Dibulgazioa
Kategorien artxiboa 3125 artikulu
Uxue Razkin Astrofisika Thaisa Storchi astrofisikariari egin diote elkarrizketa Berrian. Zulo beltz supermasiboekin lan egiteagatik jaso zuen L’Oreal-Unesco saria. Bere lanak berretsi zuen edozein galaxia motak zulo beltz bat duela. Zulo beltz supermasiboak galaxien erdigunean daudenak dira. Storchik azaltzen digu: […]
Ezjakintasunaren kartografia #124
Mapping Ignorance blogean hainbat artikulu interesgarri argitaratu dira. Hona hemen asteon plazaratu diren artikuluen laburpena. Denoi ezaguna egingo zaigu, edo egin beharko zitzaigun behintzat, gure espezieak Afrikan eboluzionatu zuela eta handik irten zela beste lurralde batzuetara abiatzeko. Hala ere, haietako […]
Zientzialari (55) – Adrian Odriozola: “Kirolariaren geneak alda daitezke bere errendimendua handitzeko”
Gizakiaren genetikak kirolean duen eraginari buruz aritu da Adrian Odriozola UPV/EHUko genetikako irakaslea gaurko elkarrizketan. Dopin genetikoa bezalako kontzeptu berriak azaldu ditu. Bere esanetan, susmoa dago genetikan oinarritutako dopina burutzen ari dela gaur egun eta honi lotuta, Rioko Joko Olinpikoetan […]
Melanomak, eguzkiaren alde iluna
Amaia Portugal Zenbait faktore genetikok areagotu egiten dute azaleko minbizia izateko arriskua. Esaterako, gizonengan inpaktu handiagoa du emakumeengan baino, oro har, pigmentazio argiagoa eta eguzkiarekiko sentikortasun handiagoa dutelako. MC1R ilegorrien geneak gaitzarekin duen lotura ere zehaztu dute berriki ikerketa batean […]
Abokatu okzitaniar baten ondarea
Javier Duoandikoetxea Urtero bezala, aurten ere Oslo galaz jantzi zen maiatzean Abel sariaren emate-ekitaldia ospatzeko. Une nagusia maiatzaren 24an izan zen, egun horretan hartu baitzuen Andrew Wiles matematikari britaniarrak 2016ko Abel saria Haakon Printzearen eskutik. Cambridge, 1993ko ekainaren 23a Andrew […]
Krustazeoetatik eratorritako polimeroak gene-terapiarako
UPV/EHUko Farmazia eta Elikagaien Zientziak Saileko ikertzaileek krustazeoetatik eratorritako oligokitosanoak hautatu dituzte gene-terapian erabiltzeko. Mireia Agirre ikertzaileak egiaztatu du oligokitosano partikulak erabiliz DNA-molekula handiak zein txikiak garraia daitezkeela zelula barnera, eta, hala, tumore-zeluletan eragiteko osagai biologikoa sintetiza eta nerbio-sistema zentraleko […]
Asteon zientzia begi-bistan #115
Uxue Razkin Astronomia Aurreko astean aurreratu genuenez, Juno zunda Jupiterrera iritsi da. Planetari buruzko datuen zain daude astronomoak. Planetak eremu magnetiko indartsu bat du, Lurrarena baino hamalau aldiz indartsuagoa, eta ez dakite hori nola sortzen den. Zundak hori argituko du […]
Ezjakintasunaren kartografia #123
Mapping Ignorance blogean hainbat artikulu interesgarri argitaratu dira. Hona hemen asteon plazaratu diren artikuluen laburpena. Udan gorputzaren aurkako hainbat eraso egiten ditugu. Azal zuriko gizonezkoak dira gehien galduko dutenak eguzkitan esposizio luzeak eginez gero. Bárbara Hernando eta Conrado Martínez-Cadenas ematen […]
Joan Clarke (1917-1996): Nazien kode sekretua ‘apurtuz’
Hitlerren eskuetan erori zen lehena Polonia izan zen Fall Weiss deituriko plan estrategikoari esker. 1939ko urrian lortutako garaipen horrek kemena eman zien naziei: puxikak bezala puztu ziren. Orduan, zerua hegazkinez betetzen hasi zen; ortzia urratuko zuen bonba zaparrada gertu zegoen […]
Hartzen neguko lozorroa
Juan Ignacio Pérez eta Miren Bego Urrutia Hotza ———————————————————————————————————– Teknikoki, hartzak hibernatu beharrean neguko lozorroan sartzen dira. Ñabardura terminologikoa ez da berez horren garrantzitsua. Baina benetako hibernatzaileekin alderatuz, badaude ikuspuntu fisiologikotik garrantzitsuak diren zenbait desberdintasun, hurrengo lerroetan azalduko ditugunak. Izatez […]