Amaia Portugal Sormenak eta psikosiak erro genetiko bera partekatzen dutela ondorioztatu dute Islandian egin berri den ikerketa batean. Izan ere, eskizofrenia edo desoreka bipolarra garatzeko arriskua handitzen duten zenbait aldaera genetiko ohi baino maizago aurkitu dituzte diziplina artistikoren bat lantzen […]
Tamboraren erupzioa edo uda gabeko urtea
Miren Mendia Aranguren Tambora sumendiko eztandaren 200. urteurrena. Azken bolada honetan gure Lurra, badirudi arreta eske ari zaigula sumendien erupzioekin eta lurrikarekin. Gertakari bi hauek dira, Lurraren barneko aldean sortzen diren fenomenoak. Guk ikusi eta senti ditzakegunak gertakari horien ondorioak […]
Zientzia, teknika eta garapena
Arantxa Arzamendi Mario Bunge (Florida, Buenos Aires, 1919), argentinar fisikaria eta zientziaren filosofo ospetsua da. 1960ko hamarkada arte Argentinan bizi izan zen, baina ondoren Estatu Batuetan hainbat unibertsitateko irakasle izan zen eta 1966tik Montrealgo McGill Unibertsitateko irakaslea izan da. Idazle […]
Intxaurren usaina izurriteak kontrolatzeko bidea
Kalifornia haranaren erdialdetik datoz munduan kontsumitutako intxaurren bi heren, eta estatuan kontsumitzen direnen % 80 baino gehiago. Azken 50 urteotan bi sits izurritek —codling moth (Cydia pomonella) eta navel orangeworm (Amyelois transitella, Lepikdotera, Pyralidae)— mehatxatu dute intxaurren ekoizpena. UPV/EHUko Kimika […]
Asteon zientzia begi-bistan #63
Asteon Interneten jorratu diren zientzia-gaien laburpena. Begirada bat emango diogu? Medikuntza, teknologia eta matematikak Jose Felix Marti Masso neurologoak asteon hartu du 2014ko Euskadi Ikerkuntza Saria. UPV/EHUko irakaslea da eta Donostia Unibertsitate Ospitaleko Neurologia eta Neurofisiologia Kimikoko zerbitzuburua da. Endekapenezko […]
Ezjakintasunaren kartografia #69
Mapping Ignorance blogean hainbat artikulu interesgarri argitaratu dira. Hona hemen asteon plazaratu diren artikuluen laburpena. Altruismoa giza portaeraren oinarrizko printzipioa da. Hainbat kulturetan giza portaera erlijio aginduetan edota portaera arauetan instituzionalizatuta egoten da. Baina ez da gizakien kontua bakarrik. Izan […]
Zientzialari (31) – Alvaro Arrizabalaga: “Oraindik ez dago garbi neandertalen abiapuntua zein izan zen”
Zientzialari 31 – Alvaro Arrizabalaga from Kultura Zientifikoko Katedra on Vimeo. Neandertalei buruz dugun jakin-mina sekulakoa da. Baina zer da gaur egun haiei buruz dakiguna? Zeintzuk dira bete gabeko hutsuneak eta ulertzeke dauden faktore garrantzitsuenak giza espezie honi buruz? Alvaro […]
Zientzia eta hedabideak
Ana Ribera Imajina dezagun amildegi handi bat, inguruan hiru mendi dituela. Hiru gailurrek elkarren berri dute, baina haien artean ez da inongo elkarrekintzarik gertatzen. Abenturazale batzuk baizik ez dira ausartzen mendi batetik bestera egiten, kableak luzatu eta zubiak eraikita. Filosofia […]
Bi mila urte dituen altxorra
Amaia Portugal Australiako ikertzaile batzuek antzinako perla natural bat aurkitu dute Kimberley erregioaren kostaldean dagoen aztarnategi batean. Aparteko aurkikuntza izaki, teknika berritzaileak baliatu behar izan dituzte pieza hondatu gabe eta laginik atera gabe datazioa egin ahal izateko. 2011n, arkeologo batzuk […]
Zenbaki okerrik ez mesedez
Javier Duoandikoetxea Berriro gertatu zait. Telefono bat markatu dut eta beste aldeko ahotsak berehala salatu du zerbait oker egin dudala, ez zela hori markatu behar nuen zenbakia. Egiaztatzeko eskatu diot, ea zenbakia txarto hartuta ote nuen, baina ez, neurea izan […]