Zientzia Kaiera — Kultura Zientifikoko Katedra

Lehenengo gizakia zein izan zen eta noiz bihurtu ginen gizaki galdetu izan da maiz. Gure espezieari Homo sapiens izena jarri diogu, eta generoa Homo izatea zer esan nahi duen galdetzen diogu gure buruari. Homo habilis aurkitu zenean, duela 2,3 milioi […]

Ibai baten delta izan nahi dugu: gizartea bere aniztasun osoan bustiko duen ezagutza-bidea, adar ugari dituen ezagutzaren ibilgua. Erdiguneetara mugatu beharrean ertzetara ere iritsiko dena, zientziarekin hain lotuta ez dauden espazioetara isuriko dena. Ezagutza lurralde horietara (lurralde geografikoak, sozialak eta […]

Eta, badago, gutxienez, beste dama ilun bat aurkikuntza horri lotuta, baina ez da, beharbada, hain ezaguna: Florence Bell (1913-2000) kristalografoa. Hamarkada bat baino gehiago lehenago, Ingalaterrako zientzialari hori izan zen lehena X izpien difrakzioaren metodoa erabiltzen DNAren konfigurazioa ikertzeko, eta […]

Batez ere Mendebaldeko gizarteetan gero eta jende gehiagok ardura berezia dauka dietarekiko, bizimodu azkarra eta elikagai ultraprozesatuak gero eta zabalduago dauden honetan inoiz baino errazagoa baita nork bere burua gaizki elikatzea. Arazoa dirudiena baino larriagoa da, behin baino gehiagotan aipatu […]

2010. urteko abendu hasieran Science aldizkari entzutetsuak A Bacterium That Can Grow by Using Arsenic Instead of Phosphorus artikulua argitaratu zuen. Izenburuak berak argi uzten zuen bezala, lan horretan Felisa Wolfe-Simon eta haren lankideek aurkikuntza iraultzaile baten berri eman zuten […]

Gaur egun, makina aurreratuenak ordenagailuak dira, eta haien programarik eraginkorrenak, adimen artifiziala eragile eta prozesatzaile dutenak. Teknologia hori jende xehearen eskutan ugari da, eta gailuen dirdirak, erabilera-etekinak eta usain gabeziak hainbat ekintza eta ondorio estaltzen dituzte haien atzean. Hala, aurrerakuntza […]

Eva Nogales (Colmenar Viejo, 1965) ikertzailea da Howard Hughes Institutu Medikoan, Biokimika eta Biologia Molekularrean katedraduna (Bekeleyko Kaliforniako Unibertsitatea) eta zientzialari seniorra Lawrence Berkeley National Laboratory instituzioan. Nazioarteko liderra da bere esparruan, kriomikroskopia elektronikoa erabiltzen baitu zelulen osagaiak maila atomikoan […]

Gizaki modernoa, Homo sapiens, Afrikan garatu zen, orain dela 300.000 urte baino gutxiago. Lehen txangoak orain dela 215.000 urte inguru egin ziren, baina benetako hedapena 70.000 eta 50.000 urte artean hasi zen, lehenengo Hegoaldeko Asiatik Australiaraino, gero Europara eta Ameriketara […]

Preeklanpsia haurdunaldiko arazo larria da. Mundu mailan haurdunen % 5 ingururi eragiten die, eta % 2ri gure inguruko herrialdeetan. Honako hauek dira preeklanpsiaren ezaugarriak: tentsio arteriala igotzen da, maiz proteinuriarekin lotuta (gernuaren bidez proteinak galtzea, giltzurrunetako kaltearen ondorioz), likidoak atxikitzen […]

Iraia Garcia Santisteban biokimikariarentzat betitik izan da erakargarria ikerketa-mundua. Tira, txiki-txikitan ile-apaintzailea izan nahi zuela aitortu du, barre artean, baina, gerora, bere erreferenteak zientziara bideratu dute, bereziki, DBHn izan zituen bi irakasle, natur zientzietakoa, eta biologia eta kimikakoa (biak emakumeak) […]