Kolaborazioak
Kategorien artxiboa 1203 artikulu
Javier San Martín John M. Kovcakek eta bere taldeak aurtengo martxoaren 17an eman dute jakitera grabitazio-uhinak aurkitu dituztela. Alegia, Big Bangen oihartzuna aurkitu dute nonbait. Hori aditzera eman denetik, zientzialariak asaldatuak dabiltza oso, tartean zuzeneko edo okerreko arrazoi batzuk daudelarik […]
Uztailaren 28an, duela 100 urte, gasaren gerra hasi zen
Josu Lopez-Gazpio 1914ko ekainaren 28an, txiripaz izan bazen ere [1], Gavrilo Princip gazte serbobosniarrak Frantzisko Fernando Austria-Hungariako artxiduke eta tronurako hautagaia tirokatuta hil zuen. Hilabete bat beranduago -justu duela 100 urte, 1914ko uztailaren 28an -Austria-Hungariak Serbiari gerra deklaratu zion horrek […]
XXI. mendeko epidemiaren kontra lehian
Amaia Portugal Urtero 3,4 milioi lagun hiltzen dira gehiegizko pisuak edo obesitateak ekarritako ondorioen eraginez, Munduko Osasun Erakundearen arabera. EHUko Nutrizioa eta Obesitatea ikerketa-taldeak Predimed-Plus proiektuan parte hartuko du, dieta mediterraneoaren eta ariketa fisikoaren arteko konbinazioak obesitatean zer inpaktu duen […]
Etorkizuneko guduetarako armak: soinutik gorako abiaduradun planeagailua
“Isileko gauzak” ez daude bolada onean… tira ba, badaude bolada onean, eta mundu guztiak jakintzat ematen du hala behar dela… barne jantziak eraman beharraren antzera. Baina azken-azken boladako kontu militarra beste gauza bat da: hiperabiadura, eta zehazkiago, soinutik gorako abiaduradun […]
Paco Etxeberria: “Kordobako auzia dela eta kotxean ezkutatuta joan behar izan naiz askotan”
Pertsona batzuek asko dute kontatzeko. Izan duten bizitza hain izan da emankorra, non bere bizipenak laburbiltzeko pare bat liburu beharko baikenituzke. Gainera, ez dugu guretik mugitu behar honelakoak aurkitzeko. Hauetako bat, zalantzarik gabe, Paco Etxeberria (Beasain, 1957) auzitegi medikua da […]
Horrela lortzen da neanderthal bat
Goiz batean, lo egin ezinik egon ostean jaikitzen bazara, nekatuta, umore eta aldarte txarrez, gainera hotzeriak hartua bazara eta sudur gorria baduzu,…Horretaz guztiaz gain, gertatuko balitz duela astebete ez duzula iturriko urik, eta zure ileak lehor-lehor eginda daudela, … Eta […]
Ergelkeriaren balizko azalpen zientifiko bat
Josu Lopez-Gazpio Egungo gizateriak dituen arazoen zerrenda egitea lan amaigabea da: politika eta ekonomia arazoak, gerra, gosea, kutsadura, hezkuntza gabezia, indarkeria, eta abar luze bat. Gizateriaren egoera benetan larria da eta, nekez esan daiteke hobera egingo dugunik. Nola liteke espezie […]
Tropikoen hedapena, eta bidegabekerien hedapena
Nature aldizkariak berriki plazaratu duen ikerketa batean[1], aditzera eman da azken hogeita hamar urteotan ekuatoretik poloetarantz 5.3 km lerratzen ari dela urtero tropikoetako zikloien intentsitatea, Ipar Hemisferioan. Hego Hemisferioan, 6.2 km lerratzen ari da urteko. Alegia, latitudean gradu erdiko aldaketa […]
Artea eta zientzia intsektuen barruan
Javier San Martín Zientzia Fikzioaren eldarnioetako bat izan da gorputz bizien barruan espazio-ontzi txikerretan bidaiatzea. Izan ere, kanpoko espazioaren antzerako guda-leku bihurtu nahi izan zuten giza gorputzen barrua, gerra hotzean, Otto Klementek eta Jerome Bixbyk proposatu zuten hori gidoi batean […]
Eugene ez da hain argia ere
Amaia Portugal Joan den astean bolo-bolo zabaldu zen albistea: makina batek Turingen testa gainditu omen du, historian lehenbizikoz. Eugene Goostman izeneko konputazio programak bete zuen erronka, Readingeko Unibertsitateak Londresen antolatutako lehiaketa batean, ekainaren 7an; hain zuzen ere, Alan Turingen heriotzaren […]