Zientzia Kaiera — Kultura Zientifikoko Katedra

Javier San Martín 1881ean, Henri Didon apaiza dominikoak, eskola batean zegoen kirol-ekimen bat inauguratzen ari zelarik, “citius, altius, fortius” jaurtiki zien bertan zeudenei. Pierre de Coubertin ere bertan zegoen, eta hainbat urte beranduago, moldatu egin zituen hitz horiek, olinpiadetako lema […]

Koldo Garcia Aurreko atalean informazio genetikoak helize batean bidaiatzen zuela esan genuen. Baina nola kopiatzen zen informazioa? Nondik nora zihoan informazioa? Informazioa irakurtzeko gai izango ziren ikertzaileak? Eta informazio hori maneiatzeko? Urte gutxitan genetikak abiadura handia hartu zuen eta DNAren […]

Haritz Gurrutxaga, Laura Saenz del Burgo, Jesús Ciriza, Rosa María Hernández, Gorka Orive eta Jose Luis Pedraz Oraindik minbizia morbilitate eta hilkortasunaren kausa garrantzitsuenetako bat jarraitzen izaten du munduan zehar. Nerbio sistema zentraleko (NSZ) minbizien barruan, %85 eta %90 artean […]

Erdi Paleolitotik Brontze Arora bitartean Kantabriako Ramales de la Victoria herrian dagoen El Mirón kobazuloa gizakien bizilekua izan zen. 1903tik kobazuloaren berri izan badugu ere, 1996ra arte ez ziren arkeologia ikerketa sistematikoak hasi. Bertan aurkitutako aztarnek biltegi arkeologiko garrantzitsua dela […]

Asteon Interneten jorratu diren zientzia-gaien laburpena. Begirada bat emango diogu? Isabel Salcedo mikologian adituak onddoei buruzko sekretuak azaldu zizkigun aurreko astean. Esan zigunez Antzinaroan ere ezaguna ziren onddoak eta hainbat errituetan erabiltzeaz gain, jaki bezala ere dastatuak izan ziren. Argia […]

Mapping Ignorance blogean hainbat artikulu interesgarri argitaratu dira. Hona hemen asteon plazaratu diren artikuluen laburpena. Epigenetika gero eta gehiago entzuten den terminoa da. José Ramón Alonsok epigenetikaren adibide ederra dakarkigu Epigenetics of ant size-n. Bariazio genetiko gutxi dituen populazio baten […]

Ana Galarraga/Elhuyar Zientzia Itziar Angulo Pita Seinalearen Tratamendua eta Irrati-komunikazioak taldeko ikertzailea da, Bilboko Ingeniaritza Goi Eskola Teknikoan. Hala ere, aitortu digu inoiz ez zuela erabaki ikertzaile izatea: “Behin, taldeko nire irakasle batek esan zidan, ikertzen hasi nintzenean, epe baten […]

Amaia Portugal Gizakiek ez ezik, ugaztunek, hegaztiek eta beste zenbait izakik kontzientzia badutela egiaztatu dute askotariko ikerketek. Horri lotuta, 2012an Kontzientziaren Cambridgeko Adierazpena plazaratu zuten zenbait adituk, animaliek ere sentitzen dutela eta ongi tratatuak izan behar dutela gogoraraziz. Zerk bereizten […]

Maria José Moreno Zigoto bakarretiko bikiek ez dituzte beti gene berdin-berdinak, eta hori lagungarria da zientziarentzat. Izan ere, obulu eta espermatozoide berberek sortuak izan arren gene-ezaugarri desberdinak erakusten dituzten anaia-arrebek aukera ematen dute bestelako banakoen kasuan etikak ezarriko lizkigukeen mugak […]

Gaurkoan, berriz, txanponaren beste aldeari begiratuko diot, hau da, euskarak ikerketaren arloan duen egoerari. Hasi aurretik esango dizuet, jarraian azalduko dudana nire iritzi propioa dela eta, ondorioz, eztabaidagarria. Euskarazko zientzia-ekoizpenari buruzko informazio objektibo eta sakona lortu nahi duenak Karmele Artetxeren […]

Hurrengo ekitaldiak

Bertsozientzia saioa Azpeitian

Atsotitzak esaera labur eta zorrotzak dira. Ateraldi edo sententzia gisa har daitezke eta badira pentsaera jakin baten isla ere. Horietako bat da “Jakinduriek mundue erreko dau” atsotitza, ezagutzarekiko mesfidantza agertzen duena. Baina urriaren 26an Azpeitiko Sanagustin Kulturgunean erremedioa jarriko diogu esaera zaharrari, ezagutza errimekin jantziz. Helburu horrekin, EHUko Kultura Zientifikoko…

2025ko urriaren 26a

Sanagustin Kulturgunea

Nagusia Plaza, 5. , Azpeitia

Zaintzaileen ongizatea, gizartearen ongizatea

Zaintzan aritzen direnak, familian zein arlo profesionalean, gizarte-kohesioa bermatzeko funtsezko zutabea dira. Bere papera bereziki garrantzitsua da Euskadi bezalako lurraldeetan, non Euskal Estatistika Erakundearen (Eustat) datuen arabera, 65 urtetik gorako pertsonak biztanleriaren % 23 ziren 2022an. Hala eta guztiz ere, zaintzan aritzen direnen errealitateari buruzko ikerketak oraindik ez du merezi…

2025ko urriaren 29a

Bidebarrieta Kulturgunea

Bidebarrieta kalea, 4, Bilbo

Lan-prekarietatearen eta osasun mentalaren arteko lotura

Baldintzapen biologikoetatik haratago, faktore sozialek zerikusi handia dute gure osasunean. Osasunaren gizarte determinatzaile bezala ezagutzen diren faktore horien artean ordaindutako lanak berebiziko garrantzia du, herritar gehienen biziraupenerako bitarteko nagusia izateaz gain, nortasunaren eta gizarte-onarpenaren iturri ere badelako. Lan-baldintzek okerrera egiten dutenean, lanak funtzio horiek betetzeko gaitasuna gal dezake eta arrisku…

2025ko azaroaren 7a

Bizenta Mogel Biblioteka

Komentukalea, 8., Durango