Uxune Martinez Osasuna Dengea zein zika transmititzen ditu Aedes aegypti eltxoak. Dengeak 400 milioi lagun inguru kutsatzen ditu urtero. Gehienek ez dute ia sintomarik izaten, baina gutxi gorabehera bi milioi lagunek sukar hemorragikoa izaten dute birusaren eraginez, eta azkenerako, 25.000 […]
Ezjakintasunaren kartografia #196
Elikagai bankuekin egindako esperimentua merkatuen funtzionamendua erraz ulertzeko. José Luis Ferreira Use markets to feed the poor artikuluan. Limite fisikoetara heltzen ari da elektronika. Elektroien fluxu sinplea ez diren bestelako fenomeno fisikoetan oinarritutako dispositiboetan oinarrituko da etorkizuna. Aukera horietako bati […]
Ama naturak bere alabak behar ditu
Ziortza Guezuraga Antartika ildo hartuta, eta zientziaren arlotik, klima-aldaketa, genero berdintasuna eta lidergoa batzen dituen nazioarteko ekintza da Homeward Bound. Mundu osoko emakume zientzialariak bildu eta urtebetez lidergo tekniketan, taldeen kudeaketan, nazioarteko harremanetan eta proiektuen finantzazioan trebatzea, besteren artean, da […]
David vs Goliat?
Juan Ignacio Pérez eta Miren Bego Urrutia Defentsak eta erasoak ———————————————————————————————————– Jatorriz Asiakoa den baina 2004an Frantziara iritsi zen Vespa velutina liztorra arazo larriak sortzen ari da Europako erlauntzetan. Liztor hori Vespa crabro Europako liztorraren oso antzekoa da, baina honek […]
Jaun-andreok: hona hemen eszitonioa, materiaren egoera berria
Juanma Gallego Duela 50 urte aurreikusitako materiaren egoera berria egiaztatu dute zientzialariek, bereizmen handiko elektroskopia erabilita. Elektroi baten eta elektroi horrek berak atzean utzitako hutsunearen arteko lotura bitxian oinarritzen da eszitonioa. Denbora gutxian, gauzak asko konplikatu dira unibertsoaren eskala txikienetan […]
Gabonetako oporraldiak osasunean duen kaltea
Josu Lopez-Gazpio 1999an Robert A. Kloner zientzialariaren ikerketa-taldeak bihotzarekin lotura zuten arazoen heriotza-tasa izan zuen aztergai. Pentsa zitekeen modura, frogatu ahal izan zuten neguan udan baino heriotza gehiago gertatzen direla eta gehienak abendutik urtarrilera gertatzen zirela. Hasiera batean azalpen errazenera […]
Kantauriar ibaietako espezie exotikoak
Gehienbat jatorri amerikarra eta asiarra duten flora exotikoko 156 espezie aurkitu ditu Diego Liendo ikertzaileak Kantauriko erlaitzeko ibaietan egindako ikerketan. Flora aloktonoko (jatorrizkoa ez dena) espezieak bilatu dira Nansa (Kantabria) eta Bidasoa (Gipuzkoa-Nafarroa) ibaien arroen artean. Denera 156 espezie detektatu […]
Asteon zientzia begi-bistan #181
Uxune Martinez Klima-aldaketa Lurra da, bere bizi guztiarekin, gure aterpe bakarra. Ez dugu besterik. 1992. urtean zientzialariek ohartarazi ziguten Lurraren egoera ez zela ona eta gizakion eragina zela nagusi horretan. 25 urte beranduago planetaren egoerak txarrera jo du aztertutako adierazle […]
Ezjakintasunaren kartografia #195
Humanitateak babestu behar dira, zalantza barik, baina arrazoi zuzenengatik. Jesús Zamora Humanities: how not to defend them, and how to do it (2) artikuluan. Duela urte batzuk pentsaezinak ziren efektuak lortzeko gai diren literalki atomoz atomo diseinatutako egituren eraikuntzan parte […]
Manu Soto: “Ziurtatzen baldin badugu osasuntsua dela ekosistema, gizartea askoz osasuntsuagoa izango da” #Zientzialari (84)
Plentziako Itsas Estazioa UPV/EHUko goi mailako ikerketa eta irakaskuntza zentro bat da. Bertan, zientzian eta teknologian oinarritutako ikerketa gauzatzen da, itsas ekosistemak giza osasunean duen eragina aztertzeko helburuarekin. Biologo zelularrak, zoologoak, ekologoak, botanikoak, fisikariak, geologoak, mikrobiologoak eta kimikariak elkarlanean dabiltza […]