dozena erdi
Bilaketaren emaitzak 106 artikulu
Gotzone Barandika 2016. urteak alde egin du, eta egokia liteke gogora ekartzea zeintzuk izan diren kimikan egindako aurkikuntza zientifiko aipagarrienak. Zer esanik ere ez, hautaketak egitean beti baztertzen dira gauzak. Horregatik, barkamena eskatzen dut aldez aurretik, hemen aipatutakoak dozena erdi […]
Oporretan eraman gaitzazu
Oporretan eraman gaitzazu, ez dizugu enbarazurik egingo. Abuztuan zehar etenaldi txiki bat egingo du Zientzia Kaierak ohiko jardunean. Udako oporretan ere hemen izango gaituzue baina programazioa egokitu eta astean hirutan izango ditugu artikuluak: astelehenetan, asteazkenetan eta ostiraletan. Dozena erdi ariketa/datu […]
Neurozientziatik abiatuta, gizakiaren eboluzioa izango da mintzagai Eboluzioa eta Neurozientziari buruzko VI. jardunaldian
Haurdunaldian eta amatasunean burmuinean ematen diren aldaketak, estresa bizirauteko estrategia bat izatetik gure osasunari kalte egin diezaiokeen elementua nola bilakatu den edota suizidioak gure espeziearen garapen ebolutiboan zer nolako garrantzia izan duen izango dira, besta hainbat gaiez gain, Eboluzioa eta […]
Geologia olerkari, miope eta despistatuentzat: lurpera bidaia
Gure planetaren gainazaleko paisaia ezagutzen dugu, ozeanoaren hondoa ezagutzen saiatzen gara, baita beste planeta batzuk ere, baina ez dakigu Lurraren azalaren azpian zer dagoen. Programa CO2 eta H2 bezalako gasen biltegiratze geologiko sakona eskala handiko irtenbidea izan daiteke atmosferara gas […]
Einstein Euzkadin
Einstein Euzkadin. Gerraurreko zientzia eta goi mailako kultura euskaraz liburuak, besteak beste, 36ko gerra aurreko zientzia testuak biltzen ditu. Argitalpena Karmele Artetxe ikertzaile eta irakaslearen doktorego-tesian oinarritzen da, bertan euskarazko produkzio zientifikoaren argazki bat egitea eta prozesu horren deskribapen orokor […]
Gorputz osoko zelulek zahartzeari buruz hitz egiten dute elkarrekin
Zahartzea araurik gabeko prozesutzat har daiteke. Denborak aurrera egin ahala gure zeluletan eta gorputzetan kolpeak eta makadurak biltzen dira, eta horren ondorioz disfuntzioak, akatsak, eta, besterik ezean, heriotza aurki ditzakegu. Hala ere, 1993an egindako aurkikuntza baten ondorioz, interpretazio hori aldatu […]
Asteon zientzia begi-bistan #452
Ingurumena UPV/EHUko ikerketa-talde batek aztertu du Urdaibai Bird Centerreko ingurumen-heziketako jardueren eraginkortasuna gazteek hegaztien inguruko ezagutzan. DBHko 908 ikaslek hartu dute parte azterketan, eta emaitzen arabera, ikasleek ezagutza urria dute biosfera-erreserben, paduren eta hegazti-migrazioaren inguruan, ingurumen-heziketako ekintza egin ostean. Gainera […]
Eragiten al du ilargiak gure osasunean? Ez, gure burua nola engaina dezakegun besterik ez du islatzen
Horren aztarnak ikus ditzakegu, adibidez, gaztelaniako hainbat hitzetan. Esate baterako, «lunático» hitzaren definizio hauxe eman zuen Espainiako Errege Akademiak: «Eromena duela, ez jarraitua, baizik eta tarteka». Hitza latineko «lunatĭcus» terminotik dator, eta antzinatik erabiltzen zen (ustez) ilargiaren zikloengatik jokaera arraro […]
Asteon zientzia begi-bistan #413
Ingurumena Ikerketa berri batean, UPV/EHUko Zelulen Biologia Ingurumen Toxikologian taldeko ikertzaile batzuek ikusi dute pestiziden dosiak lurzoruaren ezaugarrietara egokitu behar direla. Ikertzaile hauek lau pestizidak zoruko bi organismo-motatan zer arrisku eragiten dituzten ikertu dute, Europaren iparraldean, erdialdean eta hegoaldean. Azaldu […]
Errezeta egiteko osagaiak: tomatea (II)
Tomatea Europara iritsi zenean, haren fruituek belladonarenak ekartzen zituzten gogora eta, gainera, heldu gabe zeudenean, toxikoak ziren, tomatina alkaloidea zeukalako. Horregatik, otso-melokotoi esaten zitzaien. Fruituak gaur egungo dietetarako ezin hobeak diren zenbait osagai ditu: mineralak, hala nola potasioa, fosforoa eta […]