Zientzia Kaiera — Kultura Zientifikoko Katedra

Kultura Zientifikoko Katedra

Animalien aferak

Kategorien artxiboa 119 artikulu

Etxetxorien lumajea

Dibulgazioa

animaliak biologia

Juan Ignacio Pérez eta Miren Bego Urrutia Hotza ———————————————————————————————————– Orain azalduko dugunak zerikusi handia du balearen istorioarekin, hasiera batean horrela ez dirudien arren. Isolatzeaz arituko gara kapitulu honetan ere, baina bestelako isolatze-moduaz jardungo dugu. Batzuetan, etxetxoriek oso potolo dirudite; egia […]

Balearen olioa

Dibulgazioa

animaliak biologia historia

Juan Ignacio Pérez eta Miren Bego Urrutia Hotza Euskal eta japoniar arrantzaleak, duela 1.000 urte aritzen ziren baleen ehizan. Euskal literaturan bada jarduera horren erreferentziarik, nahiz aipamenak ez diren hain urrun heltzen. Ioannes de Etcheverri-k (1627) (Etxeberri Ziburukoa) baleen ehiza […]

Baso-igelaren izoztu ondorengo berpizte harrigarria

Dibulgazioa

animaliak biologia

Juan Ignacio Pérez eta Miren Bego Urrutia Hotza ———————————————————————————————————– Izotzari aurre egiten atalean ikusi bezala, ornogabeetan aurki daitezke batez ere kalterik eragiten ez duten izozte-prozesuak. Hala ere, berebiziko arreta jarri zaie antzeko erantzun edo moldaerak agertzen dituzten animalia ornodunei. Zergatia […]

Izozteari aurre egiten

Dibulgazioa

animaliak biologia

Juan Ignacio Pérez eta Miren Bego Urrutia Hotza ———————————————————————————————————– Izotzaren aukako naturalak atalean ingelesez “freeze avoidance” deritzon jokaeraz aritu gara. Naturan badira, ordea, “freeze tolerant” diren animaliak ere, hau da izoztea jasan eta gainditu dezaketen animaliak. Animaliak izoztea jasan dezakeela […]

Izotzaren aurkako naturalak

Dibulgazioa

animaliak biologia

Juan Ignacio Pérez eta Miren Bego Urrutia Hotza ———————————————————————————————————– Bilatuz gero, itsasoaren ia edozein tokitan aurki ditzakegu arrainak, bai eta ustez ezinezkoak diren uretan ere. Itsas teleosteoen barne-likidoen gatzen kontzentrazioa, itsasoko urarena baino hiru bider txikiagoa da gutxi gorabehera. Ezaguna […]

Lebitarren liburuan eta Koranean jasoa

Dibulgazioa

animaliak biologia

Juan Ignacio Pérez eta Miren Bego Urrutia Beroa ———————————————————————————————————– “Txerria, apatxa zatituta duelako hausnarkaria izan gabe; animalia hori lohia da zuentzat” (Liburu Santuak: Lebitarren liburua, 11). “Esan: helarazi zaidan goiargian ez dut aurkitu inorendako ezer jateko debekurik, animalia baten gorpua […]

Izerdiaz

Dibulgazioa

biologia fisiologia historia

Juan Ignacio Pérez eta Miren Bego Urrutia Beroa ———————————————————————————————————– Lurruntzen direnean, likidoek beroa hartzen dute ingurutik. Horregatik, gainazal batean dagoen ura lurruntzen bada, hoztu egiten da gainazal hori. Beraz, ez da batere harritzekoa lurrunketa izatea ugaztunek duten beroa galtzeko biderik […]

Munduko bi gauza hotzenetako bat

Dibulgazioa

animaliak biologia

Juan Ignacio Pérez eta Miren Bego Urrutia Beroa ———————————————————————————————————– Txakurren azalean oso urriak dira izerdi-guruinak, eta beraz ontzat eman daiteke ez dutela izerdirik botatzen. Horrek, baina, ez du esan nahi gorputza hozteko lurrunketara jo ezin dezaketenik. Beroa xahutu behar dutenean […]

Tukanaren mokoa

Dibulgazioa

animaliak biologia

Juan Ignacio Pérez eta Miren Bego Urrutia Beroa ———————————————————————————————————– Buffon naturazale handiak idatzi zuen tukanen mokoak, hain handiak izaki, munstro-luzakinak direla. Darwinek uste zuen hautespen sexualaren emaitza zirela, baina Darwinena ez da mokoaren tamainaren zergatia azaltzeko proposatu izan den hipotesi […]

Arizonako erbia

Dibulgazioa

animaliak biologia

Juan Ignacio Pérez eta Miren Bego Urrutia Beroa ———————————————————————————————————– Harrigarria bada ere, elefanteak ez dira beroa barreiatzeko belarriak erabiltzen dituzten animalia bakarrak. Arizonako basamortuan bizi den Lepus generoko erbiak, beste erbiek bezala, belarri luzeak ditu, oso luzeak. Eta elefanteak egiten […]