Inoiz entzun al dituzu bi sator biluzi hizketan? Hona: . Funtzionalki itsuak dira sator biluziak eta kirrinkak baliatzen dituzte komunikatzeko. Egindako ikerketak gutxienez 17 bokalizazio ezberdindu ditu. Ez hori bakarrik, bizi diren kolonien araberako dialektoak ere identifikatu dira. Ikerketa egiteko […]
Konformistak edo asertiboak?
Marta Bueno Saz Askotan, ez dugu behar besteko konfiantzarik gure gaitasunetan. Gainerakoek guri buruz zer iritzi duten, halako balioa dugula uste dugu. Inoren aitorpenen eta onarpenen arabera ebaluatzen dugu geure burua. Gainera, ikus dezakegu bizi garen gizarteak ez duela behar […]
Asteon zientzia begi-bistan #348
Uxune Martinez Fisika Oinarrizko partikulak dira muoiak eta 2001ean esperimentu batek iradoki zuen muoiaren propietate batek ez zuela jarraitzen eredu estandarrean adierazitakoa. Ildo horri tiraka esperimentuak abiatu zituzten Fermilaben, energia altuko fisikaren laborategian. Fermilabeko azeleragailuak muoi asko sortzen ditu eta […]
Ezjakintasunaren kartografia #350
Arrisku sozial garrantzitsuak dituzte jatorria ezagutzeko azterketa genetikoek. Anna Källén eta Daniel Strand analisia egiten dute bikingoak adibide hartuta. Viking DNA and the pitfalls of genetic ancestry tests Zer gertatzen da garunean burua saihetsetik ateratzen denean? Zer garrantzia du honek […]
Basilio Sierra: “Ikasketa Automatikoak minbizia diagnostikatzeko eta tratatzeko ereduak sor ditzake” #Zientzialari (152)
Adimen artifizialak estatistikak ematen dituen datuak aztertuz, zientziaren hainbat arlotan aplika daitezkeen paradigmak eskaintzen ditu. Robotikaren arloan, robot sozialen ikerketak aipatzekoak dira, izan ere, haien prosodia, autonomia, harremanetarako gaitasunak eta naturaltasunaren azterketak, Ikasketa Automatikoaren barnean kokatzen dira. Ikasketa Automatikoak arlo […]
Kuantuez (eta III)
César Tomé 1920ko hamarkadaren lehen urteetako problematika garrantzitsuek azalpena behar zuten. Horiei erantzuna emango zien kuantuen mekanika argigarri berrira iristeko bidean bide-erakusle izan zen Niels Bohr fisikariaren korrespondentzia-printzipioa. 1913an eskema moduan adierazi zuen, eta behin eta berriro findu, harik eta […]
Kameleoien mihiaren proiekzio balistikoa
Juan Ignacio Pérez Iglesias Tenperaturak eragin handia izan dezake animalien jardueran. Erreakzio kimikoen abiadura tenperaturaren men dago, honen araberakoa da; beraz, erreakzio kimikoetan oinarritutako funtzio guztiak tenperaturaren araberakoak dira; hori gertatzen da muskulu-uzkurdurarekin edo hesteetako mantenugaien xurgapenarekin, adibidez. Horregatik, tenperatura […]
Gizakion gene-informazioari koloreak falta zaizkio
Koldo Garcia Giza genomaren sekuentzia eskuratu zenetik 20 urte pasa dira. Gizateriarentzat mugarri handia izan zen eta abagunea eman zuen genetikaren ikerkuntzari sekulako bultzada emateko. Behin gure gene-informazioaren liburua eskuetan izanda, haren erabilerek mugagabeak ziruditen eta promesik handiena izan zen […]
Hezkuntza moden joan-etorriak (eta II)
Marta Ferrero Hezkuntza moden joan-etorriak (I) artikuluan moda hauen testuinguruan murgildu ginen. Jakin badakigu, honezkero, hezkuntza modak beti egon direla eta hauek, ez direla baliozko teorietan oinarritzen. Izan ere, haien eraginkortasuna ez dago azterlan zientifikoen bidez frogatuta. Beraz, zelan atzeman […]
Asteon zientzia begi-bistan #347
Uxune Martinez Medikuntza Kukutxeztula Bordetella pertussis bakterioak eragiten duen goiko arnasbideetako infekzioa da. Pertsona batetik bestera erraz zabaltzen den gaixotasuna da, kutsatutako pertsona batek doministiku egiten duenean edo eztula egiten duenean. Gaixotasun horrek eztul bortitz eta kontrolaezina eragiten du, eta […]