Hilabeteko artxiboa:

Antonio Martínez Ron
Mundu Zaharreko tximinoen aurpegia duela milioika urte eboluzionatzen ari da. Badira aurpegi koloreztatudun tximinoak, motots handidunak, sudur handidunak, tximino urdinak, aurpegi luze edo aurpegi biribileko tximinoak… UCLA unibertsitateko biologo talde batek berriki plazaratu du ikerketa xehe bat, 189 tximino katarrinoren hazpegien azterketa zehatza eskaintzen duena: Ezaugarri hauen konplexutasuna eta kolorea, tamaina edo beren habitata bezalako aldagaien mendekoa […]

Peru S. Gamarra
Bizitzan badira momentu batzuk non, gustatu edo ez, erabakiak hartu behar diren. Ez gabiltza ile kolorea aldatzeaz edota kotxe berri bat erosteaz ari. Erabaki garrantzitsuez mintzo gara. Bizitza betiko markatuta utzi dezaketen erabakiez, hain zuzen ere. Hauetako bat da, zalantzarik gabe, ikasketen aukeraketa. Hori bai lan zaila! Asko pentsatutakoan, batzuek fisika ikastea erabakiko dute, besteek, berriz, filosofia. […]

Adarrak dira istorio honen protagonistak, adarrak edo adar horiek daramatzaten abereak, Hirta uharteko ardi eta ahariak hain zuzen ere. Hirta uharteko ardi-ahariak txikiagotzen ari dira urtetik urtera, eta aspaldi aritu nintzen horri buruz. Oraingo honetan, berriz, ardien tamainari erreparatu beharrean, ardi-aharien adarrei erreparatuko diet, uharteko ahari gehienak adar handikoak izan arren adar aztarnak baino ez baitituzte gutxi batzuek, eta horrek […]

Antonio Martínez Ron
Korrika doa burmuina eta ordenagailua elkarrekin konektatzeko ahaleginen lasterka. Miguel Nicolelis (Dukeko Unibertsitatekoa) da lehia horretan oraingoz aurretik doana. Izan ere, duela urte batzuk lan egiten ari da burmuinaren aginduetara jarriko diren makinetan, beti ere gorputz deritzon interfaze hori alde batera utzita. Nicolelis izan zen esparru honetan txundituta utzi gintuen lehenengoa, erakutsi baitzigun nola makako batek […]

Jon Mattin Matxain
Artikulu sorta honen aurreko sarreran, ikusi genuen fisikariek eta kimikariek 1900. urtearen inguruan erreparatu zietela lehendabizikoz antzerako problema zientifikoei: Rutherfordek eta bertze batzuek (Bohr barne), 1910eko hamarkadaren hasieran plazaratu zituzten atomo eredu planetarioek izugarri eragin zioten garai hartako Kimikari. Horrela, Lewisek, eredu hauetan oinarrituta, lotura kimikoan elektroiak konpartitzen direlako kontzeptua zabaldu zuen 1916. urtean, bertze hainbat […]

UPV/EHUko Kimika Analitikoko Saileko Josu Trebolazabala irakasleak elikagaiak ondo eta azkar aztertzeko metodo berriak garatu ditu bere doktorego-tesirako lanean. “Development of new processes and analytical methodologies for efficient and fast analysis of foodstuffs focused on the culinary field” (Ikerketa metodoak eta metodologia berriak garatzea, elikadura produktuak azkar eta eraginkortasunez ikertu ahal izateko) da tesiaren izenburua eta elikagaiekin eta […]

Antonio Martínez Ron Holly Bik ikertzaileak dio itsas bakterioak nolabaiteko hipsterrak direla, hau da, ez dietela halabeharrez jarraitzen “boladan” dauden ohiturei. Hala baieztatzen du zientzialari honek ISMEn berriki argitaratu duen ikerketan. Bertan esaten du oso desberdin jokatzen dutela itsas bakterioek lehorreko bakterioen aldean: tropikoetan ugari izan beharrean, ugariagoak dira neguan eta latitude hotzagoetan.
Hau guztia dela eta, bereziki interesgarria da […]

Peru S. Gamarra
Euskal Herrian baditugu ere punta puntako zientzialariak. Izan ere, ez dugu gure mugetatik atera behar lehen mailako kimikari, matematikari edota fisikariak aurkitzeko. Hauetako batzuek gurean egiten dute lan eta beste batzuek, ordea, kilometro asko egin behar izan dituzte gustuko duten horretan jarduteko. Ez dago tokirik guztientzat eta, askotan, beharrezkoa egiten da kanpoan esperientzia bat izatea. Asko aberasten […]

Antonio Martínez Ron Australiako lehen biztanleek esaten dute Tharalkoo izeneko ahate eme temati bat bizi izan zela “Ametsaren Garaian”. Behin, gurasoen aholkuei jaramonik egin gabe, ibaian behera igerika joan zen eta Bigoon izeneko ur-arratoi bat topatu zuen. Arratoiak bortxatu egin zuen ahatea, eta behartu egin zuen berarekin gelditzera. Azkenean ihes egitea lortu zuen Tharaikook, eta bere senitartera itzuli zen; beste […]

UPV/EHU eta Tecnalia irtenbideen bila dabiltza lindanoa ekoiztean eta erabiltzean sortutako ondorioak burdinazko nanopartikulen bidez konpontzeko
Urte askoan, Bizkaiko bi empresa, Bilbao Chemicals (Barakaldo 1947-1987) eta Nexana (Erandio 1952-1982), lindano ekoizten eta ingurumenera botatzen aritu dira inolako kontrolik gabe. Isuri haiek eragin zituzten arazoak konpontzeko beharraz, eta, orobat, hori egiteko dauden zailtasunez jabetuta gaude gaur egun, oraindik ez baitago lurrarekin […]