Isabelle Rapin neuropediatra, autismoaren esparruan espezializatu zen eta horren inguruan dauden ideia oker asko gezurtatu zituen. Horrela, frogatu zuen autismoa arazo biologiko bat zela, eta ez gurasoen, edo bereziki amen jokaeraren errua.
Izan ere, luzaro pentsatu izan zen autismoa ama hotzek eragiten zutela. Rapinek frogatu zuen gauzak ez direla horrela. Gainera, “autismo” hitza bertan behera utzi nahi izan zuen eta bere ordez, “autismo esparruko eraldaketa” erabili zuen, agerian utzi nahi izan zuelako ez zela kausa bakar batek eragindako gaixotasuna, iturri desberdinetatik etorritako sintoma sorta bat baizik.
Rapin Suitzan jaio zen 1927.ean. Ama amerikarra zuen eta aita suitzarra, eta irakurle amorratua izan zen txikitatik. Zientzialari-familia zuen eta 10 urte bete baino lehen, erabakia zuen jadanik medikuntzan arituko zela. Lausanako Unibertsitatean ikasi zuen. Bere ikasgelan, hamabi bat emakume besterik ez zegoen, ikasle kopurua 100ekoa izanik. Haur-ospitale batzuetan egin zituen praktikak eta neuropediatrian hasi zen.
Ikasketak bukatuta, Suitzan aukera gutxi zituela ikusi zuen, eta erabaki zuen Amerikako Estatu Batuetara jotzea, hau da, amaren lurraldera. Barneko sendagile modura egon zen. Gero, barneko pediatra modura aritu zen New Yorkeko Bellevue Hospital Centerren, eta neurologia-egonaldia egin zuen Columbia-Presbyterian Hospital izenekoaren Neurologia Institutuan. 1958.ean Albert Einstein Medikuntza ikastetxean sartu zen. Bertan, ikertu, eskolak eman eta gaixoak artatu zituen 2012.ean erretiratu arte.
Bertan ezagutu zuen bere senarra izango zena, Harold Oaklander. Rapinek esan zuen ezinbestekoa izan zela berarentzat bere senarraren laguntza eskuzabala eta etengabea. Autoaren ardura hartu zuen senarrak eta joskintzaren ardura berak, baina erdi bana egin zituzten beste etxeko lan guztiak eta haurren ardura. Horri esker izan zuen umeen neurologian aritzeko aukera.
Oinarri-oinarritik hasi zen, eta ume batzuek erakusten dituzten komunikazio-eragozpenak aztertu zituen: zerk sortzen zizkien arazoak, zer egin litekeen eragozpenak gainditzeko eta horrela bizi-kalitatea hobetzeko. Urte asko eman zituen ume gorrekin. Izan ere, gaixo hauek eragozpen larriak aurkitzen zituzten eskola-garaian, eta ondorioz betirako murrizten zitzaizkien gizartean egoera ekonomiko onetan bizitzeko.
Gainera, ikusi zuen kognizio eta garapen-atzerapenak eragiten zituztela eraldaketa neurologiko eta metaboliko hauek. Autobiografia labur bat idatzi zuen 2001.ean eta bertan esan zuen hizkuntza eta jokaera-atzerapenez goiz konturatzen zirela autisten gurasoen bi hiruren. Zer esanik ez, hori zinezko informazio objektiboa zen, eta kontua sakonean aztertu behar zen biologiaren ikuspegi horretatik.
Horrela, agerian utzi zuen autismoa ez zela erantzun psikologiko bat, kontu neurobiologiko bat baizik. Hori dela eta, lasaitu ederra hartu zuten gurasoek. Rapinek diagnostiko klinikorako, eta portaeraren gaineko tratamendurako oinarriak finkatu zituen, azken batean ume horien bizi-kalitatea hobetzeko bere bizitza osoan zehar. Rapinen ustez, botikek nolabaiteko eragin onuragarria zeukaten konbultsioak eta bestelako sintoma batzuen aurka, baina portaeraren gaineko tratamendu bat eraginkorragoa izan liteke, batez ere fase goiztiarretan hasiz gero.
Rapin 2017.ean hil zen, eta Albert Einstein Ikastetxeak sentipenezko omenaldia egin zion bere webgunean, medikuaren karreraren laburpena plazaratuz. Bertan, esaten zuten Rapin harro zegoela zientzialari oso garrantzitsuekin lan egin zuelako. Izan ere, zientzialari hauek 60 urte eman dituzte neurologia-tratamenduak aztertzen eta diagnostikatzen. Era berean, harro zegoen gaixoekin eta gaixoen senitarteekin izandako harremanagatik. Berak uste zuen asko ikasi zuela harreman horretan. Izan ere, gaixoaren bizitza osoan zehar luzatzen zen batzuetan harremana.
Edonola, berak uste zuen irakaskuntza zela bere zeregin nagusia. Fakultateko kide modura aritu zen 1958tik 2012ra eta geroago ere, jarraitu zuen akademia eta irakaskuntza jarduera batzuetan. Laguntza eman zien kide askori, eta sendagile egoiliar askori fakultate barruan eta fakultate horretatik kanpo ere.
Egileaz: Rocío Pérez Benavente (@galatea128) zientzia kazetaria da.
Hizkuntza-begiralea: Juan Carlos Odriozola
Oharra: Jatorrizko artikulua Mujeres con Ciencia blogean argitaratu zen 2018ko urtarrilaren 25ean: Isabelle Rapin, la neuropediatra que libró a las madres de la culpa del autismo.
1 iruzkina
[…] nagusi: batetik, urritasun soziala; bestetik, mugimendu errepikakorrak eta murriztaileak. Autismoa garatzen duten haurren ezaugarririk ohikoena urritasun soziala da, eta hau komunikazio berbalean […]