Ana Galarraga / Elhuyar Zientzia Saioa Martinez de Lahidalga Azkue buru-belarri dabil BAME azterketarako prestatzen. Iaz egin zuen, baina ez zitzaion nahi bezain ondo atera, eta, ez duenez bizilekua aldatu nahi, berriro egingo du, emaitza hobea aterako duen itxaropenarekin. Horrekin […]
Azken aldiko aurrerabide medikoei esker hilkortasun maila altua zeukaten patologiak gainditzeko kapazak gara. Hala ere, honek alde txar bat du, ezinezkoa dirudien arren: gure immunitate-sistema hainbat mailatan immunodeprimituta gelditzen da, hau da, gure erantzun immunitarioa gutxituta gelditzen da. Egoera honetan […]
Miren Basaras Koronabirusarengatiko pandemia kontrolatu ahal duen txertoaren informazioa hurbiltzen den heinean, gizartearen zati handi batek dio ez dutela lehenengoak izan nahi txertoa jartzen eta, beharbada, ez direla txertatuko ere. Ez dira benetako negazionistak, baina konfiantza falta dago SARS-CoV-2 birusaren […]
Ikerketa askoren arabera, neuronen eta zenbait glia zelulen heriotzaren ondorioz sortzen diren gaixotasun neurodegeneratibo guztiek (edo gehienek behintzat) osagai komun bat dute: kaltzio-homeostasiaren, edo zelulen kaltzioaren erregulazioaren, galera. Izan ere, kaltzioak ezinbesteko funtzioa betetzen du hainbat zeluletan eta oso nabarmena […]
Uxue Razkin Zeharkaezinak diruditen ateetatik igarotzeko gai zen Elizabeth Garrett Anderson. Bai, dohain berezia zuen, orotariko giltza moduko bat izango balitz bezala. Esan dezagun horiek irekitzeko ahalmena bazuela baina egiari zor, ez zuen erraz izan. Haren garaiko bidegabekeria handienetako bati […]
Garuneko endokannabinoide sistema hainbat funtzio doitzen dituen sistema neuromodelatzailea da. Funtzio hauen artean, oroimena, mugimendua, mina eta jangura aurkitu ahal ditugu. Sistema honen aktibazioak hainbat onura dakartza gaixotasun ezberdinetan eratzen dituen kannabinoide hartzaileei esker. Esaterako, CB1 kannabinoide hartzaileak neuronak babesten […]
Malaria gaixotasun infekziosoa da, eta mendetan gaixotasun beldurgarri eta suntsitzaileenetako bat izan da. Italieratik datorkio izena, eta honela osatuta dago: “txarra” eta “aria”, hau da, “aire txarra”. Plasmodium generoko protozooek eragiten dute gaixotasun hori. Protozoo horiek odoleko globulu gorriak infektatzen […]
Ibilbide luzea eta emankorra izan zuen John Dalton zientzialari britainiarrak. Kimikaria, fisikaria eta matematikaria izan zen. Eta, daltonismo izenarekin ezagutzen dugun alterazio genetiko batekin jaio zen. 26 urterekin konturatu zen ez zituela koloreak gainerakoek bezala bereizten, eta gaitz horren zergatia […]
Uxue Razkin Osasuna Koronabirusaren aurka PCR testez gain, badira beste test mota batzuk indarra hartzen ari direnak, hala nola antigenoen testak. Horiek hobetu egin dituzte eta abantaila handiak dituztela azaldu dute adituek: merkeagoak, azkarragoak, eta egiten errazagoak dira. Berriako artikulu […]
Uxue Razkin Nobel sariak Asteon, sariak izan ditugu barra-barra. Eta ez edonolakoak: Nobelak! Kimikakoarekin hasiko gara: genoma editatzeko CRISPR/Cas9 metodoa garatu zutenek jaso dute. Bi saridun izan dira eta biak emakumeak! Emmanuelle Charpentier eta Jennifer A. Doudna. Elhuyar aldizkariak eman […]