio askok landareen hazkuntza sustatzen duten konposatuak igortzen dituzte, Nafarroako Agrobioteknologia Institutuko ikertzaileek frogatu dutenez. Nekazaritzan landareen errendimendua hobetzeko balio dezake aurkikuntzak, eta ohiko tratamendu kimikoen alternatiba gisa funtziona dezake […]
Lignina zuraren osagaietako bat da eta, horrez gain, lurrean dagoen konposatu aromatiko ugariena ere bada. Lignina zaila da degradatzen eta zelulosa zuntzak loturik edukitzen ditu. Hori dela eta, adibidez, papera egiterako orduan kendu egiten da produktua ilundu eta gogortzen duelako […]
Jone Uranga, Alaitz Etxabide, Pedro Guerrero eta Koro de la Caba Elikagaiak baldintza egokietan mantentzea oso garrantzitsua da. Hauek ingurunetik bereiziak egon behar dute bezeroen eskuetara iritsi eta kontsumituak izan arte. Hori horrela izanik, elikagaiak ontziratzeko material berriztagarriak eta biodegradagarriak […]
Miren Basaras Ibarzabal 2016ko otsailaren 1ean Munduko Osasun Erakundeak Zika birusak nazioarteko larrialdia eragin duela ebatzi zuen. Zergatik ote? Birusa arriskutsua izan liteke emakume haurdunentzat eta herrialde askotara hedatu da denbora laburrean. Zika birusa Rhesus tximinotik isolatu zen 1947an Ugandako […]
Uxue Razkin Nobel sariak Medikuntzako, Fisikako eta Kimikako Nobel nortzuk jasoko dituzten jakinarazi dute eta sarituen taldean ez dago emakumerik aurten. Guztira, zazpi pertsona dira eta guztiak dira gizonezkoak. 826 sari eman dira (aurten iragarri direnak ere kontuan hartuta) eta […]
Musika entzuten dugunean entzefaloan gertatzen dena asko ikertu da. Aldiz, ez da aztertu hainbeste zer gertatzen den musika sortzen denean, eta azken hau oso baliagarria izan daiteke sormena nola eratzen den ezagutzeko. Ignacio Amigok lantzen du gaia Exploring the brain […]
Uxue Razkin Eboluzioa Aztarnategietan aurkitutako animalia-hezurrak gizakiak kontsumitutakoak izan diren jakin ahal izateko bide bat da egun haragia jatean gizakiek hezurretan eragiten duten markak aztertzea. Hori da EHUko Geografia, Historiaurrea eta Arkeologia Saileko Antonio J. Romerok egin duena gidatzen duen […]
Uxue Razkin Biologia Arrain-haztegietako arrain-multzoen jokabide-aldaketak on line monitorizatzeko metodologia bat ikertu du Harkaitz Eguiraun ingeniariak, UPV/EHUko Plentziako Itsas Estazioan egin duen doktoretza-tesian: “Arrainak sentsore biologiko gisa erabil daitezke, kanpo-perturbazioen eraginez euren portaeran gertatzen diren aldaketak modu ez-inbaditzailean neurtu daitezkeelako” […]
Zer dira polimeroak? Polimeroak errepikatzen diren atomo askoz osaturiko kate luzeak dira; honenbestez beren pisu molekularra oso handia izan ohi da eta ezaugarri honek propietate bereziak ematen dizkie. Gainera izen berberaren azpian pisu molekular ezberdineko produktuak egon daitezke, errepikatzen diren […]