Ziortza Guezuraga Hondartzen ur-xaflaren bainurako segurtasun aldea kalkulatuta, hondartzaren bainulari gaitasuna kalkulatzeko tresna garatu dute ikerketan. Hondartzako ur-xaflak har ditzakeen bainulari kopurua kalkulatzeko tresna da garatu dena. Plentzia eta Gorlizko hondartzak izan dira ikerketan aztertu direnak eta bainu zonalde segurua […]
Uxue Razkin Emakumeak zientzian Rosalyn Yalow fisikariak lortu zuen Medikuntzako Nobel saria 1977an, erradioimmunosaio teknika (RIA ingelesez) garatzeagatik. Bere bizitzan zehar oztopo ugari izan zituen, gehienak emakumea izateagatik baina aurrera egin zuen. Yalowk Fisika Nuklearra doktoregoa lortu zuen 1945ean eta […]
Auzokideek benetan nahi duten tokian instalazio publiko baten kokapena erabakitzeko prozesurik existitzen al da? José Luis Ferreiraren Voting sincerely for public facilities location Arritmia kardiakoen ablazioan zirujauen lana gidatzeko simulazio matematikoa. BCAM-ren Optimizing arrythmia ablation Konputazio kuantikoa etorkizuna da, baina […]
Uxue Razkin Bazirudien Rosalyn Yalowen patua zehaztuta zegoela txikia zenetik; zientziaren bidetik joko zuela argi zuen berak eta bere inguruak. Matematika interesatu zitzaion lehenik, ondoren kimika… azkenean, fisika hautatu zuen. Zaila da hasieratik zein ikasketari helduko diozun erabakitzea, azken finean […]
Koldo Garcia Big data direlakoak gure bizitzaren esparru askotara heldu dira eta gogor astindu dituzte bazterrak. Datu askoren erabilerak emaitza esanguratsuak lortzeko bide berriak ireki ditu eta, hori lortzeko, ikerketa egiteko modu berriak asmatu behar izan dira. Genetika ez da […]
Juanma Gallego Robot bat eraiki dute, duela 280 milioi urte bizi izan zen animalia baten fosilean oinarrituta. Lur idorraren gainean ibilitako lehen izakiak nola mugitzen ziren hobeto ezagutzeko bidea eman du ikerketak. Zein izan zen aurrena, arrautza ala oiloa? Horrelako […]
Josu Lopez-Gazpio Tradizionalki, kafeak onarpen maila oso handia duen estimulatzailea da, munduan gehien kontsumitzen den droga psikoaktiboetako bat. Askori gustatzen zaigu goizeko kafearen usain eta zaporea eta, gainera, ia beharrezkoa da egunaren martxari aurre egiteko. Beste batzuk, ordea, hainbat arrazoi […]
Adiskidetasuna ez da gizakien artean bakarrik ematen. Primateen, zetazeoen eta elefanteen artean ere adiskidetasuna ikusi da. Baita askoz gutxiago ikertutako animalien artean, saguzar banpiro emeen artean, esaterako. Urritasun garaietan lortutako odola beste emeekin partekatzen dute saguzar eme hauek, elikagairik gabe […]
Uxue Razkin Psikologia Zer da hobe seme-alabak izatea ala ez izatea? Mundu akademikora iritsi da eztabaida hau. Ameriketako Estatu Batuetan egin duten ikerketa batean ondorioztatu zuten apur batez hobeto bizi zirela seme-alabak zituztenak. Beste ikerketa batean 161 herrialdeko datuak aztertu […]
Sare sozialetan albiste faltsuak benetakoak baino azkarrago zabaltzen dira. Zergatik izan daiteke? Martha Villabonaren Why is false information more disseminated than true information? Bai, bai, jakinduriari zaletasunagatik egiten du zientzia jendeak. Bai. Baina artikuluak eta liburuak sinatzen dituzte, sariak hartu […]