Egilearen araberako artxiboa: Zientzia Kaiera

<span property="name">Zientzia Kaiera</span>

Robot lagunak edo robot sozialak gure egunerokotasunean gurekin bizitzen izango ditugun horiek dira. Beste robot motekin gertatzen ez den bezala, robot sozialei gizakiekin elkarrekintza naturala izatea eskatzen zaie, gure antzeko portaera erakusten dutenean gertutasuna sentitzen baitugu.
Robotika sozialaren gaian sakontzeko, Elena Lazkanorekin, UPV/EHUko Konputazio Zientzia eta Adimen Artifiziala saileko irakasle eta ikertzailearekin, hitz egin dugu.
“Zientzialari” izeneko […]

Alaitz Etxabide, Jone Uranga, Pedro Guerrero, Koro de la Caba Plastiko sintetikoen erabilera masiboarengatik eta haien zabor-tratamendu ez eraginkorrengatik ingurumenean eragindako kalteek jasangarriagoak diren iturrien erabilera bultzatzeko ordezko materialen garapena sustatzea eragin dute. Azkeneko urteotan, naturatik lortu daitezkeen berriztagarriak nahiz biodegradagarriak diren polimeroen (biopolimeroen) ikerketaren arloan gelatina bezalako proteinetan oinarritutako materialenganako interesa handitu da.
Gelatina animalia-proteina bat da, lurreko (behiak, […]

Juanma Gallego Animaliek bi estrategia darabiltzate ondorengoa ziurtatzeko: kumeak barra-barra izatea ala gutxi batzuk izan baina horiek ondo zaintzea. Azken portaera honen adierazlerik zaharrentzat hartzen dena aurkeztu dute, duela 309 milioi urteko fosil batean.
Umeak zaindu. Guraso gehienek hori egingo dute, eta kausa horren alde bizitza ere emango lukete. Finean, zaintza eboluzioaren amarru bat da, norberaren geneak ondorengo belaunaldien bitartez […]

Josu Lopez-Gazpio Gizarteak zientzian interesa izatea behar-beharrezkoa da. Horretarako ezinbestekoa da zientziaren dibulgazioan lan egiten dugunon jarduna, baina, hori ez da punturik garrantzitsuena. Zientziarekiko zaletasuna sortzeko, gakoa da txikitatik zientzia irakastea eta zientziarekiko grina bultzatzea. Horrek lagunduko du, zalantzarik gabe, zer den zientzia eta zer ez den zientzia azaltzen. Zientzia-bokazioak sortzea ezinbestekoa da etorkizuneko zientzialariak -eta, era berean, etorkizuneko zientzia- […]

Juan Ignacio Pérez Iglesias
Hotza heltzean gorputzeko tenperaturari konstante eusteko, animalia homeotermoek metabolismoaren bidez birjarri behar dute galtzen duten beroa. Galera eragiten dute, alde batetik, organismoko eta giroko tenperaturen arteko aldeak eta, bestetik, isolamendu mailak. Horregatik, hibernatzaileak alde batera utziz gero, ugaztunek neguko tenperatura beherakadari erantzuteko moduak bi osagai nagusi ditu. Alde batetik, kanpoarekiko isolamendu maila handitzen dute. Bestetik, […]

Uxue Razkin
Astronomia
Astronomia alorrean bi albiste garrantzitsu izan ditugu. Lehenik, Lurraren tamainako planeta bat aurkitu du NASAk. “TOI 700 d” izena du eta ehun argi urtera dago. Datu esanguratsu bat horren harira: bizitza izateko ezaugarriak dituen planeta bakarra litzateke bere sisteman. Bigarrenik, Europako Espazio Agentziak (ESA), Hubble teleskopioaren bidez, Rubin galaxia ageri den irudi bat argitaratu du, “Hurbileko […]

Harrigarria badirudi ere, pertsona itsu batek ekuazio matematikoak ebaztean kortex bisuala baliatzen du. Fisikari, pedagogo eta itsua den Marta Buenok One sense less, one more equation
Paretoren printzipioa, aukeraketa sozialaren oinarrizko printzipioa, urratzen dituzte zenbait eskubide indibidualek. Paradoja liberala da hau. Jesús Zamora Bonillaren Fifty years of the Paretian liberal paradox.
Badaude ezinezkoak diruditen materialak, ezinezko ez diren arte. Antiferromagnetismoaren […]

Juan Ignacio Pérez Iglesias Milioi bat lagun inguru bizi gara Ibaizabal itsasadarraren bi aldeetan diren hirietan edo horietatik hurbil dauden herrietan. Lagun horietako askok gure bizitzaren denbora gehiena edo osoa eman dugu inguru horretan, eta gainera, askotan igaro gara ibaiertz batetik bestera. Baina hori horrela izanik ere, oso gutxi da itsasadarrari buruz dakiguna, azken mende erdian Ibaizabal itsasadarrari buruzko ezagutza […]

Rebeca Sola-Llano eta Antonio Veloso Gaur egun arte luze ikertu izan da minbiziaren aurkako tratamendu berri eta hobetuen inguruan. Zentzu honetan, terapia fotodinamikoa estrategia erakargarria dirudi, argia dela medio tumore-zelulak era hautakorrean hiltzeko bidea izan daitekeelako.
Terapia fotodinamiko honetan, fotosentikortzaile gisa izendatzen den molekula bat argiarekin kitzikatzean, bere energia inguruko oxigenoari transferitzen dio oxigeno singlete izeneko espezie zitotoxikoa sortuz. […]

Juanma Gallego Munduan mintzatzen diren hizkuntzen herena aztertu dute, horietan guztietan sentimenduen adierazpena unibertsala ote den ebatzi asmoz. Alde nabarmenak aurkitu dituzte, eta baita egitura unibertsal baten zantzuak ere.
Piliriqatigiinniq. Gustuak gustu, ez dirudi bereziki hitz ederra. Baina esanahiari erreparatuz gero, izugarri polita da. Inuitek egoera zehatz bat deskribatzeko erabiltzen duten hitza da. “Helburu bat lortzeko elkarrekin lan egiteko […]