Ingurune aberastuak nerabezaroko alkohol kontsumoaren kalteak leheneratzeko

Leire Lekunberri, Irantzu Rico-Barrio, Maitane Serrano, Izaskun Elezgarai, Nagore Puente, Itziar Bonilla-Del Río, Ilazki Anaut-Lusar, Inmaculada Gerrikagoitia, Pedro Grandes

Alkohola mundu osoan zehar gehien kontsumitzen den substantzia psikoaktiboa da. Azken urteotan, alkoholaren kontsumo intentsiboa geroz eta ohikoagoa bilakatu da nerabeen artean. Kontsumo mota hau denbora tarte laburrean alkohol kantitate handia edatean datza. Garunak nerabezaroan zehar garapen prozesu konplexuak pairatzen ditu eta ondorioz, adin tarte horretan hainbat garun-atal zaurgarriagoak dira neurotoxikoen kalteen aurrean; hipokanpoa, memoriaz eta prozesu kognitiboez arduratzen den garun-atala eta garuntxoa, oreka eta koordinazio motorraz arduratzen dena, esaterako.

Ildo horretatik, nerabezaroko alkohol kontsumo intentsiboak kalte iraunkorrak eragiten dituela frogatu da helduaro goiztiarreko sagu arretan, non, portaera proben emaitzetan narriadura kognitiboa eta orekaren galera behatu den. Ingurune aberastuak (IAk), aldaketa molekular, anatomiko zein funtzionalak eragiten ditu garunaren garapen prozesuan. Neurogenesia, angiogenesia, sinaptogenesia eta dendriten arborizazioa sustatzen ditu, oroimena eta ikasketa prozesuak bultzatuz.

Paradigma hau gaixotasun psikiatrikoen eta neuroendekapenezkoen tratamenduan zeresan handia izaten ari da. Hain zuzen ere, alkoholaren ondorioz saguek galdutako portaera gaitasunen berreskurapena sustatzen du helduaro goiztiarrean, aipatutako oreka eta funtzio kognitibo kaltetuen berreskurapena sustatuz. Hala ere, IAk eragindako efektu mesedegarri horiek epe luzerago batean mantentzen diren aztertzeke dago. Harira, ikerketa honen helburuak hurrengoak dira: nerabezaroko gehiegizko alkohol kontsumoak helduaroan eragiten dituen portaera aldaketak ikertzea eta parametro hauetan IAk izan ditzakeen onurak aztertzea.

Horretarako, C57BL/6J sagu arrei nerabezaroko 4 astetan zehar (jaio ondorengo 32-56 egunak) alkohol edo ur tratamendua eman zaie. Ondoren, helduaro goiztiarrean (jaio ondorengo 56-90 egunak) animaliak abstinentzia egoeran mantendu dira eta helduaroan (jaio ondorengo 90-104 egunak) saguen kumaldi erdia IAko baldintzetan jarri da 2 astez. Abstinentzia tarte horren azken egunetan portaera probak burutu dira: eremu irekiaren proba, antsietate maila neurtzeko; objektu berrien ezagutze proba, ezagutze oroimena aztertzeko; objektuen kokaleku berriaren ezagutze proba, oroimen espaziala ikertzeko eta oreka proba, oreka eta koordinazio motorra analizatzeko. Emaitzetan alkohol taldeko saguek bereizketa indize baxuagoak erakutsi dituzte bai ezagutze oroimen proban baita oroimen espazialean ere; hau da, sagu hauek ez dira gai objektu berria ezagunarekiko bereizteko, ezta objektuen kokaleku berria bereizteko. Emaitza hauek nerabezaroko alkohol kontsumoaren ondoriozko narriadura kognitibo adierazgarria eman dela iradokitzen dute.

Era berean, antzeko emaitzak behatu dira oreka proban ere, non nerabezaroko alkohol kontsumoak oreka eta koordinazio motorra modu iraunkorrean kaltetzen dituela frogatu den. Interesgarriki, animaliak IAko baldintzapean jartzean objektu eta kokaleku berriak bereizteko gaitasuna berreskuratzen dute eta oreka eta koordinazio maila hobetzen dute helduaroan, kontrol taldekoen antzeko balioetaraino. Emaitza guzti hauek bat datoz aurretik helduaro goiztiarrean behatutakoekin, IAren gaitasun terapeutikoa berretsiz; hain zuzen ere, epe luzera IAk alkoholak galarazitako funtzioak leheneratzeko gaitasuna erakutsi baitu.

