Osasuna Endometriosiaren inguruko informazioa ez dago oso zabalduta, ez gizartean, ezta medikuen artean ere. Menstruazioa iristen denean uteroan ehun bat sortzen da eta, haurdun geratzen ez bazara, askatu egiten da. Bada, batzuetan gertatzen da ehun endometriko hori beste hainbat organotara […]
Antropometria sistemari esker ezagutu dezakegu gizakion gorputzaren osaera eta konposizioa, eta muskuluen zein hezurren azterketatik abiatuta gizakion somatotipoa (gorputzaren itxura, forma…) nolako den jakin dezakegu. GIKAFIT (Gizartea, Kirola eta Ariketa Fisikoa) taldeko ikertzaileek antropometrikoki nolakoak garen, eta entrenamenduetako eduki zein […]
Hondakin-urak biztanleriari buruzko informazio kimikoa gordetzen du: gaixotasunak, sendagaiak, substantzia toxikoak… Mekanismoa sinplea da: birusen arrastoak gorotzekin batera kanporatzen dira; izan ere, digestio hodian sartu eta ateratzen dira. Pandemiaren hasieratik jarri dira martxan SARS-CoV-2 birusa hondakin-uretan atzemateko proiektuak –baita Euskal […]
Osasuna Dementzia kasu asko helduaroan kirolik ez egiteak eragiten dituela azaldu du Alfredo Ramos-Miguel farmakologiako ikertzaileak. Euskal Herriko Unibertsitateak honen inguruko ikerketa batean parte hartu eta aurten amaitu dute. Ikerketa Alzheimerren gaixotasuna ikuspuntu epidemiologiko eta patologiko batetik ikustean datza, eta […]
Historian zehar, farmaziak eraldaketa nabariak jasan ditu. Aurretik, farmaziak, botiken prestaketa eta dispentsazioa zituen oinarri nagusitzat, baina gaur egungo gizartean aldaketa nabarmenak ematen ari dira alor ezberdinetan, eta osasuna ez da salbuespen bat. Egun, biztanleria gero eta kezkatua dago ongizatearekin […]
Zelulen bikoizketa kontrolatzen duten geneetan gertatzen diren mutazioek eragiten dute kontrolaren galtze hori. Beste gene batzuetan gertatzen diren mutazio gehigarrien ondorioz, zelula horiek aska daitezke eta zabaldu odol- hodietan zehar. Hala, tumoreak gorputzeko beste atal batzuetara hel daitezke. Baina, beti […]
Emakumeak zientzian Almroth Edward Wright (1861-1947) bakteriologoa ezaguna zen emakumeen sufragioaren aurka zegoelako. Bere arrazoiketa zera zen, emakumeen garunak ez zeudela antolatuta gai sozialak eta publikoak lantzeko, eta liburu bat eta guzti idatzi zuen ideia guzti hauek azaltzen. Baina liburua […]
Elikadura osasungarri eta jasangarriak onura ugari ditu gizakiontzat eta naturarentzat. Nutrizionalki egokia izateaz gain, ekonomikoki justua da eta ekosistema zaintzen du. Dieta osasungarriek beraz, gaur egungo eta etorkizuneko belaunaldiek bizitza osasuntsu bat izan dezaten laguntzen dute. Elikadura sistemak bere osotasunean […]
Depresioa gaixotasun mental ohikoa da, tristura handia, energiarik eza, gauzen ikuspegi negatiboa eta lo egiteko, kontzentratzeko edo elikatzeko zailtasunak eragiten dituena eta ondorioz familia-bizitza zein lan-bizitza larriki kaltetu ditzakeena. Azken urteotan, gaixotasun honen gorakada handia dela eta, osasun publikoko arazo […]
Ohikoena ahotik hartzea da, konprimitu, kapsula, likido edo hauts formatuan eta, esaterako, Estatu Batuetan “janari-osagai”ren bat dutela (bitaminak, mineralak, aminoazidoak, entzimak, belarrak, etab.) adierazten da. Hala ere, ez dira elikagai baten ordezko gisa aurkezten, eta ez dira dietaren edo janariaren […]