Zientzia Kaiera — Kultura Zientifikoko Katedra

Kultura Zientifikoko Katedra

astronomia

Etiketen artxiboa 278 artikulu

Hubble teleskopioa: 25 urte orbitan unibertsoa arakatzen

Dibulgazioa

astrofisika

Naiara Barrado eta Itziar Garate Hubble iraupen luzeko misio zientifikoa izateaz gain, ezagutzen den arrakastatsuenetarikoa ere izan da. Milaka artikulu idatzi dira haren datuetan oinarrituz. 1990eko apirilaren 24an jarri zen Lurraren inguruan orbitan eta 25 urtetik geroztik ari zaigu informazio […]

Zer da astronomia? Eta zer astrofisika?

#KZJaia, Dibulgazioa

astrofisika

Naiara Barrado eta Itziar Garate Astronomia hitza grezieratik dator, astro (izar) + nomos (lege), eta unibertsoaren ikerketa esan nahi du, zehazki, fenomeno eta zeruko objektuen eboluzio, posizio, dimentsio, distribuzio, mugimendu eta energiaren azterketa. Hortaz, astrofisika (izar + fisika) astronomiaren zati […]

Planeten lerrokatze anitzak

#KZJaia, Kolaborazioak

astrofisika

Manu Arregi Misterio handia izan da zerua gizakiarentzat orain dela gutxi arte. Izarrez beteta ikusten genuen zeru sabaia. Euren artean mugitzen ziren “izar mugikorrak”, hau da, planetak. Baina ez genekien zer ziren ez batzuk ez besteak. Beti izan dugu patroiak […]

Izar masiboen heriotzaren sekretuak argitzen

EHUko ikerketa

astrofisika

UPV/EHU, Ikerbasque eta CSICen partaidetza duen nazioarteko partzuergo batek hiru supernoba eta horiei dagozkien gamma-izpien leherketen (Gamma-Ray Bursts edo GRB, ingeleseko sigletan) ikerketa gauzatu du. Gamma-izpien leherketak edo GRB gamma erradiazio-distira motz eta bizi batzuk dira, gutxi gorabehera egunean hiru […]

Suzko bolen mapamundia

Dibulgazioa

astrofisika

Amaia Portugal Bi hamarkadatan Lurraren atmosfera zeharkatu duten 556 asteroide irudikatu dituzte NASAko ikertzaileek atlas moduko batean, tamaina eta kokapenaren arabera. Iaz Errusiako Txeliabinsk hirian eroritako hogei metroko meteoritoa da guztietan handiena. NASAren arabera, ehun tona hauts eta hondar itxurako […]

Txinatar begiak zeruan

Dibulgazioa, Mugaldea

ingeniaritza teknologia

Antonio Cantó Joan den irailaren 8an, goizaldian, zehazki 03:22 UTC-etan, 4B ibilaldi luzea izeneko espazio-suziri txinatar bat ustekabean aireratu zen Taiyuan-Wuzhai kosmodromotik [1]. Tankera honetako jaurtitzea ez da oso ezohikoa, ez eta legez kanpokoa ere. Hala ere, deigarri samarra da […]

Izarren hautsa

Mugaldea

astrofisika kimika teknologia

Javier San Martín Gehiegi erabili da, batez zientzia-dibulgazioko esparruetan, eta ulergarria da zientzialariak berarekin nazkatuta egotea, toki eta une orotan entzun izan delako. Hala ere, badirudi orain zilegi zaigula: “izarren hautsaz” mintzatuko gara. Literatur leloak alde batera utzita, metafora eder […]

Dardarak Kosmoaren oinarrietan

Mugaldea

fisika

Javier San Martín John M. Kovcakek eta bere taldeak aurtengo martxoaren 17an eman dute jakitera grabitazio-uhinak aurkitu dituztela. Alegia, Big Bangen oihartzuna aurkitu dute nonbait. Hori aditzera eman denetik, zientzialariak asaldatuak dabiltza oso, tartean zuzeneko edo okerreko arrazoi batzuk daudelarik […]