biologia
Etiketen artxiboa 871 artikulu
Uxue Razkin Osasuna COVID-19 gaixotasunak mehatxupean jarri du Europako belaunaldi askoren bizimodua. Osasunari dagozkion ondorioez gain, beste batzuk ere sufrituko ditugu: politikoak, ekonomikoak… Baina badaude itxaropena ematen diguten datuak ere: potentzia zientifikoak buru-belarri ari dira lanean eta hori ezinbestekoa izanen […]
Erloju zirkadianoak: zer diren, nola funtzionatzen duten eta zergatik diren garrantzitsuak
Beñat Zaldibar Aranburu 2017. urtean, Jeffrey C. Hall, Michael Rosbash eta Michael W. Young ikertzaileek Fisiologia edo Medikuntza Nobel saria irabazi zuten “erritmo zirkadianoak kontrolatzen dituzten mekanismo molekularretan egindako aurkikuntzak direla eta”. Erritmo zirkadianoak gau/egun zikloak aurreikusten dituzten barne erloju […]
Ezjakintasunaren kartografia #299
Historia, antzinako historia, praktikan hilda dagoen arlo zientifikoa dela argudiatu liteke. Iragana modu postmodernoan berdeskribatzen ari direnak badaude, hala ere. Jesús Zamoraren The death of History . Gure gorputzeko bakteriek dirudien baino efektu gehiago dituztela ematen du. Zeliakiaren ardura ere […]
Aintzane Asumendi: “Melanomaren aldakortasunak asko zailtzen du bere eboluzio klinikoa aurreikustea” #Zientzialari (133)
Azken hamarkada honetan goraka joan da melanoma duten paziente kopurua. Izan ere, batez ere larruazalari kalte egiten dion minbizi mota honen kasuak bikoiztu egin dira Euskadin. Gainera, paziente bakoitzean duen aldakortasuna dela eta, zailtasunak agertzen dira tratamendu eraginkor bat aurkitzerako […]
Asteon zientzia begi-bistan #293
Uxue Razkin Biologia Baleek zuri-beltzean eta gardentasun oso txikiarekin ikusten dutela ondorioztatu du UPV/EHUko Elena Vecino Biologiako eta Histologiako katedradunak eta haren taldeak. Iaz Sopelan agertu zen balearen begia izan dute ikergai. Euren helburua hasieratik izan zen jakitea nola funtzionatzen […]
Irati Romero, biologoa: “Ikerketa feministagoa behar dugu”
Ana Galarraga / Elhuyar Zientzia Irati Romero Garmendiak Bordeletik eman du bere ibilbidearen berri. Hain zuzen, minbizia ikertzen duen laborategi baten lanean dabil orain, eta, hara iristeko ahalegin handia egin behar izan badu ere, nahiko modu naturalean heldu dela iritzi […]
Baina non demontre daude denak?
Juan Ignacio Pérez Iglesias 1950ean, udako egun batean, Enrico Fermi, Edward Teller, Herbert York eta Emil Konopinski fisikariek, bazkaltzera zihoazela, objektu hegalari ezezagunak (OHE) ikusi izanaren inguruan berriketan jardun zuten, besteak beste. Bazen tarte bat gaia aldatu zutela, eta, bazkaltzen […]
Asteon zientzia begi-bistan #292
Uxue Razkin Astronautika Marten lurrikarak detektatu dituzte NASAko ikertzaileek. InSight zunda Marteko azalera iritsi zenetik, 174 gertaera sismiko identifikatu dituzte, horietatik batzuk 3-4 mailako lurrikarak izan dira. Gauzak horrela, mugimendu sismikoak egoteak frogatu du Marte sismikoki aktiboa dela. Halaber, zundak […]
Ezjakintasunaren kartografia #297
Garun erdiarekin bizi daiteke? Eta erdiarekin baino gutxiagorekin? Baiezkoa da erantzuna, baina, zelan? J.R. Alonsoren Living with half a brain Min kronikoa tratatzeko bezalako interbentzio medikuetan nahitaezko tresna bilakatzen ari dira simulazio matematikoak. BCAMekoek Heterogeneous sorroundings are critical in the […]
Moko-baleen estrategia bizirik irauteko: isilpeko igeriketa sinkronizatua
Juanma Gallego Zetazeo hauek portaera bitxia garatu dute haien harrapakari diren orketatik babesteko. Ur sakonetan aritzen dira, eta, itsas azalera bueltatzean, isilpean eta zeharka igotzen dira . Ez da erraza moko-balea edo zifio bat ikustea, eta agian horregatik ere ez […]