emakumeak Archives - Page 2 of 38

Nobel saridun baten akatsak zuzentzen 1950eko hamarkadan Marian zientziaren munduan agertu zen arte, Linus Pauling Nobel saridunaren azalpena erabiltzen zen antigorputzek mikroorganismoei aurre egiteko zuten moldagarritasun harrigarria ulertzeko. Horren arabera, antigorputz guztiak proteina berbera ziren, eta mikrobio jakin bati hurbiltzean […]

Ukaezina da gaur egun ingurumenaren zaintzak eta leheneratzeak duen garrantzia. Arrate Santaolalla Ramirezek horretan ikertzen du, baina ez zen horregatik hasi horretan. Onartu du, hala ere, betitik iruditu zaiola funtsezkoa ingurumena zaintzea, baina, batez ere, gustuko ikasgaiekin eta irakasleekin topo […]

Lehen kolonoak txundituta geratu ziren migrazio garaietan zerua estaltzen zuten milaka alek osatutako uso saldo handiekin. Batzuek hamalau ordu baino gehiago behar izaten zituzten eremu bat zeharkatzeko. Nork pentsatuko zuen Martha, espeziearen azken emea, 1914an hilko zela gatibutasunean? Azken kasu […]

Dorota Krajewska poloniarra da, eta bere herrialdean linguistika ikasten ari zela sortu zitzaion, lehen aldiz, euskarara hurbiltzeko aukera. Aukerari heldu, eta hurbiltzetik murgiltzera egin du jauzi, eta, orain, ikergai du hizkuntza hau. Azaldu duenez, gradua egiten ari zela, bazuen gogoa […]

Orangutanak eta ni (2021) Karmele Llano albaitariaren istorioa da. Bertan, Borneoko oihanetan bizi diren orangutanak zaintzen egiten duen lana azaltzen da. Berak kontatuta, Karmelek bere haurtzaroa kontatzen digu Bilbon, albaitaritzako ikasle-garaia eta baita Euskal Herriko neska gazte bat planetako leku […]

Henrietta txikia eta bere erreferentziak Henrietta Hill Swope (1902-1980) Missouriko familia aberats eta kultu batean jaio zen. Gerard Swope, bere aita, ingeniaria zen, eta General Electric teknologia enpresan egin zuen lan; enpresako presidentea izatera ere iritsi zen. Mary Hill-ek, Henriettaren […]

Emakumeek ere historia idatzi dute eta ezagutza zientifikoa zabaldu dute. Horien artean dago Trota Salernokoa. XII. mendeko emakume mediku honek emakumeen gaixotasun guztiak hilekoarekin lotuta zeudela eta soilik emakumeak antzuak izan ahal zirela ezeztatu zuen. Hasieran esan zuten bere tratatuak […]

Ez da kasualitatea argitalpen horien zati handi bat eta, jakina, argitalpen garrantzitsuenetako asko eta asko, duela hamarkada askotatik hizkuntza berean idatzi izana, ingelesez. Ezagutza partekatzeaz ari garenez, hizkuntza komun bat erabiltzea logikoa eta, azken batean, eraginkorra dela dirudi. Halere, horrek […]

Emakumezko ikertzaileek beren kideko gizonezkoen aintzatespen eta sari berak jaso izan al dituzte? Eta gaur egun jasotzen dituzte? Galdera kritiko eta aproposa da, akademiaren barnean zein kanpoan izan diren diskriminazio-kasuak kontuan hartuta, eta genero-berdintasunerantz aurrera egin behar badugu. Azken urteetan […]

Rosemary Bamforth (1924-2018) mediku eskoziarra izan zen amiantoarekiko esposizioaren eta biriketako minbiziaren artean lotura zegoela iradoki zuen lehen pertsona. Bere lanari eta hurrengo hamarkadetako ebidentzia zientifiko gero eta ugariagoari esker, munduko herrialde askotan debekatu dute mineral kaltegarri hori erabiltzea. Rosemary […]

Hurrengo ekitaldiak

Glutenik gabeko elikagaiak: egia besterik ez

Glutenarekiko intolerantzia bizitza osoan irauten du eta, gaur egun, herritarren %1-i eragiten dio. Gainera, detekzio protokoloak hobetu diren heinean, pertsona gehiagok jakin dute glutenarekiko intolerantzia daukatela. Horren ondorioz, glutena daukaten elikagaien inguruko informazio nahia ere handitu da eta horrelako elikagaien ustezko onuren inguruko eztabaida eman da. Glutenik gabeko dietak osasungarriagoak…

2023ko abenduaren 13a

Bidebarrieta Liburutegia

Bidebarrieta kalea, 4, Bilbo

Giza-eboluzioa ilustratzen

Genero-arrakala zientziaren hainbat arlotan islatzen da. Emakumeen ikerketa-karreran eragina dauka baina, horretaz gain, eduki zientifiko okerrak sortzen ditu. Ondorioz, denboran zehar indartu diren estereotipo eta ideia okerrak baieztapen zientifiko bilakatzeko arriskua dago. Horren adibide dira zientzian erabilitako zenbait irudi, esaterako, ilustrazio zientifikoak. Datu eta zenbakiekin bakarrik emandako informazioa gogoratzea zailagoa…

2023ko abenduaren 15a

Bizenta Mogel Biblioteka

Komentukalea, 8, Durango