Amaia Portugal 1954ko irailaren 29an sortu zen Ikerketa Nuklearrerako Europar Erakundea. Sei hamarkadaren buruan, Internet sortu, inoizko partikulen azeleragailu handiena eraiki eta Higgs bosoia detektatu da Genevan dagoen laborategi erraldoi honetan, beste gauza askoren artean. Partikulen fisikarako munduko laborategi handiena […]
Juan José Gómez Cadenas: “Hobeto pentsatzeko idazten dut”
Peru S. Gamarra “Non dira zientziaren gaineko hitzaldiak?”, galdetzen du neska gazte batek. 16 urte inguru izango ditu eta bakarrik dator Bilboko Bizkaia Aretora. “Ez da ordaindu behar, ezta?”, jarraitzen du. Harreran dagoen andreak ezetz esan eta hitzaldiak non diren […]
Energia-kontsumoa murrizten duen gailu modular berria
Europako energia-kontsumo osoaren %40 eraikinetan egiten da. Kopurua kontuan izanik, garrantzitsua da kontsumo hori murriztea. Eraikinetako energia-hornikuntzarako energia berriztagarriak erabiltzea urrats bat da kontsumo horren murrizketan. Bide hori jorratu du UPV/EHUko ENEDI taldeak eta parafinak baliatzen dituen gailu modular bat […]
Asteon zientzia begi-bistan #28
Asteon Interneten jorratu diren zientzia-gaien laburpena. Begirada bat emango diogu? Astea Medikuntzako, Fisikako eta Kimikako Nobel sarien iragarpenarekin hasi dugu eta Berriak zein Elhuyar aldizkariak honen berri eman digute. Garuneko posizionamendu sistemaren parte diren zelulen gainean egindako aurkikuntzengatik Medikuntzako Nobel […]
Ezjakintasunaren kartografia #34
Mapping Ignorance blogean hainbat artikulu interesgarri argitaratu dituzte. Hona hemen asteon bertan plazaratu diren artikuluen laburpena. Gaur egun, ezin dira ordenagailuak gizakien entzefaloarekin konparatu, objektuak antzemateko orduan ezta ahozko hizkuntza ezagutzeko unean. Hala ere, baliteke hau aldatzea txip berri bati […]
Zientzialari (14) – Idoia Garcia de Gurtubay
Idoia Garcia de Gurtubay Materia kondentsatuaren fisikako irakaslea da UPV/EHUn eta DIPCko ikertzailea. Fisika konputazionalaren sekretuez hitz egin digu: bere ikerketa esparrua zertan datzan, materialen propietateak nola alda daitezkeen… ‘Zientzialari‘ izeneko atal honen bitartez euskal ikertzaileen lana zabaldu nahi dugu […]
Txinatar begiak zeruan
Antonio Cantó Joan den irailaren 8an, goizaldian, zehazki 03:22 UTC-etan, 4B ibilaldi luzea izeneko espazio-suziri txinatar bat ustekabean aireratu zen Taiyuan-Wuzhai kosmodromotik [1]. Tankera honetako jaurtitzea ez da oso ezohikoa, ez eta legez kanpokoa ere. Hala ere, deigarri samarra da […]
Txiki edo handi egiten gaituzten 697 arrazoi
Amaia Portugal Gizakion garaieran inpaktua duten 697 aldaera genetiko identifikatu dituzte GIANT proiektuan, genomaren 423 erregiotan banatuta. Europar jatorriko 253.288 lagunen DNA aztertuta lortu dute emaitza. Horri esker, garaieran zerikusia duten faktore genetikoen %20 inguru daude identifikatuta gaur egun. Oro […]
Genetikaren ibilbidea (I): Ilarrei begira
Koldo Garcia Edozein zientzia ulertzeko, behar-beharrezkoa da bere historia. Gaur dakiguna bere garaian egindako galdera eta aurkikuntzei esker dakigu eta iraga n eko zehaztapen horiek oinarri hartuta, galdera eta aurkikuntza berriak egiten ditugu. Agian, pentsa daiteke orain dela mende eta […]
Noiz desagertu ziren neandertalak?
Duela hilabete batzuk, nazioarteko ikerketa talde batek argitara eman zuen neandertal eta cromagnon gizakiak ez zirela aldi berean Iberiar penintsulan bizi izan. Egindako ikerketaren emaitzen arabera, bi espezien presentzia erregistroen artean 1.000 urte inguruko aldea zegoela ondorioztatu zen. Duela hilabete […]