2050. urterako, Nazio Batuen Erakundearen arabera, munduko populazioa 2.000 milioi pertsonatan haziko da, eta horrek elikadura-segurtasunari eta ingurumenari buruzko erronka handiak dakartza. Egungo elikagai-ekoizpenak eragin handia du ingurumenean, hala nola deforestazioa, berotegi-efektuko gasen emisioak eta baliabide naturalen agorpena, besteak beste. Horregatik, elikagai-iturri jasangarri berrien bila dabiltza zientzialariak. Horren harira, 2018an Europar Batasunean intsektuak “elikagai berri” gisa onartu ziren, alternatiba baliagarritzat jotzen baitira bai nutrizio aldetik bai ingurumen-inpaktua murrizteko duten ahalmenagatik.
Intsektuek proteina-eduki altua dute (% 50-80 bitartekoa pisu lehorrean), eta gainera gantz-azido poliasegabe ugari dituzte, osasun kardiobaskularrerako onuragarriak direnak. Era berean, burdina, magnesioa, zinka eta beste mineral garrantzitsuak ematen dituzte, baita B taldeko bitaminak eta A bitamina ere. Ez hori bakarrik: ikerketek erakusten dute intsektuek peptido bioaktiboak dituztela, propietate antioxidatzaileak, antihipertentsiboak eta antimikrobianoak dituztenak. Horri gehitu behar zaizkio elikagaien industrian balio handiko ezaugarriak, hala nola gelifikazio-ahalmena edo bestelako propietate teknologikoak.
Hala ere, intsektuen kontsumoak erronkak ere baditu: mikroorganismo patogenoak, toxinak, metal astunak edo antinutrienteak bezalako arrisku biologiko eta kimikoak daude aztertu beharrekoak. Horregatik, beharrezkoa da prozesatze- eta biltegiratze-metodo egokiak ezartzea eta espezie bakoitzaren segurtasuna sakon aztertzea.
Intsektuek aukera ematen dute elikadura-segurtasuna eta jasangarritasuna uztartzeko, batez ere populazio-hazkunde handia eta klima-aldaketaren ondorioak kontuan hartuta. Hala ere, ikerketa gehiago egitea funtsezkoa da espezie jangarrien dibertsitatea ezagutzeko eta segurtasun- eta nutrizio-datuak osatzeko, etorkizuneko elikaduraren zutabe sendo bihur daitezen.
Artikuluaren fitxa:
- Aldizkaria: Ekaia
- Zenbakia: 44
- Artikuluaren izena: Intsektuak, etorkizuneko elikadura?
- Laburpena: 2050. urterako 2.000 milioi biztanleko demografia-hazkuntza aurreikusten da. Elikagaien gaur egungo ekoizpenaren ingurumen-inpaktuek eta lortu behar diren elikagaien kantitateen igoerek alternatiba berrien beharrak areagotzen dituzte. 2018. urtean intsektuak elikagai berri gisa onartu dira Europan eta, nahiz eta gutxi ikerturiko baliabidea izan, etorkizuneko elikaduraren giltza izan daitekeela iradoki da. Horrenbestez, lan honen helburu nagusia izango da elikagai gisa onartu diren intsektu motak identifikatzea, aztertzea eta kaltegabetasun eta nutrizio alderdiei buruz hausnartzea eta sakontzea. Intsektuak nutrienteen iturri interesgarria dira, kalitate altuko proteinetan eta gantz-azido poliasegabeetan aberatsak direlako. Gainera, mineralen (esaterako, burdina, magnesioa edo zinka) eta bitaminen (A edo B taldekoak, adibidez) beharrak asetzeko iturri erakargarria dira. Era berean, aipatzekoak dira gaixotasunak ekiditeari eta osasuna sustatzeari begira, intsektuen peptido bioaktibo antioxidatzaileengatik, antihipertentsiboengatik edo antimikrobianoengatik. Teknologikoki, elikagaien industriarako ezaugarri funtzional interesgarriak dituzten konposatuak dituzte; esaterako, proteina gelifikatzaileak. Hala ere, elikagaien kaltegabetasunak kontrol handia eskatzen du kontsumitzailearen osasuna babesteko, intsektuetan aurkitzen direlako, era berean, arrisku biologikoak (mikroorganismo patogenoak, toxinak edo espora termoerresistenteak, adibidez) eta kimikoak (metal astunak, antinutrienteak, plagizidak edo dioxinak, esaterako). Nolanahi ere, funtsezkoa da ikerketan sakontzea, ikertu gabeko espezieen aniztasunagatik, bai eta nutrizioaren eta kaltegabetasunaren arloko datuen urritasunagatik.
- Egileak: Gorka Santamarina-García, Gustavo Amores eta Mailo Virto
- Argitaletxea: EHUko argitalpen zerbitzua
- ISSN: 0214-9001
- eISSN: 2444-3255
- Orrialdeak: 273-289
- DOI: 10.1387/ekaia.23813
Egileez:
Gorka Santamarina-García, Gustavo Amores eta Mailo Virto EHUko Biokimika eta Biologia Molekularra Saileko eta Lactiker Ikerketa Taldeko ikertzaileak dira.
Ekaia aldizkariarekin lankidetzan egindako atala.
