fisika
Etiketen artxiboa 547 artikulu
Helduaroan ere neuronak sortzen dira. Jakin da oligoelementu batek, selenioak, efektua handitzen duela. Baina ez du modu isolatuan funtzionatzen. José R. Pinedak azaltzen du: Selenium supplement to reverse neurogenic decline in humans? Zelan da posible planeta nano eta hiperhoztu batek […]
Ezjakintasunaren kartografia #393
Aurrera pauso garrantzitsuen faltan, fisikak bere printzipioak eta metodoak berraztertu behar dituela uste duten ahotsak gero eta gehiago dira. Baina zalantzak ditu Jesús Zamorak: The counterfactual science of counterfactuals Neurozientziaren inguruko zantzu batzuk dituen edonork daki neuronen arteko komunikazioa neurotransmisoreen […]
Ezjakintasunaren kartografia #391
Sorginak (eta belagileak) antzinako kontuak zirela uste bazenuen, birplanteatu JR Alonsoren hau irakurri ostean: Witches, then and now Eboluzioa ez da gelditzen. Gizakientzat ere ez. Zein alderditan eboluzionatu dezakegu hurrengo milurtekoetan? Future evolution: from looks to brains and personality, how […]
Ezjakintasunaren kartografia #390
Ingurumenerako kaltegarriak diren hidrofluorokarburoak bezalako konposatuen erabilera saihesteko daude diseinatuta errefrigerazio teknologia berriak. Orokorrean, ez dira gasen konpresioan oinarritzan. BCMaterials dabil horretan. Next generation refrigeration technologies Zer dela eta egiten dira teoriak zientzian? Ez al da nahiko harremanak, legeak, ikusgarrien […]
Ortzadarra interpretatzen izarrak sailkatzeko
XIX. mendean, zientziaren eta teknologiaren aurrerabideari esker, erreminta optikoen zehaztasuna gero eta handiagoa zen. William H. Wollaston fisikari eta kimikariak eguzkiaren argian ezkutatutako lehen lerro ilunak aurkitu eta gero (xurgatze-espektroak), Joseph von Fraunhofer fisikariak bere teknika perfekzionatu zuen eta urteak […]
Asteon zientzia begi-bistan #384
Biologia Silurua arrain harrapakari bat da, eta bi metroko luzera eta 100 kiloko pisua izan dezake. Espezie inbaditzailea da, eta Sobrongo urtegira iritsi dela berretsi dute. Gaztela eta Leongo Gobernuak eman ditu datuak, eta haien kontrolerako plan bat ezarri du […]
Ezjakintasunaren kartografia #389
Bihotz taupaden erregulartasunean eragina esku hartzen duen zelula tipo berri bat aurkitu dute. Eta zelula glien antza du. A glial cell that touches the heart Rosa García-Verdugorena. Supergeneak ez dira superheroien kontua. Belaunaldietan zehar mantentzen diren kobinazio genetikoak dira. Arrantzaren […]
Leire Larizgoitia, fisikaria: “Egiten ari garena ez da inoiz egin; beraz, etengabe ikasten ari gara”
Leire Larizgoitia Arkotxa neutrinoen fisikaria da, nahiz eta, fisika ikasten hasi zenean, ez zekien bazirenik ere neutrino izeneko partikulak. Gogora ekarri du, batxilergoko bigarren mailan, fisikako irakasle oso on bat izan zutela: “Teoria azaltzeaz gain, esperimentuak egiten zituen, eta oso […]
Asteon zientzia begi-bistan #383
Osasuna Hedabideetan eta politikarien diskurtsoetan kontrakoa badiote ere, adituek diote koronabirusa oraindik ez dela endemiko bihurtu. Adrian Aginagaldek, Kantabriako Osasun Publikoko Behatokiko zuzendari eta epidemiologoak, azaldu du trantsizio fase baten hasieran egon gaitezkeela, izurriaren dezelerazio baten ostean eta pandemia arteko […]
Ezjakintasunaren kartografia #388
Galaxia sateliteen posizio erlatiboen behaketekin ez dator bat Big Bang teoriak. Ez dator bat unibertsoaren eskalan zuzen simulatu arte, noski. Tomás Ruiz-Lararen Are satellite galaxies “aligned” against the current cosmological paradigm? Dinosauro guztiak ez ziren galdu. Dinosauro hegalarien oinordekoak dira […]