Kolaborazioak
Kategorien artxiboa 1227 artikulu
Juanma Gallego AEBtako ekologoek egindako ikerketa batek dio itsasoetako babes guneen kudeaketa egokia eginez gero arrantzaleak ere garaile aterako direla. Espezie zehatzak babestea baino, ekosistemak babestuko dituzten eremuetan dago koska. Ameriketako Estatu Batuen presidentetza uzteko hilabete batzuk baino falta ez […]
Diomedes eta albatrosak
Carlos Lobato Greziar mitologiak istorio oso ederrak sortu zituen, lagunekin eta suaren ondoan entzuteko. Mundu osoan zehar entzuten ziren kontakizun horiek, batzuetan itsasgizonek portuz portu eta tabernaz taberna eramanak. Ulergarria da ipuin horietan gehienetan, itsasoa, itsasgizonak eta itsasoan bizi direnak […]
Hizkuntzalariek urtetan zehar erabilitako irizpidea okerra izan daiteke
Juanma Gallego Ozeano Barean erabiltzen diren hizkuntzen analisi batean oinarrituta, ikertzaileek ondorioztatu dute gramatika hiztegia baino ezegonkorragoa dela: orain arte hizkuntzalariek uste zutenaren kontrakoa, hain justu. Hizkuntzen jatorria eta bilakaera ikertzerakoan, hizkuntzalari gehienek premisa batetik abiatu ohi dira: lexikoa azkar […]
Mexikoko dardara
Ziortza Guezuraga Bi lurrikara bortitz izan dira Mexikon bi astetan, Tehuantepecen eta Pueblan. Eta bigarrena, gainera, herri horrek inoiz jasandako lurrikararik kaltegarrienaren egun berean, 32 urte beranduago. Lurrikarak ez dira fenomeno arrotzak Mexikon, Ozeano Bareko Su Eraztunaren parte izaki, lurrikarak […]
Ainhoa Iñiguez Goizueta: “Asko gozatzen dut gauzen logika ulertzen”
Ana Galarraga / Elhuyar Zientzia Ainhoa Iñiguez Goizuetak onartzen du Matematikak ospe txarra duela: zaila, astuna, aspergarria… Beretzat, ordea, erraza eta entretenigarria izan da beti: “Eskolan aspertzen nintzenean, adibidez, eragiketak egiten hasten nintzen. Txikitatik gustatu izan zaizkit zenbakiak, eta asko […]
Zibilizazioa hormona baten gainean sustengatzen da
Juanma Gallego Aurretik sexuarekin eta maitasunarekin lotu bada ere, oxitozinak paper garrantzitsua betetzen du ere harreman sozialak sustatzeko orduan. Orain horren zergatia argitu dute. Etorkizunean epilepsia edota eskizofrenia sendatu ahal izateko lagungarri izatea espero dute ikertzaileek. Maitasunaren hormona deitzen zaio […]
Natacha Aguilar: Planeta orekan egon dadin, itsasoa orekatu behar dugu
Iraide Olalde Kanaria Uharteetan Ziphiidade familiako kide asko, hau da moko-bale asko gelditzen ziren hondartzan mugitu ezinik, herrialde horretan ur azpiko sonar militarrak erabiltzen zirelako. Sakonera handitan urpekoak detektatzeko erabiltzen da teknika hau, soinuak uretan zehar hedatzen den neurrian. 2003.ean […]
Marthe Louise Vogt (1903-2003): Garuneko mezularien atzetik
Uxue Razkin Mein Kampf irakurri zuenean ikaratu egin zen. Horregatik egin zuen ihes Alemaniatik eta utzi zuen bere jaioterria, Berlin. Ordurako ibilbide oparoa eraikitzen hasia zen Marthe Vogt neurozientziaren alorrean, baina Bigarren Mundu Gerrak zeharo aldatu zituen bere planak. Ingalaterrara […]
Bakterioen transplantea, eraikin historikoak babesteko
Juanma Gallego Ikertzaileek eraikinetan karbonatoak sortzen dituzten bakterioak hartu, hazi eta berriro txertatuz ‘biozementua’ garatzea lortu dute. Granadako eraikin batean probatu dute metodo berria. Eraikin historikoen kontserbazioa hobetzeko metodologia berria garatu dute Granadako Unibertsitateko ikertzaileek. Kutsadura atmosferikoak eta harrian pilatzen […]
Ignacio López-Goñi: Bakterioen defentsa-sistema da genoma-editore onena
Iraide Olalde Bakterioek ere txertoak hartzen dituzte. Izen hori eman zion Ignacio López-Goñik hasiera bere hitzaldiari, Naukas Zientzia Dibulgazioko ekitaldian. Naukas, zazpigarrenez egin da aurten, Euskalduna Jauregia Bilbon. Lopez-Goñi katedraduna da Nafarroako unibertsitatean, “Bakterioek ez dute pentsatzen baina oso azkarrak […]