Zientzia Kaiera — Kultura Zientifikoko Katedra

Emakume aitzindari hori 1813ko apirilaren 17an jaio zen Scarsdalen (New York). James Fenimore Cooper eleberrigile famatuaren ( Azken Mohikanoa lanaren egilea) eta Susan De Lancey Cooperren alaba zen. 12 urte zituela, aita kontsul izendatu zuten Lyonen (Frantzia), eta Europarako bidaia […]

Alzheimer eritasuna dementzia mota ohikoena da eta, ikuspegi molekular batetik, batez ere β-amiloide izeneko proteinaren gehiegizko metaketaren ondorioz gertatzen da. Neuronen mintzean proteina amiloide aitzindaria (PAA) izeneko proteina agertzen da eta bertan dauden entzima jakin batzuek (lehenengo β-sekretasak eta ondoren […]

Historikoki, gariak eta garagarrak oloak baino garrantzi handiagoa izan dute gramineoen artean. Landare hauek uzta handiagoak eta egonkorragoak eman izan dituzte klima eta lur mota askotan, eta, hori dela eta lehenetsi izan dira nekazaritzan. Gainera, landare horien uztetatik lortutako azpiproduktuek […]

Gaixotasunaren kausa ezezaguna bada ere, zenbait mekanismo proposatu dira, hala nola oxidazioa, neuroinflamazioa eta mutazio genetikoak. Azken aldi honetan, alfa-sinukleina proteinaren ikerketak garrantzia hartu du. Proteina honen forma patologikoa metatu egiten da eta Lewyren gorputzak neuronen barruan sortzen ditu haien […]

Laura M. Lechuga CSICeko Ikerketako irakaslea eta Nanozientzia eta Nanoteknologiako Kataluniako Institutuko (ICN2) taldeburua da. Bere ikerketa biosentsore nanofotonikoen arloan eta horiek diagnostiko klinikoan eta ingurumenekoan duten aplikazioan zentratzen da. 300 artikulu baino gehiago argitaratu ditu, zortzi patente familia eta […]

Gure 750.000. amona eta orangutanena izaki berbera zen. Orain arte ezagututako gure arbaso guztiak Afrikan bizi baziren ere, orangutanak Indonesia aldean bizi dira: nola iritsi ziren haraino? Eta, agian, alderantziz izan zen, eta gure arbasoak izan ziren Afrikara itzuli zirenak […]

Herrialde miresgarrian abenturak bizi ondoren, fikziozko Aliziak tximinia gaineko ispilua zeharkatu zuen 1871eko Lewis Carrollen liburuan (Ispiluan barrena), eta deskubritu zuen islatutako mundua bere munduaz bestelakoa zela. Deskubritu zuen liburu guztiak alderantziz idatzita zeudela eta jendea “atzerantz” bizi zela, ondorioak […]

Ruth Ann Sanger 1918ko ekainaren 6an jaio zen Southporten (Australia), jatorri britainiar eta australiarreko familia batean. Hezkuntzara eta diziplinara orientatutako ingurunean hazi zen —bere aita eskolako zuzendaria zen—, baina udan familia Australiako kostaldera joaten zen oporretan. Eta han piztu zen […]

Duela hamar milioi urte jazo zen. Eboluzioan gertatu ohi den moduan, aldaketa txiki batek dena aldatu zuen. Kasu honetan, gizakiaren arbaso izan zen primate batean ADH4 genearen mutazioak lehen begirada batean garrantzia asko ez duen zerbait eragin zuen: etanolaren digestioa […]

Lurrazal kontinentala mendi, haran eta lurreko ekosistema guztiak eusten dituen oinarri fisikoa da. Alabaina, egitura geologiko hau, lurreko ekosistemen oinarri izateaz gain, bada ere lurreko klima egonkor iraunarazten duen geruza. Izan ere, duen konposizio kimikoa dela eta, erregulatu egiten du […]