Artikuluaren fitxa:

• Aldizkaria: Ekaia
• Zenbakia: Ekaia 41
• Artikuluaren izena: Ingurune aberastuak nerabezaroko gehiegizko alkohol-kontsumoaren ondorioz kaltetutako gaitasun motorrak eta kognitiboak berreskuratzen ditu C57BL/6J sagu helduetan.
• Laburpena: Alkohola (EtOH) munduan gehien kontsumitzen den substantzia psikoaktiboa da eta nerabezaroko alkoholaren kontsumo intentsiboa geroz eta ohikoagoa da. Adin tarte horretan burmuina garatzen ari da eta hainbat garun-atal zaurgarriagoak dira neurotoxikoen kalteen aurrean; hipokanpoa eta garuntxoa, esaterako. Ingurune aberastuak (IAk), aldaketa molekular, anatomiko zein funtzionalak eragiten ditu garunaren garapen prozesuan eta alkoholaren ondorioz helduaro goiztiarreko saguek galdutako portaera gaitasunen berreskurapena sustatzen du. Hala ere, IAk eragindako efektu mesedegarri horiek epe luzerago batean mantentzen diren aztertzeke dago. Ikerketa honen helburuak hurrengoak dira: nerabezaroko gehiegizko alkohol kontsumoak helduaroan eragiten dituen portaera aldaketak ikertzea eta parametro hauetan IAk izan ditzakeen onurak aztertzea. Horretarako, C57BL/6J sagu arrei nerabezaroko 4 astetan zehar (p32-p56) alkohol edo ur tratamendua eman zaie. Ondoren, helduaro goiztiarrean (p56-p90) animaliak abstinentzia egoeran mantendu dira eta helduaroan (p90-p104) saguen kumaldi erdia IAko baldintzetan jarri da 2 astez. Abstinentzia tarte horren azken egunetan portaera probak burutu dira: eremu irekiaren proba, antsietate maila neurtzeko; objektu berrien ezagutze proba, ezagutze oroimenerako; objektuen kokaleku berriaren ezagutze proba, oroimen espazialerako eta oreka proba, oreka eta koordinazio motorrerako. Alkohol taldeko saguek bereizketa indize baxuagoak erakutsi dituzte bai ezagutze oroimen proban baita oroimen espazialean ere, alkohol kontsumoaren ondoriozko narriadura kognitibo adierazgarria iradokiz. Antzeko emaitzak behatu dira oreka proban ere, non alkohol taldeko saguek (EtOH) oreka eta koordinazio motorra kaltetuta erakutsi duten. Interesgarriki, animaliak IAko baldintzapean jartzean objektuak eta kokalekuak bereizteko gaitasuna berreskuratzen dute eta oreka eta koordinazio maila hobetzen dute helduaroan, kontrol taldekoen (H2O) antzeko balioetaraino. IAk alkoholaren ondoriozko helduaroko efektu kaltegarriak leheneratzeko gaitasuna duela erakutsi du.
• Egileak: Leire Lekunberri, Irantzu Rico-Barrio, Maitane Serrano, Izaskun Elezgarai, Nagore Puente, Itziar Bonilla-Del Río, Ilazki Anaut-Lusar, Inmaculada Gerrikagoitia, Pedro Grandes
• Argitaletxea: UPV/EHUko argitalpen zerbitzua
• ISSN: 0214-9001
• eISSN: 2444-3255
• Orrialdeak: 49-68
• DOI: doi.org/10.1387/ekaia.21816

• ---

  Egileez:

  Leire Lekunberri, Irantzu Rico-Barrio, Maitane Serrano, Izaskun Elezgarai, Nagore Puente, Itziar Bonilla-Del Río, Ilazki Anaut-Lusar, Inmaculada Gerrikagoitia eta Pedro Grandes EHU/UPVko Medikuntza eta Erizaintza Fakultateko Neurozientziak Saileko eta Achucarro Basque Center for Neuroscienceko ikertzaileak dira.
  

Ekaia aldizkariarekin lankidetzan egindako atala.