Zientzia Kaiera — Kultura Zientifikoko Katedra

Uxune Martinez “Literatura eta artea ditut gogoko eta ez dakit nola pasatu dudan bizitza oso bat zientzian murgilduta, hain zoriontsu.” María Josefa Molera Mayo Neguan jaio zen, neguak latzak diren herri txiki batean, Izaban. 1921eko urtarrilaren 23an etorri zen mundura […]

Globoarrainen familia (Tetraodontidae) 120 espeziek baino gehiagok osatzen dute. Izen hori hartzen dute, beren burua arriskuan ikusten dutenean ura irentsi eta puztu egiten direlako: hainbeste handitzen dira, ezen etsaiak ezin baititu jan. Espezie horien guztien artean, Lagocephalus lagocephalus da ezagunena […]

Duela hainbat urte, marrazki bizidunen telebista-saio ikusgarria emititzen zen. Han, makina harrigarriak, elkarrekin lehian zebiltzan lasterketetan, eta pilotuak, makinak bezain bitxiak ziren. Saioa ikusten genuenok, Penélope Glamour, Macana anaiak, eta Hans Fritz ezagutu genituen. Eta nola ez, betiko geratuko zaizkigu […]

Jon Mattin Matxain Artikulu sorta honen aurreko atalean Kimika Kuantikoaren jaiotzaz eta bere lehenengo hamarkadetan egindako bilakaeraz aritu ginen. Mekanika kuantikoa molekuletan aplikatzerakoan sortu zen diziplina da Kimika Kuantikoa. Diziplina honen garapenari esker, molekulen egitura, propietateak eta erreaktibitatea azaltzeko gai […]

Karlos III.a Osasun Erakundearen Obesitatearen Fisiopatologia eta Nutrizioaren Ziberrari –CIBERobn- atxikitua dago EHUko Nutrizioa eta Obesitatea ikerketa-taldea eta duela gutxi, Amerikako Estatu Batuetako Nekazaritza Sailarekin (USDA) elkarlanean egindako ikerketa baten emaitzak jakitera eman dituzte. Ikerketaren arabera, mahatsetan, ahabietan, kakahueteetan eta […]

Asteon Interneten jorratu diren zientzia-gaien laburpena. Begirada bat emango diogu? 1919. urtean Bilbok 80.000 biztanle zituen eta horietatik 6.000k tuberkulosia zuten. Gaitza oso zabaldua zegoen Bizkaiko Ezkerraldean ere. Sasoi hartan gaixotasunari aurre egiteko eguzkiaren argia eta itsasoak duen iodoa oinarrizkoak […]

Mapping Ignorance blogean hainbat artikulu interesgarri argitaratu dituzte. Hona hemen asteon bertan plazaratu diren artikuluen laburpena. Jesús Zamorak diseinu adimenduaren aldeko argudioak hankaz gora jartzen jarraitzen du, eta hau baliagarria da azalpen zientifikotzat ulertzen genuena birpasatzeko: Deconstructing intelligent design (2): […]

Zientzialari 16 – Unai Ugalde from Kultura Zientifikoko Katedra on Vimeo. Izaki bizidun ezberdinek elkarren artean komunikatzeko duten gaitasunaz hitz egiten denean, gutxitan aipatzen da landareak, mikroorganismoak eta baita zelulak ere hainbat tresnaz baliatzen direla elkarrekin eta haien inguruarekin komunikatzeko […]

Egun, ez dago Antartida baino toki estralurtarragorik: Europa baino zabalagoa den izotz-azal erraldoi bat, tartean harri batzuk eta su pixka bat duena; populazioa, 1000-5000 gizaki, estazio zientifiko batzuetan pilatuta. Izan ere horrelakoetan bakarrik bizi gaitezke gizakiok Antartidan. Bestalde, Antartidako bizia […]

Amaia Portugal IPCCk “klima-aldaketaz inoiz egin den ebaluazio osoena” aurkeztu du. Lan mardul honetan garbi igorri dute mezua: gizakiak klima-aldaketan izan duen eragina eztabaidaezina da. Hala ere, mundu jasangarriago bat eraikitzeko trantsizioa oraindik bideragarria da teknikoki, baina berehala hasi beharra […]

Hurrengo ekitaldiak

Zientzia Kalean erakusketa Azkoitian

Nola harrotzen da ogia? Zer dago barra kodeen atzean? Nola funtzionatzen du sukaldeko plaka batek? Gure egunerokotasunaren parte diren kontu hauei eta beste batzuei erantzuteko iritsiko da Zientzia Kalean erakusketa Azkoitira, zientziaren ezagutza jendartean zabalduz. Formatu handiko 11 infografia dira erakutsiko direnak, euskaraz eginak, eta azaroaren 18tik 28ra ikusi ahal…

2025ko azaroaren 18a — 2025ko azaroaren 28a

Jesusen Bihotz Agurgarri plaza

Kale nagusia, 86., Azkoitia

Garuneko plastikotasun mekanismoak

Garuneko plastikotasuna garunak bere egitura, forma eta funtzioa aldatzeko duen berezko ahalmena da, esperientziari, ikaskuntza berriei edo garuneko kalte bati erantzunez. Prozesu horren barruan, seinale elektrikoetan eta kimikoetan oinarrituta dauden hainbat mekanismok hartzen dute parte informazioa kodifikatzeko, nerbio-sistema zentralaren egokitzapena eta berreskurapena errazten dutenak. Garuneko gaitza duten pertsonekin egindako ikerkuntza…

2025ko abenduaren 10a

Bidebarrietako Liburutegia

Bidebarrieta kalea, 4, Bilbo

Nerabeen eta mugikorraren arteko harremana

Azken urteotan, nerabezaroaren hasiera lehen telefono mugikor adimenduna izatearekin lotu da. Une horrek errealitatearen mundu paralelo baten antzera funtzionatzen duen ingurune digitalari atea irekitzen dio. Euskadin, 11 eta 12 urte bitarteko hiru nerabetik bik dute horrelako gailu bat, Euskal Herriko Unibertsitateko Weblearner ikerketa taldeak egindako lan baten arabera. Mugikorrekin, tabletekin…

2025ko abenduaren 12a

Bizenta Mogel Biblioteka

Komentukalea, 8., Durango