Zientzia Kaiera — Kultura Zientifikoko Katedra

Amaia Portugal Izurri agerraldien eta klimaren gorabeheren arteko lotura aztertu dute Osloko Unibertsitateko zenbait ikertzailek. Ondorioztatu dutenez, arratoi beltzak ez ziren pandemiaren gordailu izan Europan. Horren ordez, Asiatik kontinente zaharrera behin eta berriz iristen zen gaitza, itsasontzien bidez. Izurri Beltza […]

Koldo Garcia Aurrekoan ikertzaileak kromosomekin lanean utzi genituen eta mugarri baten ateetan geundela esan genuen. Kromosomak herentzia unitatea zirela jakina zen baina zein molekulatan garraiatzen zen informazio genetikoa? Urte askotan proteinetan garraiatzen zela uste zen, baina benetan horrela ote zen? […]

Euskal Autonomia Erkidegoan landareak dira hirugarren elikagai kontsumituenak, frutaren eta esnekien atzetik. Landareen artean, berriz, tomatea da gehien kontsumitzen dena. Egunean herritar bakoitzak 60 bat gramo tomate kontsumitzen ditu batez besteko. Aipatutako kontsumoa kontuan izanik, giza osasunerako kaltegarria izan daiteke […]

Asteon Interneten jorratu diren zientzia-gaien laburpena. Begirada bat emango diogu? Tik, tak, tik, tak… denboraren orratzek ez dute geldiunerik. Atzera begiratuz gero, neandertalekin egingo dugu topo. Joseba Rios arkeologoa Bizkaiko neandertalen urratsen atzetik ibili da eta Ianire Renobales kazetariak honen […]

Mapping Ignorance blogean hainbat artikulu interesgarri argitaratu dira. Hona hemen asteon plazaratu diren artikuluen laburpena. Udazkenaren etorrerak baso inguruetara, tren istripuen arriskua sortaraz dezake. Izan ere, orriz beteta dauden trenbidetatik zehar igarotzea arriskutsua izan daiteke konboientzat, orriek trenbidearen gainazala labainkorra […]

Zientzialari 24 – Antxon Santamaria from Kultura Zientifikoko Katedra on Vimeo. Antxon Santamaria Fisika Aplikatuko katedraduna da UPV/EHUn eta baita Polymat Institutuko ikertzailea eta irakaslea ere. Erreologiaz hitz egin digu, hots, materialen fluxua eta deformazioa ikertzen duen zientziaren adarraz. Diziplina […]

Ines Garmendia 1948an, Claude Shannon matematikari eta ingeniariak (1916-2001) hasiera eman zion informazioaren teoria izenaz ezagutzen dugun ezagutza-eremuari, “A Mathematical Theory of Communication” (“Ko munikazioaren teoria matematikoa”) maisulana argitaratu zuenean. Ez dugu hanka sartuko esaten badugu gure mundua, neurri handi […]

Amaia Portugal Marka guztiak gainditu ditu Tokioko Unibertsitatean eraiki duten erloju baten zehaztasunak: 16.000 milioi urte luzean behin segundo bakarreko gorabehera du, eta Lurrak iraungo duena baino gehiago da hori. Sare optiko batean oinarritutako denbora neurgailu eredu berri bat da […]

Jon Mattin Matxain Duela hilabete batzuk HAT-P-11b izena duen planetaren atmosferan ur lurruna dagoela ikusi zuten zientzialari batzuek, eta Nature aldizkarian plazaratu zituzten beren emaitzak [1]. Exoplaneta honek (gure eguzki-sistemaren kanpo dagoen planeta honek) Neptunoren antzeko tamaina du, eta arras […]

1999. urtean sortu zen Materialen Fisika Zentroaren ikerketa lerroen artean, nanoegituren propietate elektronikoak aztertzea aurki dezakegu. Horren baitan, azken hilabeteotan Materialen Fisika Zentroko (IZGK-UPV/EHU) eta Donostia International Physics Centerreko (DIPC) ikertzaileek elkarlanean egindako bi lanen emaitzen berri eman dizkigute. Batak […]

Hurrengo ekitaldiak

Ekimen kolektiboen eragina osasunean

Prozesu kolektiboak gizarteen eta pertsonen bizitzaren erdigunean aurkitzen dira, eta funtsezko funtzioa betetzen dute gizarte-kohesioan, ahalduntzean eta ongizatean. Gizarte-taldeen biziraupena zein norbanakoaren bizi-kalitatea bermatzeko beharrezkoak diren fenomenoak dira. Isolamenduaren, bakardadearen eta indibidualismoaren gorakadak markatutako testuinguru batean, batez ere mendebaldeko gizarteetan, ekimen kolektiboen bidezko emozioen partekatze sozialaren garrantzia nabarmendu dute hainbat…

2026ko urtarrilaren 9a

Bizenta Mogel Biblioteka

Komentukalea, 8., Durango

Kuantikaren misterioa ulertzeko gakoak

Fisika kuantikoak materiaren eta energiaren portaera aztertzen du partikula atomikoetan eta azpiatomikoetan. Begi hutsez ikusezinak izan arren, gure errealitatearen euskarri dira. Mundu mikroskopiko horretan agintzen duten legeek ez dute fisika klasikoan bezala funtzionatzen, ez diote eguneroko logikari erantzuten eta matematikaren bidez bakarrik deskriba daitezke. Paradoxikoa izan daitekeen arren, probabilitatez eta…

2026ko urtarrilaren 21a

Bidebarrietako Liburutegia

Bidebarrieta kalea, 4., Bilbo