Zientzia Kaiera — Kultura Zientifikoko Katedra

Globoarrainen familia (Tetraodontidae) 120 espeziek baino gehiagok osatzen dute. Izen hori hartzen dute, beren burua arriskuan ikusten dutenean ura irentsi eta puztu egiten direlako: hainbeste handitzen dira, ezen etsaiak ezin baititu jan. Espezie horien guztien artean, Lagocephalus lagocephalus da ezagunena […]

Javier San Martín Duela hainbat urte, marrazki bizidunen telebista-saio ikusgarria emititzen zen. Han, makina harrigarriak, elkarrekin lehian zebiltzan lasterketetan, eta pilotuak, makinak bezain bitxiak ziren. Saioa ikusten genuenok, Penélope Glamour, Macana anaiak, eta Hans Fritz ezagutu genituen. Eta nola ez […]

Jon Mattin Matxain Artikulu sorta honen aurreko atalean Kimika Kuantikoaren jaiotzaz eta bere lehenengo hamarkadetan egindako bilakaeraz aritu ginen. Mekanika kuantikoa molekuletan aplikatzerakoan sortu zen diziplina da Kimika Kuantikoa. Diziplina honen garapenari esker, molekulen egitura, propietateak eta erreaktibitatea azaltzeko gai […]

Urtero 3,4 milioi lagun hiltzen dira gehiegizko pisuak edo obesitateak ekarritako ondorioen eraginez, Munduko Osasun Erakundearen arabera. EHUko Nutrizioa eta Obesitatea ikerketa-taldeak obesitatea eta hari lotutako patologiak, besteak beste, dislipemiak eta diabetesa, ikertzen ditu. Era berean, dietaren osaeraren ondorioak eta […]

Asteon Interneten jorratu diren zientzia-gaien laburpena. Begirada bat emango diogu? 1919. urtean Bilbok 80.000 biztanle zituen eta horietatik 6.000k tuberkulosia zuten. Gaitza oso zabaldua zegoen Bizkaiko Ezkerraldean ere. Sasoi hartan gaixotasunari aurre egiteko eguzkiaren argia eta itsasoak duen iodoa oinarrizkoak […]

Mapping Ignorance blogean hainbat artikulu interesgarri argitaratu dituzte. Hona hemen asteon bertan plazaratu diren artikuluen laburpena. Jesús Zamorak diseinu adimenduaren aldeko argudioak hankaz gora jartzen jarraitzen du, eta hau baliagarria da azalpen zientifikotzat ulertzen genuena birpasatzeko: Deconstructing intelligent design (2): […]

Zientzialari 16 – Unai Ugalde from Kultura Zientifikoko Katedra on Vimeo. Izaki bizidun ezberdinek elkarren artean komunikatzeko duten gaitasunaz hitz egiten denean, gutxitan aipatzen da landareak, mikroorganismoak eta baita zelulak ere hainbat tresnaz baliatzen direla elkarrekin eta haien inguruarekin komunikatzeko […]

Antonio Cantó Egun, ez dago Antartida baino toki estralurtarragorik: Europa baino zabalagoa den izotz-azal erraldoi bat, tartean harri batzuk eta su pixka bat duena; populazioa, 1000-5000 gizaki, estazio zientifiko batzuetan pilatuta. Izan ere horrelakoetan bakarrik bizi gaitezke gizakiok Antartidan. Bestalde […]

Amaia Portugal IPCCk “klima-aldaketaz inoiz egin den ebaluazio osoena” aurkeztu du. Lan mardul honetan garbi igorri dute mezua: gizakiak klima-aldaketan izan duen eragina eztabaidaezina da. Hala ere, mundu jasangarriago bat eraikitzeko trantsizioa oraindik bideragarria da teknikoki, baina berehala hasi beharra […]

Gotzone Barandika Guztiok dauzkagu gustuko gauza ederrak. Halere, gehienetan ez diogu galdetzen gure buruari nondik datorren sentsazio hori, zer daukan objektu edota pertsona batek ederra izan dadin. Gizakiaren zein beste izaki bizidunen edertasuna aztertu dutenak ados daude: simetrian dago gakoa […]

Hurrengo ekitaldiak

Bertsozientzia saioa Azpeitian

Atsotitzak esaera labur eta zorrotzak dira. Ateraldi edo sententzia gisa har daitezke eta badira pentsaera jakin baten isla ere. Horietako bat da “Jakinduriek mundue erreko dau” atsotitza, ezagutzarekiko mesfidantza agertzen duena. Baina urriaren 26an Azpeitiko Sanagustin Kulturgunean erremedioa jarriko diogu esaera zaharrari, ezagutza errimekin jantziz. Helburu horrekin, EHUko Kultura Zientifikoko…

2025ko urriaren 26a

Sanagustin Kulturgunea

Nagusia Plaza, 5. , Azpeitia

Zaintzaileen ongizatea, gizartearen ongizatea

Zaintzan aritzen direnak, familian zein arlo profesionalean, gizarte-kohesioa bermatzeko funtsezko zutabea dira. Bere papera bereziki garrantzitsua da Euskadi bezalako lurraldeetan, non Euskal Estatistika Erakundearen (Eustat) datuen arabera, 65 urtetik gorako pertsonak biztanleriaren % 23 ziren 2022an. Hala eta guztiz ere, zaintzan aritzen direnen errealitateari buruzko ikerketak oraindik ez du merezi…

2025ko urriaren 29a

Bidebarrieta Kulturgunea

Bidebarrieta kalea, 4, Bilbo

Lan-prekarietatearen eta osasun mentalaren arteko lotura

Baldintzapen biologikoetatik haratago, faktore sozialek zerikusi handia dute gure osasunean. Osasunaren gizarte determinatzaile bezala ezagutzen diren faktore horien artean ordaindutako lanak berebiziko garrantzia du, herritar gehienen biziraupenerako bitarteko nagusia izateaz gain, nortasunaren eta gizarte-onarpenaren iturri ere badelako. Lan-baldintzek okerrera egiten dutenean, lanak funtzio horiek betetzeko gaitasuna gal dezake eta arrisku…

2025ko azaroaren 7a

Bizenta Mogel Biblioteka

Komentukalea, 8., Durango