Zientzia Kaiera — Kultura Zientifikoko Katedra

Josu Lopez-Gazpio Zenbakiek gobernatzen gaituzte. Estatistika hitzaren beraren etimologiak zenbakien garrantziaz ohartarazten du: gobernuak —alegia, estatuak— indartzeko zenbakiak erabiltzen zituen zientzia zen estatistika. Estatistak ziren zenbakiak aztertzen zituztenak, eta hortik, estatistika. Lehen estatistak hainbat fenomeno kuantifikatzen saiatzen ziren, patroiak bilatu […]

Europako iparraldean asko erabiltzen da zura etxeak egiteko. Alemanian, Norvegian, Suedian edota Danimarkan ohikoak dira egurrezko etxebizitzak hango klima hemengoa baino askoz gogorragoa izan arren. Euskal Herrian hazi egin bada ere zuraren erabilera etxeak eraikitzeko orduan, hormigoia eta altzairua nagusi […]

Asteon Interneten jorratu diren zientzia-gaien laburpena. Begirada bat emango diogu? Geologia eta klima-aldaketa Erupzio baten magnitudea jakiteko hainbat dira kontutan hartzeko datuak; besteak beste, kanporatzen duen materialen bolumena eta material honen tamaina. Duela 200 urte, 1815. urtean Indonesiako Sumbawa uhartean […]

Mapping Ignorance blogean hainbat artikulu interesgarri argitaratu dira. Hona hemen asteon plazaratu diren artikuluen laburpena. Tenperatura absolutu negatiboko sistemen existentzia aztertzen darrai Daniel Manzanok. Oraingoan energiaren goi-mugekin datorkigu: Quantum Thermodynamics VI: Negative absolute temperatures in optical lattices. Oso ezaguna da […]

Karmele Artetxe, doktorego-tesia egiteko erabakia hartu eta ikerketari ekiteko diru-laguntza eskatzen zuen bitartean, 2001. urtean UEUko Euskal Komunitate Zientifikoaren datu-basean hasi zen lanean, Inguman. Diru-laguntzarik ez zuenez lortu, euskal komunitate zientifikoaren goi-mailako lanen erreferentziak biltzen jardun zuen lau urtez Inguma […]

Irene Sierra, Ainara Ateka, Javier Ereña Gero eta arreta gehiago eskaintzen ari zaio dimetil eterrari (DME, CH3-O-CH3), aplikazio anitzeko konposatua delako, eta petrolioaren ordezko energia-iturrietatik (ikatza, gas naturala eta biomasatik) ekoitzi daitekeelako. DME gas propultsatzaile eta hoztaile bezala erabiltzen da […]

Maria José Moreno Harremanik ote dute elikadurak eta morfologiak? Horixe badutela! Hainbat irizpide daude animalia-espezieak sailkatzeko, baina jaten dutenari erreparatuta, hiru talde daude: Haragijaleak edo karniboroak, hau da haragia jaten dutenak. Belarjaleak edo herbiboroak, hau da landareak jaten dituztenak. Orojaleak […]

Amaia Portugal Sormenak eta psikosiak erro genetiko bera partekatzen dutela ondorioztatu dute Islandian egin berri den ikerketa batean. Izan ere, eskizofrenia edo desoreka bipolarra garatzeko arriskua handitzen duten zenbait aldaera genetiko ohi baino maizago aurkitu dituzte diziplina artistikoren bat lantzen […]

Azken bolada honetan gure Lurra, badirudi arreta eske ari zaigula sumendien erupzioekin eta lurrikarekin. Gertakari bi hauek dira, Lurraren barneko aldean sortzen diren fenomenoak. Guk ikusi eta senti ditzakegunak gertakari horien ondorioak dira. Gaurkoan sumendiei buruz arituko gara. Gogoan ditugu […]

Arantxa Arzamendi Mario Bunge (Florida, Buenos Aires, 1919), argentinar fisikaria eta zientziaren filosofo ospetsua da. 1960ko hamarkada arte Argentinan bizi izan zen, baina ondoren Estatu Batuetan hainbat unibertsitateko irakasle izan zen eta 1966tik Montrealgo McGill Unibertsitateko irakaslea izan da. Idazle […]