Zientzia Kaiera — Kultura Zientifikoko Katedra

Maria José Moreno Anemiak munduko populazioaren %25ari eragiten dio. 1600 milioi kidetik gora daude gaixotasun honek jota, eta anemia ferropenikoa, burdina eskasiak eragiten du eta bera da ohikoena, 700 milioi kideri eragiten dielarik. Herri azpigaratuetan, 2,5 aldiz handiagoak dira zenbakiak […]

Amaia Portugal Punta-puntako presio sentsore txiki, garden eta oso malgua garatu dute Tokioko Unibertsitatean. Hari esker, litekeena da etorkizunean ukimena aski izatea bularreko tumoreak detektatzeko, mamografien beharrik gabe. Gaur egun, mamografia da bularreko minbiziaren kontrako prebentzioan baliatzen den metodo nagusia […]

Javier Duoandikoetxea Hautagaiak, hautesleak, bozkak, emaitzak: ohituta gaude hauteskundeetara, izan politikoak edo bestelakoak. Gutxitan pentsatzen dugu, hala ere, hauteskunde prozesuaren aurretik hautu bat egin dela: zein izango den hautatze-sistema. Hauteskunde batzuetan —esate baterako Espainiako hauteskunde politikoetan— zerrendei ematen zaie botoa […]

Adimen konputazionalean gehien erabiltzen diren tekniketako bat dira neurona-sareak. Hauek, gizakien garunetan oinarritzen dira, eta ikasteko eta inguruneko aldaketei egokitzeko gaitasuna dute, ikaskuntza-algoritmoak erabiliz. UPV/EHUko Zientzia eta Teknologia Fakultateko Elektrizitatea eta Elektronika Saileko Raúl Finker ikertzaileak arestian aipatutako teknika oinarri […]

Uxue Razkin Asteon zientzia begi-bistan astean zehar sarean zientzia euskaraz jorratu duten artikuluen bilduma da. Zientzia Kaiera blogaren igandeetako gehigarria. Biologia eta animaliak Juan Ignacio Perez eta Bego Urrutia tukanaren mokoaren inguruan aritu dira. Horren inguruan egin ziren hipotesiak bildu […]

Mapping Ignorance blogean hainbat artikulu interesgarri argitaratu dira. Hona hemen asteon plazaratu diren artikuluen laburpena. Elkarlotze edo korapilatze kuantikoa urrutiko eragiketa fantasmagorikoa zela zioen Einsteinek. Egun, korrelazio kuantiko hau mekanika kuantikoaren ezaugarririk paradoxikoenetarikoa da. Arlo honetan egindako esperimentu berri batek […]

Ana Galarraga / Elhuyar Zientzia Maddi Arzaki etxetik datorkio zaletasuna. Aitortzen duenez, ama oso naturazalea du, eta mendira joaten zirenean, gustuko zuen naturari buruzko azalpenak ematea. Hori aintzat hartuta, ez da harritzekoa Biologia aukeratu izana unibertsitate-ikasketak egiteko garaian. “Ikasgaien artean […]

Buffon naturazale handiak idatzi zuen tukanen mokoak, hain handiak izaki, munstro-luzakinak direla. Darwinek uste zuen hautespen sexualaren emaitza zirela, baina Darwinena ez da mokoaren tamainaren zergatia azaltzeko proposatu izan den hipotesi bakarra. 2009ko uztailean G. J. Tattersall-ek eta lankideek, tukanaren […]

Antzinaroan udaberria noiz etorriko zen iragartzen ahalegintzen ziren neguaren erdialdean, eguraldi hobea noiz ailegatuko zen jakiteko. Erromatarren garaian, esaterako, jai bat ospatzen zen horretarako. Herrietako kaleetan desfileak egoten ziren eta parte hartzaileek kandelak eramaten zituzten. Hortik datorkigu Euskal Herrian ospatzen […]

Amaia Portugal Europa, Asia eta Afrikako zenbait hegazti populazioren migrazio ibilbidea aztertu dute nazioarteko ikerketa batean. Zikoina batzuek ez dute Sahara zeharkatzen dagoeneko; neguan hegoaldera mugitu beharrik gabe, gizakiek sortutako zabortegi eta arrain haztegietan aurkitzen dute jatekoa. Blog honetan makina […]

Hurrengo ekitaldiak

Ekimen kolektiboen eragina osasunean

Prozesu kolektiboak gizarteen eta pertsonen bizitzaren erdigunean aurkitzen dira, eta funtsezko funtzioa betetzen dute gizarte-kohesioan, ahalduntzean eta ongizatean. Gizarte-taldeen biziraupena zein norbanakoaren bizi-kalitatea bermatzeko beharrezkoak diren fenomenoak dira. Isolamenduaren, bakardadearen eta indibidualismoaren gorakadak markatutako testuinguru batean, batez ere mendebaldeko gizarteetan, ekimen kolektiboen bidezko emozioen partekatze sozialaren garrantzia nabarmendu dute hainbat…

2026ko urtarrilaren 9a

Bizenta Mogel Biblioteka

Komentukalea, 8., Durango

Kuantikaren misterioa ulertzeko gakoak

Fisika kuantikoak materiaren eta energiaren portaera aztertzen du partikula atomikoetan eta azpiatomikoetan. Begi hutsez ikusezinak izan arren, gure errealitatearen euskarri dira. Mundu mikroskopiko horretan agintzen duten legeek ez dute fisika klasikoan bezala funtzionatzen, ez diote eguneroko logikari erantzuten eta matematikaren bidez bakarrik deskriba daitezke. Paradoxikoa izan daitekeen arren, probabilitatez eta…

2026ko urtarrilaren 21a

Bidebarrietako Liburutegia

Bidebarrieta kalea, 4., Bilbo