Kolaborazioak
Kategorien artxiboa 1203 artikulu
Ines Garmendia George Edward Pelham Box zientzialariaren bizitza harrigarria da. Txikitan diru-eragozpen larriak jasan bazituen ere, XX. mendeko estatistikari handienetako bat izatera iritsi zen. Funtsezko ekarpenak egin zituen estatistikan eta estatistikaren aplikazioetan, bereziki industrian. Boxek asmatutako denborazko serieak aztertzeko teknikek […]
“John Harper”, matematika eta ahateak ikertzen
Josu Doncel David Harperrek ahateekin laborategiko saio bat egin zuen Cambridgeko Unibertsitatean. Ahateen janaria bilatzeko portaeran aztertu nahi zuen eta ohartu zen lortutako emaitza bat zetorrela joko-teoriaren emaitzekin. David Harper Cambridge Unibertsitateko biologoa zen. Ahateak elikatzea dibertigarria izan litekeela pentsatu […]
Zer dut barruan etengabe barrezka aritzen banaiz?
Maria José Moreno Barrea boladan dago. Krisiak berak ere ez du barrea desagerrarazi, batzuek krisialdian gorriak ikusi badituzte ere. Eta ez naiz pentsamolde baikorraz ari. Tankera horretako pentsamoldea ere boladan dago, baina ni barre algaraka haste horretaz ari naiz. Umore-senaz […]
Hamabost urtez, astronauten aterpetxe
Amaia Portugal 2000. urteko azaroaren 2tik, Nazioarteko Espazio Agentziak apopiloak izan ditu uneoro. 45 espedizio, 220 bisitari baino gehiago, ia 1.800 ikerketa… Abiarazi zutenetik, Lurraren orbitan dabilen plataforma erraldoi honek zifra politak eman ditu. Artikulu hau argitaratu den egunean irakurlea […]
Kimika, oreka eta bizi-konstanteak
Gotzone Barandika Kimikaren historian hainbat nahitaezko kontzeptu garatu dira, zientziaren arlo honen gorputz teorikoa osatzen dutenak. Horietatik, orekarena kontzeptu dotorea da, zalantzarik gabe. Oreka kimikoaren ideiaren bitartez konposatuen izaera eta joerak neurtzen dira, baina beti gainontzeko konposatuekin alderatuta. Gainera, oreka […]
Ostaizka Aizpurua: “Horrelako erakunde batek gai izan beharko luke, irtenbide egokia eskaintzeko”
Ana Galarraga / Elhuyar Zientzia Emakumezko ikertzaileek beren ibilbide profesionala garatzeko topatzen dituzten zailtasun eta oztopoen adibidetzat jo daiteke Ostaizka Aizpurua Arrietari gertatutakoa. Hala ere, lasai kontatzen du, uste osoa baitu egin duen eskaera guztiz zentzuzkoa dela eta erantzuna jasotzeko […]
Gorputzak benetan zer eskatzen digun
Amaia Portugal Aalto eta Oxfordeko unibertsitateetako zenbait ikertzailek ukimen mapak osatu dituzte. Nazionalitatearen, generoaren, ukitu gaituen pertsonarekin dugun harremanaren eta ukitu digun gorputzeko atalaren arabera, zer erreakzio izango genukeen irudikatu dute mapa horietan. Besarkada bat, bi musu, ala eskua eman […]
Zer da afasia?
Lore Erriondo Denok erabiltzen dugu hizkuntza, eta hizkuntzaren osagaien artean baditugu mintzatzea, hitz egokiak erabiltzea, ulertzea, irakurtzea, idaztea eta keinuak egitea. Burmuineko lesio baten ondorioz, hizkuntzaren osagai bat ala bestea kaltetua gertatzen denean, gaixoak afasia duela diogu. Zer da afasia? […]
Infografiak, zientziaren hedabide
Garai haietan, zientzia zabaltzeko, idatzi eta argitaratu besterik ez zen egiten, beti ere zientzia-ohorea erdiesteko lasterkan lehena izateko asmoz. Pixkanaka, gizon-emakume haietako batzuk hitzaldiak ematen hasi ziren eta horrela, jende askori aurkeztu zizkioten bere aurkikuntzak. Erromantizismoaren Zientziak erronka berria zuen: […]
Errutinazaleak versus mugitzen direnak
Amaia Portugal GPSetatik eta sakelako telefonoetatik jasotako big datari esker, mugikortasun eredua oinarri hartuta, gizartean bi talde oso finko daudela ondorioztatu dute Pisako Unibertsitatean egindako ikerketa batean. Batzuek joan-etorri berberak egiten dituzte etengabe, eta besteak, aldiz, esploratzaileak dira. Big data […]