Konposatu bioeraginkorrak (KBE) sistema biologikoetan jarduera zelular edo fisiologikoaren gain eragin dezaketen konposatu kimiko naturalak zein sintetikoak dira. Horien artean farmakoak daude. Farmakologiaren testuinguruan, KBE berrien bilaketa gaur egungo erronka handienetako bat da.
KBEen itu biologikoak gehienetan proteinak dira eta beren identifikazioa farmako berrien aurkikuntzaren urratsetako bat izaten da; horrek zelulen eta ehunen testuinguruan izan ditzaketen eragin desiragarriak edota kaltegarriak aurreikustea ahalbidetzen du. Proteinak identifikatzeko erabiltzen diren metodologia gehienetan, konposatuak detektagarriak egiteko kimikoki eraldatu egiten dira eta horrek bere ekintza biologikoaren gain eragina izan dezake. Beroak eragindako proteinen desnaturalizazioan KBEek duten eraginaren azterketan oinarritutako metodoek, ordea, konposatuen aurretiko eraldaketa kimikorik gabeko azterketa ahalbidetzen dute. Horrela, KBEaren benetako itu proteinak identifikatu daitezke.
Proteina baten jatorrizko egitura inguruneko baldintza kimikoen eta fisikoen aldaketekiko oso sentikorra da. Besteak beste, beroaren eraginez hiru dimentsioko egituraren desegonkortze eta galera gerta daiteke: desnaturalizazio termala (DT) deritzoguna. Tenperatura igo ahala, desnaturalizazioarekin batera, proteinen agregazioa eta hauspeatzea gertatzen dira modu mailakatuan. Hauspeatutako proteinak banatu ondoren, jatorrizko egitura mantentzen dutenak kuantifikatu egin daitezke masen espektrometria bidezko analisia eginez. Proteina bakoitzaren aldaera natiboaren kontzentrazioa tenperaturarekiko adieraziz desnaturalizazio kurba lortzen da (ikus grafikoa). KBE bat proteina bati lotzean proteinaren egonkortasun termodinamikoaren aldaketa gertatzen da. Horren ondorioz, desnaturalizazio kurbaren parametroak aldatu egiten dira. Beraz, desnaturalizazio termalaren analisiaren bidez, KBEaren eta proteinaren arteko loturarik ote dagoen azter daiteke.
Grafikoak proteinen desnaturalizazio termalaren bidezko analisiaren emaitzak erakusten ditu. Jatorrizko kurba laranjaz adierazi da eta KBEen ekintzaren emaitza posibleak marra ez-jarraiez. Kurba berdeak desnaturalizazio tenperaturaren (Td) igoera erakusten du, KBEak proteinaren egonkortzea eragin duela adierazten duena; urdinak desegonkortzea adierazten du. Kurba arrosak ez du desplazamendurik erakusten, proteina hori KBEaren itu ez dela adieraziko lukeena.
Horrelako saioak proteomaren profiltze termal (PPT; ingelesez TPP, thermal proteome profiling) bezala ezagutzen dira. KBEen eragina erauzitako lagin biologikoetan (in vitro) zein zeluletan (in vivo) aztertzeko erabil daitezke.
PPT saioak itu ezezagunak dituzten konposatuen azterketatan oso baliagarriak izan daiteke, ez bakarrik KBE berrien aurkikuntzan laguntzeko, baizik eta ezagunak diren konposatuen itu berriak zehazteko edota zenbait froga kliniko pasa dituzten farmakoen erabilera berrien aurkikuntzarako eta beren alboko eraginen mekanismoak aztertzeko.
Adibide hauek agerian jartzen dute gaur egun PPT saioek batez ere KBEen itu ezezagunak aurkitzeko duten baliagarritasuna. Horri etorkizunean proteomikaren tresna eta teknologien garapenaren laguntza gehitzen badiogu gainera, PPT teknikak izan ditzakeen aplikazioak asko zabaldu daitezke.
Artikuluaren fitxa:
- Aldizkaria: Ekaia
- Zenbakia: Ekaia 38
- Artikuluaren izena: Proteinen desnaturalizazio termalaren bidezko analisia konposatu bioeraginkor berriak aurkitzeko.
- Laburpena: Konposatu bioeraginkorrak bizidunetan jarduera zelularraren edota fisiologikoaren gain eragin dezaketen substantzia kimiko naturalak zein sintetikoak dira. Horien artean daude, adibidez, farmakoak, prozesu biologikoen modulazioaren bitartez osasunaren gain efektu onuragarriak bideratu ditzaketenak. Konposatu bioeraginkor berrien eta horien itu biologikoak bilatzeko estrategia berrien garapena inpaktu handiko erronka da. Itu proteinak edota ekintza mekanismoak aurkitzeko metodologia ezberdinak garatu dira. Itu proteinak aurkitzeko metodoen artean, lan honetan jorratzen dena daukagu: konposatu bioeraginkorrek proteinen desnaturalizazio termalean eragindako aldaketen azterketan oinarritutako metodoa. Lan honetan, konposatu bioeraginkorrak bilatzeko metodologia horren oinarriak eta haren inplementaziorako irizpideak azaltzen dira.
- Egileak: Yuri Rueda, Hiart Navarro-Imaz, Irati Rekondo, Susana Cristobal, Olatz Fresnedo
- Argitaletxea: UPV/EHUko argitalpen zerbitzua
- ISSN: 0214-9001
- eISSN: 2444-3255
- Orrialdeak: 231-240
- DOI: 10.1387/ekaia.21405
Egileez:
Yuri Rueda, Hiart Navarro-Imaz, Irati Rekondo, Susana Cristobal eta Olatz Fresnedo UPV/EHUko Fisiologia Saileko ikertzaileak dira.
Susana Cristobal Linköping Unibertsitateko Medikuntza Klinikoa eta Esperimentala Saileko ikertzailea da.
Ekaia aldizkariarekin lankidetzan egindako atala.
