8 urtera arte, ez dago alderik nesken eta mutilen arteko konfiantza mailetan; hala ere, adin horretatik aurrera, % 30 murrizten da neskek beren gaitasunetan duten ziurtasuna. Ondorio esanguratsu hori atera zuten Katty Kay eta Claire Shipman kazetariek 8 eta 18 […]
Ibaizabal Itsasadarra zientziak eta teknologiak ikusita Fauna da Bilboko itsasadarrak izandako garrantziaren erakusle. Gizakien esku-hartzearen ondorioz, Ibaizabal itsasadarrean eta bere ingurunean bizi den faunak hainbat aldaketa jasan ditu. Kanalizazioek, ibilgu aldaketak eta lur altxaketek eragina izan bazuten ere, industrializazioak ekarri […]
Akustika Akustika fisikaren adarra da eta soinuak, infrasoinuak eta ultrasoinuak aztertzen ditu eredu fisiko eta matematikoen bidez. Fisikak baditu tresnak soinua bera kuantifikatzeko modu objektiboan, izan ere soinua, soinu-iturri bateko bibrazioak sortzen duen uhina da. Baina ezin du alde subjektiboa […]
2017an Eduardo Angulok Cuaderno de Cultura Científica -n “Preparados para matar” (Hiltzeko prestatuak) artikulu sorta idatzi zuen, non espeziearen jokaera bortitza analizatzen zuen. Julio Ozores psikiatraren eskutik ingelesezko bertsio moldatua dugu: Prepared to kill: Some ideas to debate. Giza gorputzaren […]
Itsas zabalaren aktibitate eta masa gehiena mikroskopikoa da. Beraz, komunitate mikroskopikoen ezaugarriak eta hauek baldintzatzen dituzten faktoreak ezagutzea garrantzitsua da. Esaterako, prokarioto-komunitateen konposizioa, dibertsitatea eta aktibitatea aztertzeak, itsasoko materia organikoaren eraldaketan zerikusia duten prozesuen arteko erlazioa ezagutaraz dezake. Itsasoko materia […]
Paralaxia, astronomian, izar baten −nahiz bestelako gorputz baten− eta Lurraren arteko distantzia adierazteko modu bat da: behatutako gorputzak lur-orbitaren erradioarekiko daukan aurkako angelua da (astronomia-unitate bat, 1 AU). Angelu hori segundo batekoa denean, gorputza parsec (pc) bateko distantzian dagoela esaten […]
Duela bospasei urte Tolosaldeko Atarian Tronuko gogoetak izeneko dibulgazio-artikulu xelebrea idazteko plazera izan nuen. Umore ukitua emanez, komuneko tapa igo ala jaitsi behar ote genuen aztertu nuen eta zientziak aferari buruz zer zioen kontatu nahi izan nien irakurleei. 2015eko lan […]
Ibaizabal Itsasadarra zientziak eta teknologiak ikusita Gizakien esku-hartzearen eredurik badugu inguruan Ibaizabal itsasadarra eta bere ingurunea dira. Kanalizazioak, ibilgu aldaketak, lur altxaketak, e.a. egin dira itsasadarrean. Industrializazioarekin batera etorri ziren, hala ere, aldaketa azkarren eta bortitzenak. Eta protagonistetako bat inguruko […]
Osasuna Duela aste batzuk iragarri zuen Erresuma Batuko Gobernuak astean bi test azkar egiteko baliabideak eskainiko zizkiela herritarrei doan. Test azkarrena, britainiarrek pandemia kontrolatzeko hartu duten neurrietako bat da, ekonomia pixkanaka irekitzen den bitartean. COVID-19ari aurre egiteko testak funtsezko erremintak […]
Gizaki-tximino kimeren sorrera mugarri zientifikoa izan da, baina baita arazo etiko baten lehen seinalea: First human-monkey embryos created – a small step towards a huge ethical problem Julian Savulescu eta César palacios-González Logika modernoaren asmakizuna XIX. mendean Gottlob Fregeri egozten […]