Kolaborazioak Archives - Page 134 of 152

Naiara Barrado eta Itziar Garate Astronomia hitza grezieratik dator, astro (izar) + nomos (lege), eta unibertsoaren ikerketa esan nahi du, zehazki, fenomeno eta zeruko objektuen eboluzio, posizio, dimentsio, distribuzio, mugimendu eta energiaren azterketa. Hortaz, astrofisika (izar + fisika) astronomiaren zati […]

UPV/EHUko Kultura Zientifikoko Katedra Nondik gatoz eta nora goaz? Historian zehar gizakiok galdera hauei erantzutea izan dugu helburu eta, baliteke hori izatea, gure arbasoen inguruan dugu jakin-minaren oinarria. Alvaro Arrizabalaga historiaurrean aditua da, UPV/EHUko Geografia, Historiaurrea eta Arkeologia Saileko ikertzailea […]

Amaia Portugal Azken urteotan gehien zabaldu den hipotesiak dio hizkuntza indoeuroparrak duela 8.000 urte inguru iritsi zirela Anatoliatik. Antzinako DNA aztertuta egin berri duten ikerketa baten arabera, ordea, ondorioztatu dute hizkuntzetako batzuk behintzat duela 4.500 urte inguru zabaldu zirela kontinente […]

Aitor Bergara Lebitazioa da harridura sortzen duen fenomenoa. Magoak ikusi izan ditugu hainbat ikuskizunetan publikoko norbait “ustez” lebitatzen jartzen. Ez dizuegu esango nola egiten duten, dakizuenez, horrelako trikimailuen sekretuak ez baitira argitzen. Aldiz, gaur kontatuko dizuegu fisika alorrean lebitazioa zeri […]

Ana Galarraga/Elhuyar Zientzia Maialen Garmendia klima-aldaketari buruzko BC3 zentroko ikertzaileetako bat da. Bere lana oso gustukoa izateaz gain, aitortu du, BC3n hastera bultzatu zuen beste arrazoi nagusia Euskal Herrira itzultzea izan zela. Izan ere, tesia AZTI-Tecnalian egin ondoren, Pasaian, Bartzelonako […]

Xabier Díaz Silvestre Film askotan Bigarren Mundu Gerran Alemaniak komunikazioak zifratzeko erabilitako “Enigma” makinak agertzen dira. Enbaxadek, urpeko ontziek, espioiek… irrati uhinak erabiltzen zituzten komunikatzeko, eta gure inguruan barreiatzen direnez, zifratuta bidaltzen ziren sekretua bermatzeko asmoz. Ondorioz, estatuek deszifratzera dedikatzen […]

Amaia Portugal Izurri agerraldien eta klimaren gorabeheren arteko lotura aztertu dute Osloko Unibertsitateko zenbait ikertzailek. Ondorioztatu dutenez, arratoi beltzak ez ziren pandemiaren gordailu izan Europan. Horren ordez, Asiatik kontinente zaharrera behin eta berriz iristen zen gaitza, itsasontzien bidez. Izurri Beltza […]

Koldo Garcia Aurrekoan ikertzaileak kromosomekin lanean utzi genituen eta mugarri baten ateetan geundela esan genuen. Kromosomak herentzia unitatea zirela jakina zen baina zein molekulatan garraiatzen zen informazio genetikoa? Urte askotan proteinetan garraiatzen zela uste zen, baina benetan horrela ote zen? […]

Ines Garmendia 1948an, Claude Shannon matematikari eta ingeniariak (1916-2001) hasiera eman zion informazioaren teoria izenaz ezagutzen dugun ezagutza-eremuari, “A Mathematical Theory of Communication” (“Ko munikazioaren teoria matematikoa”) maisulana argitaratu zuenean. Ez dugu hanka sartuko esaten badugu gure mundua, neurri handi […]

Amaia Portugal Marka guztiak gainditu ditu Tokioko Unibertsitatean eraiki duten erloju baten zehaztasunak: 16.000 milioi urte luzean behin segundo bakarreko gorabehera du, eta Lurrak iraungo duena baino gehiago da hori. Sare optiko batean oinarritutako denbora neurgailu eredu berri bat da […]

Hurrengo ekitaldiak

Zaintzaileen ongizatea, gizartearen ongizatea

Zaintzan aritzen direnak, familian zein arlo profesionalean, gizarte-kohesioa bermatzeko funtsezko zutabea dira. Bere papera bereziki garrantzitsua da Euskadi bezalako lurraldeetan, non Euskal Estatistika Erakundearen (Eustat) datuen arabera, 65 urtetik gorako pertsonak biztanleriaren % 23 ziren 2022an. Hala eta guztiz ere, zaintzan aritzen direnen errealitateari buruzko ikerketak oraindik ez du merezi…

2025ko urriaren 29a

Bidebarrieta Kulturgunea

Bidebarrieta kalea, 4, Bilbo

Lan-prekarietatearen eta osasun mentalaren arteko lotura

Baldintzapen biologikoetatik haratago, faktore sozialek zerikusi handia dute gure osasunean. Osasunaren gizarte determinatzaile bezala ezagutzen diren faktore horien artean ordaindutako lanak berebiziko garrantzia du, herritar gehienen biziraupenerako bitarteko nagusia izateaz gain, nortasunaren eta gizarte-onarpenaren iturri ere badelako. Lan-baldintzek okerrera egiten dutenean, lanak funtzio horiek betetzeko gaitasuna gal dezake eta arrisku…

2025ko azaroaren 7a

Bizenta Mogel Biblioteka

Komentukalea, 8., Durango