Zientzia Kaiera — Kultura Zientifikoko Katedra

UPV/EHUko Kultura Zientifikoko Katedra Nondik gatoz eta nora goaz? Historian zehar gizakiok galdera hauei erantzutea izan dugu helburu eta, baliteke hori izatea, gure arbasoen inguruan dugu jakin-minaren oinarria. Alvaro Arrizabalaga historiaurrean aditua da, UPV/EHUko Geografia, Historiaurrea eta Arkeologia Saileko ikertzailea […]

Amaia Portugal Azken urteotan gehien zabaldu den hipotesiak dio hizkuntza indoeuroparrak duela 8.000 urte inguru iritsi zirela Anatoliatik. Antzinako DNA aztertuta egin berri duten ikerketa baten arabera, ordea, ondorioztatu dute hizkuntzetako batzuk behintzat duela 4.500 urte inguru zabaldu zirela kontinente […]

Duela lau urte, martxoaren 11n, historiako bigarren istripu nuklearrik garrantzitsuena gertatu zen Japonian, Fukushimako istripua. Richter eskalan bederatzi graduko lurrikara baten eraginez, 15 metroko altuerako tsunamia sortu zen eta honek Japoniako 14 erreaktore nuklear kaltetu zituen. Horien artean, Fukushima-Daiichi zentraleko […]

Aitor Bergara Lebitazioa da harridura sortzen duen fenomenoa. Magoak ikusi izan ditugu hainbat ikuskizunetan publikoko norbait “ustez” lebitatzen jartzen. Ez dizuegu esango nola egiten duten, dakizuenez, horrelako trikimailuen sekretuak ez baitira argitzen. Aldiz, gaur kontatuko dizuegu fisika alorrean lebitazioa zeri […]

Pazientearen segurtasunak arreta berezia eskatzen du osasunaren arloan, oro har, eta, batez ere, pediatrian. Pediatriako larrialdi-zerbitzu bateko arriskuak mapa batean ezarriz gero, errazago identifika daitezke arriskuak, eta asistentziaren kalitatea hobetzen lagundu dezake. Larrialdi-zerbitzuetako pazienteen segurtasuna era batera edo bestera arriskuan […]

Baliteke aurrean dituzun aurpegiak ezagunak izatea edo agian ez. Zientzia asko duten emakumeen irudiak dira baina hauen izenak ez dira testuliburuetan azaltzen, eta zientziaren lorpenen ondoan ere ez. Ba al dakizu nortzuk diren? Egizu klik argazkietan, harrituko zaituzten istorioak aurkituko […]

Asteon Interneten jorratu diren zientzia-gaien laburpena. Begirada bat emango diogu? Gari abeslariaren letra batek dio, “zaharra zara Bilbo”. Bizkaiko hiriburuak urteak baditu gure espezieak ere uste baino urte gehiago ditu. Etiopian aurkitutako hominido baten hezurdurak ikertu ostean, 500.000 urte atzeratu […]

Mapping Ignorance blogean hainbat artikulu interesgarri argitaratu dira. Hona hemen asteon plazaratu diren artikuluen laburpena. Baliteke Artizarra Eguzki-Sistemako planetarik motelena edo txepelena izatea. Horrela dirudi begi-bistan erakusten duenari so eginez baina beste neurri batzuetara begiratuz gero, harago jotzen badugu, adibidez […]

Ana Galarraga/Elhuyar Zientzia Maialen Garmendia klima-aldaketari buruzko BC3 zentroko ikertzaileetako bat da. Bere lana oso gustukoa izateaz gain, aitortu du, BC3n hastera bultzatu zuen beste arrazoi nagusia Euskal Herrira itzultzea izan zela. Izan ere, tesia AZTI-Tecnalian egin ondoren, Pasaian, Bartzelonako […]

Xabier Díaz Silvestre Film askotan Bigarren Mundu Gerran Alemaniak komunikazioak zifratzeko erabilitako “Enigma” makinak agertzen dira. Enbaxadek, urpeko ontziek, espioiek… irrati uhinak erabiltzen zituzten komunikatzeko, eta gure inguruan barreiatzen direnez, zifratuta bidaltzen ziren sekretua bermatzeko asmoz. Ondorioz, estatuek deszifratzera dedikatzen […]

Hurrengo ekitaldiak

Ekimen kolektiboen eragina osasunean

Prozesu kolektiboak gizarteen eta pertsonen bizitzaren erdigunean aurkitzen dira, eta funtsezko funtzioa betetzen dute gizarte-kohesioan, ahalduntzean eta ongizatean. Gizarte-taldeen biziraupena zein norbanakoaren bizi-kalitatea bermatzeko beharrezkoak diren fenomenoak dira. Isolamenduaren, bakardadearen eta indibidualismoaren gorakadak markatutako testuinguru batean, batez ere mendebaldeko gizarteetan, ekimen kolektiboen bidezko emozioen partekatze sozialaren garrantzia nabarmendu dute hainbat…

2026ko urtarrilaren 9a

Bizenta Mogel Biblioteka

Komentukalea, 8., Durango

Kuantikaren misterioa ulertzeko gakoak

Fisika kuantikoak materiaren eta energiaren portaera aztertzen du partikula atomikoetan eta azpiatomikoetan. Begi hutsez ikusezinak izan arren, gure errealitatearen euskarri dira. Mundu mikroskopiko horretan agintzen duten legeek ez dute fisika klasikoan bezala funtzionatzen, ez diote eguneroko logikari erantzuten eta matematikaren bidez bakarrik deskriba daitezke. Paradoxikoa izan daitekeen arren, probabilitatez eta…

2026ko urtarrilaren 21a

Bidebarrietako Liburutegia

Bidebarrieta kalea, 4., Bilbo