matematika
Etiketen artxiboa 308 artikulu
Ariketa fisikoa egitea osasungarria dela esaten digute behin eta berriro. Fisikoa bakarrik ez, buruari eragitea ere onuragarria da. Nagiak atera eta aurten ere, udako oporretan egiteko astelehenero ariketa matematiko bat izango duzu, Javier Duoandikoetxea matematikariak aukeratu ditu Zientzia Kaieran argitaratzeko […]
Dozena erdi ariketa 2019ko udarako (1): Karta-jokoa
Ariketa fisikoa egitea osasungarria dela esaten digute behin eta berriro. Fisikoa bakarrik ez, buruari eragitea ere onuragarria da. Nagiak atera eta aurten ere, udako oporretan egiteko astelehenero ariketa matematiko bat izango duzu, Javier Duoandikoetxea matematikariak aukeratu ditu Zientzia Kaieran argitaratzeko […]
Ezjakintasunaren kartografia #273
Kanibalismo egintza izan zen gure galaxiaren sorrera. Tomás Ruiz-Larak aurkikuntzan hartu duen ikertzaileetako bat da: The origin of our Galaxy . Bada kafea egiten duenik. Eta badira kafe-kafea eginten dutenak. Eredu berria dakarte BCAMetik dastatu baino lehen zer zapore duen […]
Asteon zientzia begi-bistan #264
Uxue Razkin Osasuna Eusko Jaurlaritzak ohartarazi duenez, Araban, Bizkaian eta Gipuzkoan %44 areagotu dira sexu transmisiozko infekzio kasuak eta %25 GIBarenak. Iaz, GIBaren 169 infekzio kasu detektatu zituzten; 2017an baino 34 kasu gehiago, eta 2016an baino 11 gehiago. Gorakada hori […]
Oscarretarako bide matematikoa
Javier Duoandikoetxea Asko izan dira gure fakultatean matematikari egin direnak haren 50 urteko ibilbidean. Nik dakidala, inork ez du Oscar sari bat irabazi… orain arte. Harrigarria badirudi ere, hori gerta daiteke, eta ez aktore ospetsu bihurtuta, matematika erabilita baizik. Star […]
Judit Muñoz, matematikaria: “Dibertsitateak problemak ebazteko beste ikuspuntu batzuk ematen ditu”
Ana Galarraga /Elhuyar Zientzia Matematikak betidanik izan ditu gustuko Judit Muñoz Matutek. Dioenez, txikitatik zen ona zenbakiekin, eta ez hainbeste Historian, Euskaran eta Gaztelanian: “Asko gustatzen zitzaidan problemak ebaztea, eta Batxilergoan, Durangon, matematika-irakasle oso ona izan nuen, eta horrek ere […]
Ezjakintasunaren kartografia #268
Kafetera italiarraren eta zientziaren balioen misterioaren erresoluzioa heldu da. Jesús Zamora Bonillaren eskutik: The Italian coffee pot, a dialog on values in science (3): Science doesn’t do it itself, it has to be done Askatasun 5 gradu dituen robotizatutako mozketa […]
Asteon zientzia begi-bistan #259
Uxue Razkin Medikuntza UPV/EHUko eta BioCruceseko ikertzaile batzuek gaixotasun zeliakoa diagnostikatzeko biomarkatzaile berri bat aurkitu dute, glutenik gabeko dieta hartzen duten pertsonekin erabiltzeko aukera emango lukeena. Elhuyar aldizkariak azaltzen digunez, metodo berri honi esker pazienteek ez dute glutenik hartu beharko […]
Hatz-markak, FBI eta Fourier modernizatua
Javier Duoandikoetxea Hatz-markek identifikatu egiten gaituzte. Horregatik, hatz-marken bila ibiltzen dira detektibeak delitu bat gertatu den lekuan. Ez da inor harrituko, bada, esaten badugu hatz-marken bilduma erraldoiak daudela polizien artxiboetan. FBI 1924an hasi zen hatz-markak hartzen. Tintan bustita uzten zuten […]
Ezjakintasunaren kartografia #264
Heteropolimeroak sortzeko teoria garatu dute Ivan Coluzzak eta bere taldeak. Ikertzaileak berak A universal theory for heteropolymer design Entzefaloaren futnzionamenduaren simulazioak egiten direnean badirudi kableak, neuronak, dutela garrantzia, besterik ez. Ordenagailu bati beroak eragingo ez balio bezala; ordenagailu baten funtzionamendua […]