Zientzia Kaiera, Author at Zientzia Kaiera

UNESCOk 2019an argitaratutako txosten batean laguntzaile birtualetan dagoen sexismoa nabarmendu zen eta laguntzaile birtual feminizatuak erabiltzearen ondorio kaltegarri ugari aipatzen ziren. Ondorioen artean agertzen ziren emakumeak lagunkoi eta otzanak diren mezuen zabalkundea edo hitzezko sexu-jazarpenei era apologetikoan erantzutearen normalizazioa. Txosten […]

Ana María Zubiaga Elordieta (Forua, Bizkaia, 1959) Euskal Herriko Unibertsitateko Genetika Saileko katedraduna da. Tufts eta Harvard Unibertsitateetan aritu zen ikertzaile gisa, eta minbiziaren garapenean inplikatuta dauden geneen erregulazioaren azterketan espezializatu zen. Argitalpen esanguratsuak egin dituen ikertalde finkatu bateko buru […]

Historikoki, eboluzioa eskailera baten moduan azaldu izan da: izaki sinpleetatik hasi eta, mailaz maila, gizakiongan amaitzen den bide gisa. Baina ikuspegi honek arazo bat du: pentsaraztea gu garela “eboluzioaren helburua” edo “izakirik eboluzionatuena”. Zuhaitzaren metafora erabiliz, ordea, argiago ikus daiteke […]

Aurten ere, hamar urteren ostean, erantzun asko izan ditugu eta gehienak zuzenak. Eskerrik asko parte hartu duzuen guztioi. Eta eskerrik asko ere zuen artean animatzen eta elkarri laguntzen ibili izanagatik. 1. ariketa: Ane eta beste bederatzi lagun mahai baten bueltan […]

Loa fenomeno misteriotsua da oraindik ere alderdi askori dagokienez. Jakin badakigu loa ezinbestekoa dela osasunerako, baina loaren eta osasunaren arteko konexio askok ihes egiten digute oraindik. Estatu Batuetako ikertzaileen talde batek Nature aldizkarian argitaratu berri du hain ustekabekoa bezain harrigarria […]

Eider Nuñez Viaderok argi azaldu du zergatik erabaki zuen biologia ikastea: “DBHn eta batxilergoan biologiako oso irakasle onak izan nituen, eta haiengandik jaso nuen zaletasuna”. Orain ikertzailea da, baina, garai hartan, ez omen zuen horretarako asmorik: “Igual gehiago ikusten nuen […]

Haren izena ez dakigu, eta ez zuten momifikatu, baina genetikari eta antropologiari esker, Egiptoko III. edo IV. dinastian bizi izan zen gizonezko batek nolabait berpiztea lortu du. Izan ere, zientzialariek pertsona horren bizitzari buruzko informazio andana eskuratu dute haren arrastoak […]

Baina badakart musikari lotutako ikerketarik. Bai eta rockari lotutako bat ere. Rock zaharra, gainera. Zuetako askok baino zaharragoa, seguru. Ni baino zaharragoa ere, e? Ez pentsa. Beno, harira, Pink Floyd taldearen Another Brick in the Wall abestia dugu gaurko idazki […]

Horrelako proiektu bat garatzea erronka handia da. Batetik, eredu handiak entrenatzeko konputazio-ahalmen izugarria behar da. Adibidez, kalkulu guztiak prozesadore grafiko (GPU) bakar batean burutuz gero, 180 aste beharko lirateke Latxa eredu handiena entrenatzeko. Zorionez, guk LEONARDO super-konputagailua erabili ahal izan […]

Neurozientzia Nature Metabolism aldizkarian argitaratutako ikerketa batean, maratoilarien garuneko mielina-mailak aztertu dituzte. Emaitzek erakutsi dute lasterketaren ondoren mielina gutxitu egiten dela zenbait eremutan, baina bi hilabetera guztiz berreskuratzen dela. Horrek adierazten du mielinak energia-iturri gisa joka dezakeela erresistentzia-ariketan, garunaren metabolismo […]

Hurrengo ekitaldiak

Bilbo Zientzia Plaza 2025

Aurten ere, Bilbo zientzia-dibulgazioaren hiriburu bilakatuko da irailean.17tik 30era, zientzia protagonista izango duten hitzaldiekin, erakusketekin, tailerrekin eta ikuskizunekin itzuliko baita Bilbo Zientzia Plaza (BZP). Zortzigarren edizio honetako plater nagusia Naukas Bilbao izango da, aurten bere 15. urteurrena ospatuko duena eta Euskalduna Bilbao zientziaz eta umorez beteko duena irailaren 19an eta…

2025ko irailaren 17a — 2025ko irailaren 30a

Bidebarrieta Kulturgunea, Bizkaia Aretoa - EHU eta Euskalduna Bilbao

Bilbo

Osasun sistemikoa gizakiaren potentzial biologikoa garatzeko oinarri gisa

Zerk bihurtzen du aparta kirolari bat? Zeintzuk dira eliteko atletek konpartitzen dituzten ezaugarri fisiologikoak eta metabolikoak, esate baterako Everest oxigenorik gabe eta sei egunen buruan bi aldiz igo zuen Kilian Jornet mendi-lasterkari bikainarenak? Jesús Álvarez-Herms fisiologoak Jorneten ibilbidearen erronkarik gogorrenetakoentzat elikadura programak diseinatu ditu. Garaipenak eta errekorrak lortu ditu atleta…

2025ko irailaren 17a

Bidebarrieta Kulturgunea

Bidebarrieta kalea, 4, Bilbo

Naukas Bilbaoaren 15. urteurrena

Beste urtebetez -hamabost, dagoeneko-, irailean itzuliko da Bizkaiko hiriburura Estatu espainolean egiten den dibulgazio zientifikoko ikuskizunik handiena, Naukas Bilbao. Bere formula paregabearekin itzuliko da, zientziaren ezagutza era samur eta askean zabaltzeko eta gerturatzeko helburuarekin. Naukas dibulgazio zientifikoko plataformak eta EHUko Kultura Zientifikoko Katedrak elkarlanean antolatutako ekimenak Euskal Herriko eta Estatuko…

2025ko irailaren 19a

Euskalduna Bilbao

Bilbo

Fernando G. Baptista. Infografia zientifikoaren esploratzailea

Infografia ezinbesteko tresna da zientziaren komunikazioan. Informazio konplexua ulergarri egin dezake eta hori lortzeko hainbat elementu erabil ditzake: ilustrazioak, diagramak, mapak edo grafikoak, betiere era ulergarri batean baina zehaztasunari uko egin gabe. Arrazoi honengatik, ilustratzaile zientifikoaren lana funtsezkoa da begiratu batean ikusezinak diren prozesuak ulertzeko eta zientzia modu argi, bisual…

2025ko irailaren 20a — 2025ko irailaren 30a

Bizkaia Aretoa-EHU

Abandoibarra, 3, Bilbo